Sağlık Bakanlığı, Aziz Sancar Araştırma Merkezi’nin açılışını 2016 yılında yaptı. Açılışta Prof. Dr. Aziz Sancar ilk dersi protokole verdi. Açılışı yapılan bu güzide merkezin evveliyatını Nobel Kimya Ödülü almış saygın bilim insanı biliyor muydu acaba?
Sayıştay’ın Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu 2016 yılı raporunda üç nokta ile gösterip adını yazmadığı bir vakıf ile Mamak Belediyesi arasında imzalanan, sonrasında Sağlık Bakanlığı’nın dahil olduğu usulsüzlükten söz ediliyordu. Kibarca üç nokta ile gösterilen bu vakfı araştırınca ilginç işler ortaya çıktı. Birgün gazetesinden Nurcan Gökdemir’in yaptığı haberde kimi ayrıntılara yer verildi.
Biz de küçük birkaç ek yapmış olalım.
Meselenin 10 yıllık ilginç bir geçmişi var.
Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) 2008’de, tarihinde ilk defa Sağlık Bakanlığı ile ortak bir projeye imza attı. Pankreas Adacık Hücre Araştırma Merkezi’nin (PAHAM) çalışmaları Numune Hastanesi’nin merkez laboratuvarında başladı. Devlet Planlanma Teşkilatı’nın 16 milyon TL yatırım yaptığı projenin dört araştırma laboratuvarı 2010’da, Türkiye’nin en büyük merkezlerinden sayılabilecek hayvan ünitesi de 2011’de faaliyete geçti. Bilindiği gibi 2010 yılında yapılan Anayasa değişikliği ile DPT kapatıldı, yerine Kalkınma Bakanlığı kuruldu. Bu arada proje Numune Hastanesinden alınıp Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim Araştırma Hastanesine bağlandı. Ancak bu sürece dair net bir bilgi yok.
Bu arada 10 Temmuz 2011 günlü Resmi Gazetede Sağlık Bilimleri Yüksek Teknoloji Araştırma Vakfı’nın kuruluşu ilan edildi. Vakfedenler, Tuncay Delibaşı, Muhammet Özgehan, Pankreas Adacık Hücre Araştırmaları Derneği, Rıza Murat Karaşen, Ersin Fadıllıoğlu, Abdullah Murat Tuncer, Ekrem Yeter, Muhammed Mustafa Çelik.
Vakfın amacı “Devletin kamu yükünü azaltmak amacıyla genel, özel ve katma bütçeli idareler bütçeleri içinde yer alan eğitim ve sağlık hizmetlerini ifa etmek, eğitim, sağlık kurum ve kuruluşlarına her türlü yardımda bulunmak; yükseköğretim, mesleki eğitim ve yetişkinlerin eğitimi alanlarında Türk toplumunun kültürel, bilimsel, sosyal ve sportif açıdan gelişmesine hizmet etmek. Her türlü bilimsel araştırma ve geliştirme konularında çalışmalar yapmak, imkanlar hazırlamak, hazır imkanları kullanıma sunmak, proje hazırlamak, projelerini hayata geçirmek için her türlü kurum ve kuruluşla iş birliği yapmak”. Malvarlığı ise 50 Bin TL.
Bilindiği gibi özel vakıflar “kamu hizmetlerini ifa etmek” amacıyla kurulamazlar, çünkü kamu hizmetini devlet ifa eder. Yine mevzuata göre özel vakıflara kamudan herhangi bir ad altında kaynak aktarılması yasaktır.
Vakfın kurucularından Pankreas Adacık Hücre Araştırmaları Derneği’nin başkanı Prof. Dr. Tuncay Delibaşı aynı zamanda Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesinin başhekim yardımcısıydı. Yine kurucular arasındaki Murat Tuncer Hacettepe Üniversitesi rektörü olarak atandı. Ardından Dr. Muhammet Özgehan, Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim Araştırma Hastanesi’nde başhekim yardımcısıyken 2 Ocak 2012’de Hacettepe Üniversitesi’ne “özel bütçe, Sağlık Kültür ve Spor Daire Başkanlığı ve döner sermaye işletmesi harcamalarının koordineli bir şekilde yapılmasından sorumlu” rektör danışmanlığına atandı. Sonrasında Hacettepe Teknokent A.Ş’de Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Başkanvekili, Hacettepe Teknokent Teknoloji Transferi Ar-Ge Danışmanlık Enerji Sağlık Çevre İletişim San. Ve Tic. A.Ş’nin Yönetim Kurulu Başkanvekili ve Diş Hekimliği Fakültesi’ne “fakülte sekreteri” olarak atandı. Rıza Murat Karaşen de Hacettepe Teknokent A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı oldu.
2011 yılı Temmuz ayından 2013 yılına kadar bu gelişmeler yaşandıktan sonra Vakıf ile Mamak Belediyesi arasında 2013 yılında bir protokol imzalandı. Mamak Belediyesi’ne ait arazi, üniversite yapılmak üzere bedelsiz olarak belirli süreliğine vakfa verildi. Ardından Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi bu vakfa başvurup pankreas adacık hücre araştırma merkezi kurulması için arazi istedi. Mamak Belediyesi de vakfa arazi üzerinde tasarrufta bulunma yetkisi devretti. Böylelikle vakıf, belediyeye ait araziyi ücretsiz olarak aldı, Dışkapı Hastanesi’nin 7 Milyon TL’ye yaptırdığı araştırma merkezi binasını da ücretsiz olarak kullanmaya başladı. Sonuçta 50 Bin TL ile kurulan vakıf milyonlarca liralık kaynağa kavuştu.
O zamanlar ne yapsa güzel bulunan ekibin bu üstün başarısı 2014 yılında şöyle sunuldu: “Mamak Belediyesi, Sağlık Bilimleri İleri Teknoloji Araştırma Vakfı ile birlikte Türkiye’nin ilk kök hücre araştırma üzerine kurulacak merkezi olan Mamak Sağlık ve Yüksek Teknoloji Enstitüsü’nün protokolünü imzaladı. Mamak Belediye Başkanı Mesut Akgül, Vakıf Yönetim Kurulu Başkanı ve Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Kardiyoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ekrem Yeter, Hacettepe Üniversitesi Teknokent A.Ş Yönetim Kurul Başkanı ve Genel Müdürü Prof. Dr. Tuncay Delibaşı tarafından imzalanan protokolle, Türkiye dünyanın en gelişmiş kök hücre teknolojilerine ve tedavi yöntemlerine sahip olacak”
Aradan zaman geçti, aşk nefrete dönüştü. Mamak Belediyesi 50 milyon TL'lik projeyi Sağlık Bakanlığı'na devretti. Merkezin adı güncellenerek mazisi temizlenmek istendi.
Bu kez 2016 yılındaki sunum şöyle: “Sağlık Bakanı Müsteşarı Prof. Eyüp Gümüş, TÜSEB Başkanı Prof. Fahrettin Keleştemur, Mamak Belediye Başkan Yardımcısı Erdoğan Karadağ ve 2 No'lu Kamu Hastaneleri Birliği heyeti ile birlikte Mamak'ta yapımı devam eden Türkiye'nin sağlık alanındaki en büyük ihtiyaçlarından birini karşılayacak olan Mamak Sağlık ve Yüksek Teknoloji Enstitüsü'nü yerinde inceledi”.
Ve 20 Mayıs 2016 günü, "Aziz Sancar Araştırma Merkezi" yeni adıyla açıldı ve Prof. Dr. Aziz Sancar açılışa katılıyor ve ilk dersi veriyor.
Sayıştay’ın Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu 2016 yılı raporunda, Mamak Belediyesi ile vakıf arasında imzalanan protokolün de hastane ile vakıf arasında yapılan anlaşmanın da usulsüz olduğu belirtiliyor. Vakfın kurucuları arasında yer alan dernek ise 22 Kasım 2016’da OHAL KHK’sıyla kapatıldı. Diğer kurucular hakkındaki işlemleri merak edenler ayrıca araştırabilir.
Sonuç olarak Sayıştay raporunda ince bir ima ve küçük bir uyarı olarak yer alan tespitlerden biraz fazlasının olduğu anlaşılıyor. (ÖE/HK)
