Toplum ve Hekim dergisi yeni sayısında korkuyu mercek altına alıyor, daha çok da Türkiye'de oluşan korku ikliminin peşine düşerek. Dosya editörlüğü İrem Yıldız ve Eriş Bilaloğlu tarafından yapılan derginin bu son sayısında korkuya ilişkin dokuz yazı var.
Dosya editörleri bu yazılarla "Türkiye’deki korku kültürünün nasıl oluştuğu ve içselleştirildiği, hangi alanlarda kendini var ettiği, hak ve özgürlükler alanında ne gibi bedellerle sonuçlandığına dair ışık tutacağını, bu kültürde oluşan korku duvarlarını aşmanın insanlığın tarihsel birikiminden ilhamla olası yollarını bulmak konusunda cesaret ve umudun yapılandırılmasına küçük de olsa bir katkısı olacağı" beklentisine sahip olduklarını belirtiyorlar.
Ülkenin içinden geçtiği dönemde, korkunun en çok hissedilen, dillendirilen ve yaşanan hal / durum olduğu düşünüldüğünde, bu hal ve durumun bireysel nedenlerinin ötesindeki toplumsal, sosyal ve kültürel nedenlerinin irdelenmesi, baş etme ve alt etmeye de bir başlangıç belki.
Ülkede yaşananlarla korku ve kaygı sarmalında yaşamanın getirdiği kişisel yükün ötesinde toplumsal olarak bize özgü yanları da içeren mekanizmalarla ve yollarla, elbette sistemle -kapitalizmle- ilişkili olarak, korkunun işlevini ve kökenini irdeleyen yazılar da bu başlangıca katkı yapması için yapılandırılmış.
Dokuz yazının bulunduğu dosyada;
- Korku ve kaygının tartışıldığı, ölçeğin bireyden topluma geçişinde karmaşıklığının, birbirinden ayrılamazlığının aktarıldığı ve bireysel ve toplumsal korkular için esas olanın korkudan kormaktan vazgeçmenin olduğunu belirten bir yazı (Korkudan Korkmak, İrem Yıldız),
- Korku toplumunda şiddeti izlemenin analizinin yapıldığı ve izlemenin oyuna katılmaya dönüşme tehlikesine dikkat çekilen bir yazı (Korku Toplumunda Şiddeti “İzlemek”: Psiko-Antropolojik Bir Tahlil, Hülya Doğan),
- Konuyu psikanalitik bir bakışla ele alarak, korkudan korkmanın bireyleri kendi kendine özgürlük alanlarını daraltmaya ittiğini vurgulayan ve bu noktadan çıkış yolunu irdeleyen bir yazı (Hep Diken Üstünde: Kaygı Ve Türkiye, Berkant Sağır, Tolga Binbay),
- Korkunun hangi yollarla araçsallaştırıldığını, iktidar aracı haline getirildiğini, süreklileştirilerek "korku idaresi" haline getirildiğini gözler önüne seren bir yazı (Bir İktidar Aracı Olarak Korku, Sibel Özbudun),
- Güncel örneklerle korkudan özgür olmanın hukukun üstünlüğünden söz edebilmek için şart olduğunu belirten ve "modern hukukun asli işlevinin kişinin korkmasının önüne geçmek olduğuna" işaret eden Korkudan Özgür Olmak (Kerem Altıparmak) başlıklı bir yazı,
- Korku duvarlarının aşılmasını sağlamanın yollarını irdeleyen ve örneklerle olanakları sergileyen bir yazı (Korku Rejimlerinde Direnişin İmkânı, İnan Gündoğdu),
- Verileri yedi akademisyen kadınla yapılan yüz yüze görüşme ile toplanan ve bu kadınların deneyimlediği bireysel korkularının toplumsal etmenler ve kültür ile ilişkisini ortaya koymayı hedefleyen bir araştırma yazısı (Akademisyen Kadınların Korkuları, Gökçe Zeybek Kabakçı),
- Korku konusunu kadın penceresinden inceleyen, Kadına Karşı Şiddet Ve Korku (Suzan Saner) başlıklı, kadına şiddetin durumunu ortaya koyarken şiddet ve korkuyla mücadelenin yollarını tartışan bir yazı,
- Gündelik hayatta yaşanan doktor korkusuyla ilgili doktor kimliğinin tarihsel sürecini inceleyen ve günümüzde büründüğü rolü ortaya koyan bir yazı (Doktor Korkusu, İlker Küçükparlak)
bulunuyor.
Dosya dışında sayıda bir de araştırma var. “Medyada Yaşlanma Karşıtı Söylem ve Yaşlılığın Temsili” başlığını taşıyan araştırma, ‘advertorial’ türü yayınlarda yaşlanma ve yaşlanma karşıtı önlemlere yönelik ne tür söylemler geliştirildiğini ortaya koymayı amaçlıyor.
Toplum ve Hekim dergisinin korku dosyasını içeren son sayısı, korkunun toplumsal düzeyden köken alarak bireyi neye dönüştürdüğünü okumak için iyi bir kılavuz, meraklısı için! (CIY/HK)
* Fotoğraf: Haluk Kalafat
