“5-3-1 olur”; “Hayır 4-4-1”; “3-3-3 olursa şaşırmayın”… Futbolu takip edenler bilir; bir takımın 11 oyuncusunun sahaya nasıl dağılacağını gösteren sistemler vardır. “3-5-2” ortasahası güçlü, “4-4-2” dengeli savunma oyun planlarını, taktikleri işaret eder kabaca.
Kayseri’de 1 Kasım seçimlerinde bu taktikler 9 oyuncu yani milletvekili üzerinden yapılıyor.
7 Haziran’da 9 vekil üç parti arasında bölüşülmüştü. AKP 5, MHP 3, CHP 1 vekil çıkarttı. Şimdi dağılım için yeni bir karşılaşmanın hazırlık dönemindeyiz.
İki seçim arası yakın olunca parti adaylarının ve yöneticilerin büyük değişikliklerden söz etmeyeceğini beklersiniz. Ama durum öyle değil.
TIKLAYIN - KAYSERİ'DE 9 BİLİNMEYENLİ SEÇİM
Halaçoğlu: 4-4-1 olur
Kayseri’de önce MHP’nin birinci sıra adayı Yusuf Halaçoğlu ile görüştük. “4-4-1 yüzde 90 diyor; 3-5-1 olması ise sürpriz sayılmaz, diye ekliyor.”
Arık: Bir AKP'den, bir MHP'den alırız
Ardından CHP İl binasına geçtik ve birinci sıra adayı Çetin Arık, üçüncü sıra adayı Aşkın Genç, beşinci sıra adayı Tülin Temel ve dokuzuncu sıra adayı Nazlı Erdoğan tarafından karşılandık. Adaylar binada buluşmuş mahalle gezisine çıkmaya hazırlanıyordu. Onların tahmini “4-2-3”. Yani “AKP’den 1, MHP’den 1 vekil alırız” diyorlar.
Her iki partinin de bu dağılımları açıklayan gerekçeleri var. Dokuz dilimli pastanın büyük parçası AKP’de olduğu için doğal olarak onun payına talipler.
AKP randevu vermedi
Peki AKP ne diyor? Maalesef bugün bunu öğrenemedik, genelde olduğu üzere görüşme talebimize olumlu yanıt vermediler. Üçüncü sıra adayı Mustafa Elitaş’ın Fuzuli caddesinde esnaf ziyaretinde olduğunu öğrenip civarda birkaç tur attık lakin kendisini yakalayamadık. Zaten ziyareti de kısa tutup Ankara’ya doğru yola çıktığını öğrenip AKP’den vaz geçtik. Biz vaz geçtik ama konuştuğumuz Kayserililer, Kayseri’nin kolay kolay AKP’den vaz geçmeyeceğini söylüyorlar.
Davutoğlu'nun mitingine kaç kişi gitti?
Oysa 17 Ekim günü Ahmet Davutoğlu Kayseri’de son yılları en sönük mitingini yapmıştı. CHP ve AKP adayları kendi oy oranlarını artıracaklarını öne sürerken mitingdeki başarısızlığı gerekçelerden biri olarak gösteriyordu. Halaçoğlu en fazla 3 bin 600 kişi vardı derken, CHP Kayseri il başkan yardımcısı Ali Karaali 5 binden fazla değildi diyor. Karaali alana girememiş, “Otobüslerle ilçelerden insan taşıdılar. Alanın etrafını seçim otobüsleriyle çevirdiler; içerisi görünmüyordu. Yüksek binalara çıkıp fotoğraf çekmek istedik, hepsi polis tarafından çevrilmişti, izin vermediler.”
Kayseri basınının muhalif iki gazetesinden biri olan Kayseri Yeni Haber’in sahibi Recep Bulut da miting meydanının fotoğrafını yüksek binalardan çekemediklerini söylüyor; polis izin vermemiş. Mitingin sönük geçtiğini, AKP’nin eski şaşasının kalmadığını o da söylüyor onun tahmini en fazla 10 bin kişi... Ama “AKP’den 7 Haziran’da MHP’ye geçen seçmen geri döner” diyor. Onun tahmini “6-2-1”.
Gerekçesi net “7 Haziran’da AKP’ye dersini vermek için MHP’ye oy veren Kayserililer, Bahçeli’nin her şeye hayır demesi, iktidara talip olmamasını unutmadı. 7 Haziran’daki tepkiyi şimdi MHP için hissediyorlar.” Bulut’a göre bu Kayseri seçmeninin yaklaşık yüzde 14’ü, ki bu de MHP’ye üçüncü vekili kazandıran rakam.
TIKLAYIN - AKP'NİN KONYA'DA OY KAYBI NEYİ GÖSTERİR?
MHP'nin prensipleri
Hallaçoğlu ise tam tersini düşünüyor. 1 Kasım için sokağa çıkmaya başladıklarında kendilerine ilk sorunun hep “Neden her teklife tartışmadan, görüşmeden hayır dediniz” olduğunu kabul ediyor. Ama Hallaçoğlu’na göre olmazsa olmaz 4 prensiplerinin karşılanmadığı, hatta AKP’nin koalisyon önerisi değil sadece erken seçim hükümeti teklif ettiğini Kayserililere anlattılar.
Peki, 3 vekili nasıl 4 yapacaklar? Halaçoğlu 3’üncü vekili 19 bin fazla oyla çıkardıklarını söylüyor. Kendi hesaplarına göre 7 Haziran’ın üzerine 60 bin oy koyarlarsa, 4’üncü vekili çıkarıyorlar; bu da yüzde 34’ü demek.
“5 sürpriz olmaz” derken de 2011’de AKP’nin yüzde 64,90, 7 Haziran’da yüzde 52,4 gerilediğini; MHP’nin ise yüzde 18’den yüzde 27,5’a yükseldiğini anımsatıyor. MHP’nin hızlı çıkışının devam ettiğini öne sürüyor.
CHP alternatif mi?
CHP’nin ilk sıra adayı Çetin Arık ise 2. Vekili garanti gibi görüyor. Üçü zorladıklarını söylüyor. Onun dayanağı ise CHP’nin koalisyon sürecindeki yapıcı tavrı. “Kayseri halkı huzur istiyor artık, CHP’nin olumlu tavrı karşılığını buluyor” diyor.
Diğer gerekçesi Kayserililerin 7 Haziran’da emekliye iki maaş ikramiye, asgari ücret artışı, mazot fiyatlarında indirim gibi vaatlere “Kaynak nerede” diye sorduğunu; 1 Kasım’da AKP de aynı vaatleri sıralayınca artık “Demek ki varmış” demeye başladıklarını söylüyor.
AKP’den kopup MHP’ye geçen seçmenin ise pişman olduğunu söylüyor. MHP’nin Meclis başkanı seçimindeki tavrını bağışlamadıklarını düşünüyorlar. 5. sıra adayı Tülin Temel, AKP’den MHP’ye geçen bir seçmenin yorumunu şöyle aktarıyor: “Dolaylı olarak AKP’ye oy vermek istemiyorum”. Temel insanların MHP’nin her tavrının AKP’ye yaradığının farkında olduğunu, geriye tek bir alternatif olarak CHP’nin kaldığını söylüyor.
HDP'nin uzanan eli
Oysa Kayseri’de bu partileri seçmenleri için bir alternatif daha var: HDP.
HDP 1. sıra adayı Sultan Özcan ile akşam saatlerinde buluştuk. Kayseri’nin dış mahallelerinde, köylerde seçim çalışması yapıyordu, ancak akşam saatlerinde merkeze dönebildi.
“Parti olarak ilk kez Kayseri’de 7 Haziran için çalışma yaptık ve 18 bin oy aldık. Bu büyük bir başarı” diyor.
Gerçekten de öyle çünkü seçim büroları yakılmış, büroyu kiralayan kişi tehdit edilmiş, parti amblemlerini dahi kullanamamışlar.
1 Kasım için de benzer bir durum var. “Gerginliği artıracak bir çalışma yapmıyoruz. Otobüs çıkartmadık, stant bile açmadık. Ev ev dolaşıyoruz. Kayseri’de uzattığımız el hiç havada kalmadı. İnsanlarla yüz yüze konuşuyoruz. Önceden MHP’ye, AKP’ye, CHP’ye oy verenlerin oylarını aldık. Yine alacağız” diyor.
Kayseri meydanında miting yapamasalar da, parti bayrakları ve amblemleriyle gezemeseler de, yüzü gülüyor. Ortam gergin ama onda gerginlikten, tereddütten iz yok: "Bir kişinin kılına zarar gelsin istemeyiz, varsın 1-2 bin az oy alalım. Bir kaç oy, insanların zarar görmesine değer mi..."
Onlar çalışmalarını sakin ve barış içinde sürdürüyor: "Düğünlere katılıyoruz, her birisinde ortalama 2 kilometre halay çekiyoruz" diyor.
Bir vekil için 58 bin oy almaları gerekiyor. “Neden olmasın” diyor, daha önce bağımsız aday dahi çıkarmadıkları Kayseri’de “Barış, demokrasi ve insanca yaşama dair” mesajlarını duyan, anlayan insanların sayısının arttığını söylüyor.
Yazının başındaki benzetmeye dönersek: “4-3-2-1” ya da “3-2-3-1” gibi sistemlere takılmıyor; güzel futboldan, oyunu güzel oynamaktan bahsediyor. (HK)
KayseriAKP milletvekili adayları Mehmet Özhaseki, Taner Yıldız, Mustafa Elitaş, İsmail Tamer, Hülya Nergis, İsmail Emrah Karayel, Sami Dedeoğlu, Avşar Aslan, Kadir Can Gökalp CHP milletvekili adayları Çetin Arık, İbrahim Bahçecioğlu, Aşkın Genç, Türker Tok, Tülin Temel, Şefika Aslı Eskici, Mustafa Utku Sarı, Kıvılcım Akdağ, Nazlı Erdoğan MHP milletvekili adayları Yusuf Halaçoğlu, Ali Kilci, Süleyman Korkmaz, Kamil Karamete, Mehmet Özmen, Mehmet Göçmen, Ercan Avcı, Salih Güdelek, Ezgi Tipi HDP milletvekili adayları Sultan Özcan, Galip Güler, Nuran Ergen, Mehmet Bayrak, Funda Temel, Güzel Özden, Tülay Kılınçdeniz, Fırat Altunoğlu, Faruk Okuyucu, |
Kayseri 7 Haziran sonuçları |
Parti Oy Oranı Vekil |
AKP 418,660 %52,4 5 |
MHP 219,055 %27,4 3 |
CHP 100,274 %12,5 1 |
SP 24,740 %3,09 |
HDP 21,731 %2,72 |
* Bu gezi P24 koordinatörlüğünde gerçekleşiyor.