* Fotoğraf: Adam af Ekenstam.
Kara deliklerle ilgili yeni teori, kara delik fikrinin sahibinden geldi.
Stockholm Üniversitesi’nin her yıl düzenlediği [2015] Uluslararası Hawking Radyasyonu Konferansı, biletlerini yaz başında alan 3 bin izleyicinin katılımıyla gerçekleşti.
Konferansa, evrende kara deliklerin olması gerektiğini öne süren varsayımını matematiksel olarak açıkladığı çalışmalarına değinerek başlayan ve bu konuda açık ara en çok araştırma yapan kişi olan Stephen Hawking, bilim insanlarının bir kara delik bulması durumunda Nobel Ödülü alacağını da baştan belirterek konu üzerinde ciddi çalışmalar yürüten Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi’ne (CERN) mesaj göndermiş oldu.
Kara deliklerin adlandırıldıkları veya çizimlerde gösterildikleri kadar kara olmadıklarını vurgulayan Hawking, kara deliğe giren bir maddenin ortadan kalkmayabileceğine, diğer bir evrende varlığını sürdürebileceğine işaret etti: “Bir kara delikteymiş gibi hissediyorsanız pes etmeyin, bir çıkış yolu var”.
Kara delik bilgi çelişkisinin bir uzanımı olarak, kara deliğe giren bir maddeyle ilgili bilginin olay ufkunda kaldığı ve saklandığı varsayımıyla, kara deliğe girmeyen bir bilginin çıkmasından da söz edilemeyeceğini vurgulayan Hawking’e göre kara deliğe düşen bir insan “yok” olmayabilir.
Bilimsel magazin açısından, Hawking’in “maddeye ait bilginin olay ufkunda saklanması” varsayımını kabulünün, Leonard Susskind ile tutuştuğu kara delik savaşını* bitiren ateşkes anlaşmasının bir parçası olduğunu da ekleyelim. Susskind, kara delik bilgi çelişkisine derman olan holografi ilkesiyle, kuantum mekaniği önündeki bir engeli, sicim teorisi yardımıyla çözerek savaşı kazanmıştır.
Yeni bakış açısıyla değerlendirildiğinde, kara delikler, olay ufkunu geçtikten sonra yok oluşa giden bir yol olmaktan öte, başka evrenlere açılan kapılar olarak düşünülebilir. Bu durumda solucandeliği varsayımını da kara delikler başlığı altında incelemek pek de yanlış olmayacaktır.
* Leonard Susskind – The Black Hole War – My Battle with Stephen Hawking to Make the World Safe for Quantum Mechanics
Kaynak: Stockholm University
Yazı ilk olarak Bilim Fili’nde “Kara Delik Bir Tür Solucan Deliği mi?” başlığıyla yayınlandı.
