"Kadın giysilerinde en çok 36-38 beden satıyoruz. Aslında en fazla talep büyük beden için.”
İstiklal Caddesi'nde girdiğim ilk dükkandaki satıcı böyle söylüyor. Aklım karışıyor, soruyorum, devam ediyor:
"Türkiye'de büyük beden giyen kadınların oranı yüksek, o nedenle talep de çok. Ama firmalar büyük beden üzerine pek çalışmıyor.”
"Standart"
Geçtiğimiz günlerde bir genç kadının zayıflamak için gittiği klinikte ölmesi; bir iş kadınının da 21 yıl boyunca salata yiyerek diyet yapıp anoreksiya nedeniyle böbreklerini kaybettikten sonra 50 yaşında ölmesi kadın bedeni, zayıflık, güzellik normları gibi konuları yeniden gündeme taşıdı.
Toplumsal normların kadın aleyhine çarpıklığı veya sağlık sorunları bir yana, vitrinlere hızlı bir bakış bile moda ve giyim endüstrisinin kadın bedeniyle ilgili “standartlarının” gerçek hayatla uyuşmadığını gösteriyor. Konuştuğum mağaza çalışanları da bunun farkında aslında
Kadınlarda boy ortalamasının 1.55-1.65 metre ve 40-42-44 ve üstü beden ölçüsüne sahip kadın nüfusunun hayli fazla olduğunu doğrulayan satıcı, buna rağmen "standart" ölçünün 36-38 beden olduğunu söylüyor.
"İleride sadece büyük beden üzerine bir dükkan açma niyetim var. 38 bedeni 3 liraya satıyorsan onu 5'e satarsın. Büyük beden giyen kadınlar üzerlerine olan kıyafeti kaçırmak istemiyor. Biliyor başka yerde bulamayacağını. Hemen alıyor."
Bir başka dükkana giriyorum. Bilinen, yabancı ve pahalı bir markanın ürünleri satılıyor. Bir model pantolon seçip "46 bedeni var mı?" diye soruyorum. Depoya telefon ediliyor. Kalmamış. Ama her bedenden muhakkak eşit sayıda sipariş veriyorlarmış.
Erkeklerin derdi yok
Bu kez daha ucuz ama popüler bir dükkana giriyorum. En fazla 40 beden var. Hatta 40'ı bulmak zor.
Erkek satıcı "Moda olan dar. Bizim hedef kitlemiz gençler. Onlar da giderek daha darını istiyor. Bedenlerimiz de daralıyor" diyor.
"Zaten bize şişman kesim gelmez ki. Bilir buradaki kıyafetlerin ona olmayacağını. Onların alışveriş ettiği yerler başkadır."
Kot pantolon satan bir dükkanda bu yıl 32 bedenin daha fazla satıldığını öğreniyorum. Şaşırıyorum. 32 dediği bildiğimiz beden ölçüsü.
Bir değeri kadınlar nasıl bir baskı altında olduğunu anlatıyor: "Örneğin 36 beden istiyor. Ama eminim 38 beden giydiğinden. Yine de denemek istiyor. İçine girmeye çalışıyor. Bizim için niye kıyafet yapmıyorsunuz? diye soruyorlar. Halbuki biz piyasaya ayak uyduruyoruz.”
Bir de sadece erkek kıyafetleri satan bir dükkan sahibine soruyorum. Erkeklerde en çok 52-54 beden satıyor. Ama bu ölçülerin dışında da her beden giysiye ulaşmak mümkün.
Sıfır bedene karşı kampanyalar
Dünyadaki en önemli moda merkezlerinden biri olan İtalya’da, "sıfır beden" olarak tanımlanan "sağlıksız derecede zayıf" mankenlerin podyuma çıkmaması konusunda ünlü markalar anlaşmaya varmıştı. Ondan önce de kampanyanın bir benzeri İspanya'da gerçekleşmişti.
Birleşmiş Milletler bir kişinin boyu ve kilosu esas alınarak hesaplanan Vücut Kitle Endeksi’nin sağlık bir insanda 18.5 ile 25 arasında olması gerektiğini söylüyor. (EZÖ/EÜ)
