Fotoğraf: pixabay
Zeliha Stefanie Roesler'ın yazdığı, Dr. Gizem Sürenkök'ün düzenlediği yazıyı Yakın İlişkiler'den alıntıladık.
Mobbing, "iş yerinde psikolojik taciz" olarak çevrilen ama günlük hayatta dilimize yabancı kullanımıyla da oturmuş bir terim. Mobbing'in bir başka tanımı "herhangi birine" saldırgan bir tutum sergileyerek gruplar halinde korkutmak, aşağılamak veya saldırmak olarak da geçiyor. Burada fark etmemiz gereken önemli nokta bu saldırıların "isteyerek" ve devamlı bir biçimde yapılıyor olması. Saldırılar, zamanla çok tehlikeli boyutlara varabiliyor ve mobbing mağduruna itibar zedelenmesi, travma, mali zorluklar ve iş kaybı yaşatabiliyor. Bazı vakalarda kişiyi intihara bile sürükleyebiliyor. Psikolojik tacizde bulunan kişiler çoğunlukla hedeflerini içinde bulundukları ortak gruptan seçiyorlar.
Mobbing çok sistematik yapılan bir eylem olması sebebiyle zaman zaman mağdurlar tarafından anlaşılmayabiliyor. Anlaşılmasını kolaylaştıracak 5 temel başlık ise:
İletişiminizin etkilenmesi
Sözünüz iş arkadaşlarınız ya da patronlarınız tarafından durmadan kesiliyor, sürekli olarak size bağırılıyor ve iş tutumunuz hatta özel hayatınız hakkında durmadan azarlanıyorsanız iş yerinde psikolojik taciz yaşamaya başlamış olabilirsiniz.
Sosyal ilişkilerinize saldırılması
İş yerinde kimse sizinle konuşmuyor ya da siz iletişime geçmek istediğinizde önünüze duvar örülüyor olabilir. İş arkadaşlarınız tarafından "görünmez" muamelesi görüyor olabilirsiniz.
İtibarınıza saldırılması
Bu noktada, iş yerindeki kişiler arkanızdan sizinle ilgili dedikodular yapıyor, gerçek olmayan hikayeler yayıyor olabilir. Devamında söylediğiniz ve düşündüğünüz her şey sorgulanabilir ve size sesinizle, görünüşünüzle ilgili hakaret olabilecek takma isimlerle seslenilmeye başlanabilir.
Uzmanı olduğunuz mesleğe ve yaşam durumunuza saldırılması
Normalde size verilen görevler artık size verilmemeye başlamış ve daha "oyalama" amaçlı hazırlanan görevler sizin üstünüze yığılıyorsa ya da uzmanlığınızın dışında kalan ve öz güveninizi sarsacak görevler yapmanız bekleniyorsa bu davranışlar da mobbing altında değerlendiriliyor.
Direkt olarak sağlığınıza saldırılması
Fiziksel olarak sizi yıpratacak işleri yapmaya zorlanabilirsiniz ve bitkin düşebilirsiniz. Travmatik yanı daha "hissedilir" olan fiziksel şiddet veya cinsel tacize uğruyor olabilirsiniz.
Ne yapmalıyız?
Yukarıda maddelediklerimizin birini ya da birden fazlasını yaşıyor olabilirsiniz ve zaman zaman fark edilmese de mobbing herhangi fiziksel bir saldırıdan çok daha fazlasıdır ve etkileri yıkıcı olabilir.
Mobbingin sonucu olarak;
- Kişi en az zararla psikolojik tacizden kurtularak o işi ve iş yerini bırakabilir. Farklı bir pozisyona ya da bambaşka bir şirkete geçebilir.
- Zaman zaman işi hemen bırakmak bu kadar kolay olmayabilir ve mağdurlar uzun süreli mobbinge maruz kalarak hem fiziksel hem de ruhsal zorluklar yaşamak zorunda kalabilirler.
- Bazı durumlarda da kişiler iş yerlerine dönemeyecek kadar fiziksel ve/veya ruhsal yara almış olabilirler.
Araştırmacılar, mağdurlara iş yerinde uğranan psikolojik tacizin ardından iyileşme sürecini başlatabilmek için yaşanan travmatik olayın "yasını" gerektiği kadar uzun bir süre tutmalarını öneriyorlar. Alanda uzman olan insan kaynakları departmanıyla görüşmek mağdurlara fayda sağlayabiliyor. Daha da önemlisi, dışlanmanın acısını dindirmek için yeni sosyal gruplara ve çalışma ortamlarına girmek de unutulmaması gereken bir nokta. Mağdurun, sürecin uzun süreli etkilerden korunması için gerekli hissedildiği takdirde ruhsal ve medikal destek almasının öneminin de altını çizmek isteriz.
Kaynaklar:
[1] Suskind D. (Dec 31, 2020). Are You Being Mobbed at Work?. Psychology Today. https://www.psychologytoday.com/us/blog/bully-wise/202012/are-you-being-mobbed-work
(ZSR/AÖ)
