Sevelim ya da sevmeyelim, Apple'ın iPhone ile bir çığır açtığı kesin... Akıllı telefon pazarında başlangıcı iPhone'lar yaptı. Android'le birlikte rekabet daha da sıkı bir hal aldı, ama yine de Apple mobil cihazlarıyla yine birçok konuda öncülük ediyor. Bu hafta öne çıkan özelliklerini inceleyeceğimiz iPhone 4'ler, akıllı telefonların hali hazırda yapabileceklerini ve sınırlarını sergiliyor.
Tasarımda özel cam
İlk bakışta, daha önceki iPhone'larla görünüm açısından köprülerin atılmış olması dikkat çekiyor. Cihazın ön ve arka kısmında, helikopterler ya da yüksek hızlı trenlerde de kullanılan, çizilme ve darbelere dayanıklı, çok sert özel bir cama yer veriliyor. Ön ve arka camlar, paslanmaz çelikten bir çerçeveyle bir arada tutuluyor. İki parçadan oluşan çerçeve, anten işlevi görüyor: Sol taraf Wi-Fi, Bluetooth ve GPS için kullanılıyor. Çerçevenin sağ tarafından ise GSM/3G şebekesine erişimde yararlanılıyor.
Apple mühendisleri böylece cihazın çekim gücüne katkı yapmayı hedeflemişler. Ama tasarımdaki bu yeni özelliğin medyaya yansıyan anten sorununu nasıl etkilediği belirsiz. Duymayanlar ve bilmeyenler için tekrar hatırlatalım: Bazı iPhone 4 kullanıcıları çerçevenin belli noktalarına dokunulduğunda cihazın çekim sorunları yaşadığından şikayet ediyordu. Hatta Apple Başkanı Steve Jobs da, "Efendim, cihazı yanlış tutuyorlar" yorumunu getirmişti. Dimyat'a pirince giderken evdeki bulgurdan olma hadisesi...
Apple, iPad'lerle birlikte getirdiği Mikro SIM kart uygulamasını iPhone 4'e de taşımış. Burada da hedef yerden tasarruf... Tek bir örnek dışında Mikro SIM'lere ters Türkiye piyasasının bu gelişmeye nasıl tepki vereceği merak ediliyor. Artık operatörler, servis sağlayıcılar "bize ne iPad'den, iPhone'dan" derse de, bu, dededen kalma falçata-makas ikilisiyle çözümler bulunmaya devam edilecek anlamına geliyor.
Ekranlarda insan gözü kalitesi aşıldı
Çıkışı öncesinde iPhone 4 ile ilgili birçok spekülasyon yapılmıştı. Bunlardan biri, Apple'ın yeni cihazlara, ekranların yüksek çözünürlüğüne atıfla "iPhone HD" adını vereceğiydi. Gerçekten de yeni cihazı 3G/3GS modelleriyle kıyasladığımızda görüntü kalitesinin tam 4 kat arttığını görüyoruz. 1:200 olan kontrast oranı 1:800'e yükseltilmiş. Eski modellerde 480 x 320 olan çözünürlük 960 x 640 piksele çıkmış. 3.5 inç boyutundaki ekran genişliğine ise dokunulmamış.
Apple mühendisleri ekranla ilgili yeni özellikleri geliştirirken insan gözünün doğadaki cisimleri görme kalitesini baz almışlar. Normal insan gözü en fazla 300 dpi (dot per inch, inç başına düşen nokta sayısı) kalitesinde görüntüyü algılayabiliyor. Apple ise iPhone 4'lerde 326 dpi seviyesine ulaşarak çıtayı aşıyor.
"Retina Display" adı verilen teknoloji, metin ve grafiklerin iPhone 4 ekranlarında renkli kağda basılmış gibi net görünmesini sağlıyor. "Retina Display" teknolojisi, böylece uygulama geliştiriciler için de "yüksek çözünürlük" imkanının değerlendirileceği yeni bir alan açmış oldu.
Apple'dan yeni iPhone'larda OLED (Organic Light-Emitting Diode) ekran bekleyenler ise yanıldı. OLED yerine iMac'ler ve iPad'lerde de yer verilen IPS (In Plane Switching) teknolojisine sahip ve TFT (Thin Film Transistor) ekranlar kullanılıyor.
IPS-TFT ikilisi renk derinliği ve aydınlık bakımından belki OLED ekranların eline su dökemez, ama mükemmel bakış açısı ve batarya ömründe tasarruf sağlıyor.
Yeni işlemci: A4
İşte ilk önce iPad'de gün ışığına çıkan bir Apple yeniliği daha: Tutumlu enerji sarfiyatı ve hızıyla dikkat çeken A4, bataryanın daha fazla dayanmasını sağlıyor.
Batarya ömrünün uzunluğunda ise 3GS modeller hâlâ aşılamadı:
- 3G ile konuşma: 7 saat
- 3G ile internette sörf: 6 saat
- Wi-Fi ile internette sörf: 10 saat
- Video izleme: 10 saat
- Müzik dinleme: 40 saat
- Stand-by süresi: 300 saat
Yeni işletim sistemi: iOS
Apple iPad, iPod touch ve iPhone'larda kullandığı işletim sisteminin adını iPhone 4'le birlikte değiştiriyor. Apple, iPad'in piyasaya çıkışı sırasında yaşadığı tartışmanın bir benzerini daha önlemek için aynı isimli bir ürünü kullanan Cisco yönetimi ile daha önce masaya oturup konuşmuş. Cisco, açılımı Internetwork Operating System (iOS) olan router yazılımını uzun yıllardır kullanıyordu. Sonunda Cisco, iki yazılım da çok farklı alanlarda kullanıldığından iOS'u için Apple'a izin vermiş.
iPhone 4'ler iOS 4 yüklü olarak geliyor. 3G/3GS'ye sahip olanlar ise yeni işletim sistemini ücretsiz olarak cihazlarına indirebildiler. Ancak 100 dolayında yeni teknik özellikle gelen iOS 4'ün bazı özellikleri yalnızca yeni cihazlarda çalışıyor.
iOS 4 işletim sisteminin öne çıkan özelliklerine haftaya daha yakından bakacağız.
LED flashlı 5 MP kamera
Kamera, iPhone'un daha önceki modellerinin en çok eleştirilen yönlerinden biriydi. Apple, eleştirilere kulak astığını yeni cihazla birlikte kanıtladı. iPhone 4, 5 MP kamerası sayesinde yüksek çözünürlükte (HD kalitesinde, 720 p) kayıt yapabiliyor. Karanlık ortamlarda video ve fotoğraf çekimi için LED flaş barındırıyor.
Yeni iPhone'un kamerası Sony tarafından geliştirilen BackSide Illumination (Arkadan Aydınlatmalı CMOS sensör, BSI) teknolojisi esasında çalışıyor. Bu teknolojide, sensörün arkasından özel bir aydınlatma yapılıyor ve her bir pikselin ışık toplama kapasitesi yüzde 200 dolayında arttırılıyor.
Akıllı telefona montaj seti
3GS'lerde 640 x 480 px boyutlarında olan video kayıt özelliği, yeni cihazla birlikte 1.280 x 720 piksele, yüksek çözünürlüğe çıkarıldı. iPhone 4, güçlü işlemcisinin de katkısıyla saniyede 30 kare video kaydediyor. Fotoğraflarda olduğu gibi video görüntülerinde de kaydı dondurup görüntünün belli bir noktasını daha da büyütebiliyorsunuz.
Ayrıca video kayıtlarının doğrudan iPhone'lar üzerinde montajı için mobil cihazlara uyarlanmış iMovie yazılımı geliyor. Macintosh'cuların yakından tanıdığı iMovie ile kesip biçebilecek, görüntüler arasına geçiş efektleri serpiştirebilecek, fon müziği kullanabileceksiniz. Her şey iyi güzel, ama iMovie yazılımı maalesef iPhoneOS 4'ün standartları arasında yer almıyor. "Cihazımda ille iMovie de olsun" diyenlerin, 4.99 dolar daha ödemeleri gerekiyor.
FaceTime: Görüşmeler artık yüz yüze
Apple mühendisleri iPhone 4'te birçok unsuru küçültürken ikinci bir kameraya daha yer açmışlar. Cihazın ön tarafında yer alan kamera, 640 x 480 piksel boyutlarında fotoğraf ve video kaydı yapabiliyor.
Sonunda iPhone kullanıcıları eğilip bükülmeden kendi fotoğraflarını çekebilecekler! Ancak ikinci kameranın asıl işlevi, Apple'ın "Facetime" adını verdiği video konferans uygulamasına altyapı sunması...
Bu uygulamadan yararlanabilmek için karşıdaki cihazın da bir iPhone 4 olması ve Wi-Fi üzerinden internete erişmesi şart koşuluyor. Yani iPhone 4'le bırakın Skype'ı, ne Macintosh'un kendi masaüstü uygulaması iChat'e ne de 3G üzerinden internete erişen bir başka iPhone ile görüşebiliyorsunuz. Dolayısıyla video görüşme sırasında cihazdaki kameralar arasında kolayca geçiş yapabiliyor olmanın sevinci de yarım kalıyor...
Apple yönetimi işin yarım bırakıldığının farkında. Nitekim Steve Jobs FaceTime'ı tüm talepleri karşılayacak tarzda yeniden düzenleme sözü verdi.
SIP ve RTP protokolleri
FaceTime, video çözücü (codec) olarak H.264, ses çözücü olarak AAC standartlarını kullanıyor. İletişim protokollerinde SIP ve ve RTP'ye yer veriliyor. RTP (Real-time Transport Protocol), gerçek zamanlı ses, görüntü ya da benzetim verilerinin ağ üzerinden taşınmasını sağlıyor. En yaygın kullanılan sinyal protokolü SIP ise giderek H.323'ün yerini alıyor.
FaceTime iyi güzel, ama uygulamanın geleceğine yönelik iki büyük soru işareti yanıt bekliyor. Bunlardan ilki, Apple'ın dışındaki üreticilerin FaceTime standartlarına nasıl tepki vereceği, ne oranda sahip çıkıp destek vereceği? Diğer soru ise servis sağlayıcıların oyuna ne oranda dahil olmak isteyeceği... Sonuçta, video telefon sisteminin gereken altyapı kurulmadan işlemesi mümkün değil.
Jiroskopla oyunlar artık daha heyecanlı
iPhone'lar şimdiye kadar aydınlıktan yer çekimine birçok sensör ve algılayıcı ile donatılmıştı. iPhone 4 ile birlikte bunlara bir de jiroskop eklendi. Denizcilik ve havacılıkta kullanılan jiroskop, iPhone'a bir anlamda üç boyutlu hareket algılama özelliği ekliyor. iPhone'un jiroskop sayesinde her tür hareketi algılar hale gelmesi, oyunseverler açısından yepyeni bir boyut anlamına geliyor; yalnızca oyun değil, yayalar için hazırlanan navigasyon programları ve diğer elektronik cihazların kumandasında da iPhone'ları devreye sokacak bir özellik olarak değerlendiriliyor.
Çifte mikrofon
İstenmeyen tüm ortam seslerini keserek/kısarak görüşme kalitesini önemli oranda artıran gürültü filtreleme (noise cancelling) teknolojisi bir süredir bazı akıllı telefonlara adapte ediliyordu. Apple mühendisleri yeni cihaza bu özelliği ekleyerek artık olmazsa olmazlar arasına katılan bu teknolojiyi göz ardı etmediklerini ortaya koydular. iPhone 4, biri üst, diğeri altta olmak üzere çerçevenin içine gömülü iki mikrofona sahip.
iPhone 4'ün satışına 24 Haziran'dan itibaren başta Amerika Birleşik Devletleri (ABD) olmak üzere bazı Batılı ülkelerde başlandı. Eylül ayına kadar Türkiye dahil dünyanın geri kalan kısmında da vitrinlerdeki yerini alması bekleniyor.
***
Eleştiren, yol gösteren, paylaşan e-postalarınızı beklediğimiz belirterek bu yazıyı da noktalıyoruz.
