"insancıl bir tıp için"

sevgili şükrü hatun hekimliği, akademisyenliği, örgütlülüğü ve örgütçülüğü, bunlarla birlikte yazarlığı da bir arada sürdürmeyi başaran ve sayıları çok olmayan arkadaşlarımdan birisi!

iletişim yayınları, "hasta hakları", "hekim kendisini de tedavinin bir parçası olarak sunar" adlı kitaplarından sonra şimdi, de "insancıl bir tıp için" adlı kitabını yayınladı.

sevgili şükrü çoğu radikal ve radikal 2'de yayınlanan yazılarını arkadaşlarına, dostlarına mesajla da yollar ya da bağlantılarını iletir. onun yazılarının çoğunu bu yolla okumuşumdur. bu son kitabında son dönemde yazdığı yazılarını bir araya toplamış.

şükrü hatun'un ilgi alanı içinde olmayan pek az konu var aslında.

öncelikli olarak içinde hekimlik, tıp ortamı, bu alanın etiği, mesleki kuralları, piyasalaşması,  hekimlik ve sağlık eğitimi ve tıp uygulamaları, tıbbın toplumsal boyutu ve doğal olarak hizmetten yararlanan taraf hastalar ve hakları var.sonra hekimlerin  örgütlenmesi ve daha iyi bir hekimlik uygulaması için yapılması gerekenler var.

tüm boyutlarıyla "çocuklar ve gençler" ve yaşamlarındaki her şey, bu arada hastalıkları, özellikle de "diabet" (şeker hastalığı) var.

kadınlar, sağlıklılıkları ve her anlamdaki mücadeleleri, özellikle de kadınların sağlık alanıyla, akademik alandaki varlıkları ve yaptıkları var.

yaşamı var eden en önemli unsur olduğu için "barış" da onun temel konularından birisi, tıpkı "savaş" gibi sağlığı olumsuz etkileyen "yoksulluk" gibi.

tabi sevdikleri, dostları, arkadaşları, birlikte bir şeyler yaptığı, ürettiği, birlikte mücadele ettiği insanlar da var.

yakında yitirdiği eşi sevgili "nazife hatun" ve ttb'nin başkanlarından "füsun abla(sayek)'e sunduğu bu kitabın içindeki "piyasa ve sağlık hizmetleri", "çocuklara kurulan saatler", "gençlik ve sağlık", "toplum için hekimlik", "yaşam, barış ve başka şeyler", "içimizdekiler için" başlıklı altı bölümde yer alan toplam "74" yazıda bunların hepsine şöyle ya da böyle değinmiş, değerlendirme, düşünce ve duygularını ortaya koymuş..

"bireysel ve toplumsal iyilik hali"

bu konuların hepsinin bence birbiriyle kesiştiği tek bir nokta var: o da sağlığın bilimsel tanımında da ifadesini bulan, "bireysel ve toplumsal iyilik hali".

şükrü hatun, hep bu iyilik halinin korunmasını ve geliştirilmesini hedefliyor. diğer yandan bu "iyilik hali"ni etkileyecek olan, somut "kötülük"lerin önlenmesi, eğer ortaya çıkmışsa bu "kötülüklerden" arındırılmasını da dert ediniyor.

bu aslında tam da hekimlerin tanımladıkları "halk sağlığı" bakışıdır.

tıbbın özel bir alanının en üst noktasına varmış olmasına karşın o öncelikle bir "halk sağlıkçı" sayılmalı.

bana göre uzmanlık alanı ne olursa olsun her hekimin yaklaşımının böyle olması gerekir. o da bunu düşünen, savunan ve böyle davranan birisi. diyabetli bir hastayı hatta bir çocuğu bugünün tıbbi ve teknolojik olanaklarıyla "mükemmel" biçimde tedavi etmek olanaklıdır. ama bir hekim bunu yaptığında görevini tam anlamıyla yerine getirmiş sayılmaz. "diyabetli çocukların olmaması" ve eğer bir nedenle bu hastalığa yakalanmış iseler, onların da "diğer çocuklardan farksız bir şekilde yaşamlarını sürdürmelerini sağlamak" da bir hekimin görevidir.

bu yüzden o hastalığa bakıp insanı, hastaya bakıp toplumu gözden kaçıranlardan birisi değil o. doğru olan, olması gereken ma yeterince olmayan da bence bu!

ne yazık ki bu "doğru"nun hekimlik ve tıp uygulamasının öncelikli çıkış noktası olmasını istemeyen bir tıp uygulaması ve sağlık sistemi içindeyiz. karar vericiler, sağlığı değil, hep dediğim gibi "hastalığın yönetimini ve bunu yaparken de parar kazanmayı" önceliyor.

bu sistemin işletilmesinin hekimler eliyle ve aracılığıyla yapılması ise en vahim noktalardan ve en acı paradokslardan birisi üstelik!

işte bu yüzden de şükrü hatun'un bu yazıları ve bu kitabı bence çok önemli.

"insancıl" olmak ama "bilgi"ile

kitabın arka kapağında da belirtildiği gibi şükrü hatun kendisi ve yakın çevresi için doğrudan sorun olmasa bile, bu ülkede ve dünya üzerinde yaşayan insanların yaşadıkları, başlarına gelen, ya da gelme olasılığı olan, üstelik de "başka türlü davranılsa" önlenebilecek olumsuzlukları, dertleri sıkıntıları dert edinen, endişelenen, tedirgin olan ve bunları paylaşan, dahası bildiği kadarıyla çözümler öneren bir insan bir insan.

o yazılarda iki temel unsur var. bunlardan birisi bir hekim özellikle de çocuk hekimi olmaktan kaynaklanıyor bence: kitabaın adında da yer alan "insancıl" ya da "hümanist" yaklaşım. yeni doğan bir çocuğa bir anne, bir baba, bir doktor nasıl dokunursa, öyle dokunuyor değiyor insanlara ve onların sorunlarına: sevecen, nazik, duyarlı, biraz fazla sıksa kıracağından korkuyor adeta. bu yaklaşım "dil"ine ve yazma biçimine de yansıyor. her an mesleğinin, ne yaptığının bilincinde ve farkında olan hekimlerin, hastaları ve yakınlarıyla birlikteyken yaptıklarını yapıyor ve "doğru anlaşılmayı" en öne koyarak basit biçimde ifade ediyor derdini.

ikincisi ise ele aldığı konulara daima "bilgi" ile yaklaşması. bu bilgi öncelikle, doğruluğuna sürekli kuşkuyla bakmayı gerektiren bilimselliğin süzgecinden geçirilmiş bu yüzden de kesin olmalı. dolayısıyla o anda geçerli olan somut durum için, en gerekli, en yararlı ve sorunun çözümünü sağlayacak nitelikte bir bilgi.

vardığı sonucu yazıya döktüğünde, okuyup haberdar olanlar için, en azından o anda başka türlü davranmanın, düşünmenin, tutum almanın pek de olanaklı olmadığı durum yaratıyor ve ona "katılımı", dolayısıyla birlikte davranmayı bir "iş" olarak öne koyuyor.

dolayısıyla bir "bakış açısı" ve öyle bakanlardan bir "topluluk" yaratıyor hep. ttb içinde daha yakından gördüğüm ve temel uğraş alanı olan çocukluk diabeti konusunda yaptıklarını izlerken gördüğüm ve vardığım sonuç bunlar.

"derdini herkesin derdi kılmak ve o derdin çözümü için bir şeyler yapabilecek herkesi birlikte davranmaya yönelten bir yaklaşım" doğuyor bu iki temel unsurdan.

şükrü hatun bu kitabıyla bu amaç için olumlu, önemli ve değerli bir katkı sunuyor.

başkalarına da örnek olması ve bu çabaların çoğalmasını özendirmesi dileğiyle "emeğine sağlık", sevgili şükrü... (ms/hk)

kitabın künyesi:
"insancıl bir tıp için", şükrü hatun, iletişim yayınları -1776, ean: 978 975 051 074 8
temmuz 2012, istanbul, 325 sayfa,

kaynak: http://tip.kocaeli.edu.tr/index.php?kind=page&keyword=sukru_hatun