Üç yüze yakın yapımın gösterildiği Amsterdam'daki 26. Uluslararası Belgesel Festivali IDFA'ya Türkiye'den resmen katılan tek eser Aşura, etkinliğin Paradocs bölümünde yer alıyor.
Yönetmenliği görsel sanatların çeşitli dallarında aktif olan Köken Ergun'a ait 24 dakikalık belgeselin festivaldeki üç gösterimi de şehrin en prestijli sineması Tuschinski'nin altı numaralı salonunda.
Etkinliğin Öğrenci Belgeselleri yarışmasında ise Fatih Akın'la çalışmış olan Tuna Kaptan'ın, yönetmenliğini Felicitas Sonvilla'yla paylaştığı Sınırda İki Kişi (Two at the Border/Nacht Grenze Morgen) adlı yapımı dikkat çekiyor. Almanya yapımı olan belgeselin dünya prömiyeri Hollanda başkentinde yapıldı.
Aşura
Geçtiğimiz Berlin Film Festivalinde özel mansiyon ödülü kazanmış olan Aşura (Ashura) Caferilerin İstanbul'daki Zeynebiye mahallesine kamerasını yöneltiyor ve Kerbelâ faciasının canlandırıldığı törenin provasına tanıklık etmemizi sağlıyor. Aradan geçen zamana rağmen Hazreti Ali'nin oğlu Hüseyin bin Ali'nin yasını tutanların hıçkırıkları da belgeselin diğer çarpıcı unsuru.
IDFA'nın Paradocs bölümü belgesel türünün klasik anlamdaki anlayışından farklı eserleri bünyesinde topluyor. Geleneksel türdeki yapımlara benzemeyen, sanatla sinemayı birleştiren, gerçekle kurguyu harmanlayan, anlatıyla dizaynın sınırları arasında gidip gelen on bir eser bu seneki etkinliğe katılmaya hak kazanmış.
Tuschinski Sineması
İstanbul gibi tarihî değeri tartışılmaz bir şehirde geçmişten kalan son görkemli sinema salonu Emek'in yok edilmesi ülkeye egemen olan saygısız ve arsız kapitalizmin vahim bir göstergesi. Amsterdam'ın hatta dünyanın en güzel sinema salonlarından sayılan Tuschinski ise dimdik ayakta.
Pathé'nin işletmesi olan mekân 1921'de Abraham Icek Tuschinski tarafından 4 milyon guldene yaptırılmış, iç ve dış mimarisi Hijman Louis de Jong'a ait. Amsterdam Okulu, Jugendstil, Art Nouveau ve Art Deco stillerini harmanlayan yapıya Asya atmosferi hâkim; bina, içine girenlerde bir illüzyon hissi yaratmak için tasarlanmış. İkinci Dünya Savaşı sırasında Yahudi sahibinden kaynaklanan adı Tivoli olarak değiştirilmiş.
Orijinal haline sadık kalınarak restore edilen bina Hollanda yapımı filmlerin galasında en çok tercih edilen salon. Sinemanın lobisi IDFA boyunca sıcak buluşma ve sohbetlerin merkezi halinde...
Öğrenci Filmi
Çeşitli ülkelerden katılan on beş belgeselin yarıştığı öğrenci filmleri klasmanında bulunan Two at The Border Edirne'de konuşlanmış, biri Filistinli diğeri Suriyeli iki kişiye odaklanıyor. Yunanistan'a girmeye çalışan göçmenlere yardım eden kahramanlarımız her geçen gün daha da tehlikeli olan sınırı aşma girişimlerinde ellerinden geleni yapıyorlar. Özellikle Suriye'deki savaştan kaçan, ordunun sivilleri öldürme politikasıyla, isyancıların askerleri yok etme emirleri arasında kalanlar kendilerini hayatları pahasına AB'ye girmeye mecbur hissetmekteler. Avrupa'nın göçmen politikaları sertleşip sınırdaki önlemler artırıldıkça ölmeye doğru bir yolculuğa çıktıkları adeta kesinleşiyor.
Tuna Kaptan Türkiyeli ebeveynden Münih'te doğmuş bir "Almancı". Fatih Akın'ın Yaşamın Kıyısında filminde çalıştıktan sonra Bayreuth Üniversitesinde eğitimine başlayan Tuna 2010 yılından itibaren Münih Televizyon ve Film Üniversitesinde okumayı sürdürüyor.
Tuna Kaptan'a başarılar... (MT/HK)
