Hem yetişkinlere hem de çocuklara ulaşan bir kitap "Bay Tavşan'ın Çikolata Fabrikası." Elys Dolan'ın yazıp resimlediği bu kitap, çocukların, işçi haklarına temel bir bakış atmasını sağlarken yetişkinlerin çalışma hayatında hakların ve temel yaşam haklarının ne denli önemli olduğunu hatırlatıyor.
İlkel toplumlardan feodal toplumlara geçişte hep bir emek sömürüsü ile karşılaşmış insanlık. Toprak sahiplerinin karın tokluğuna ve köle olarak zincirleyip çalıştırıldığı dönemler. Feodal toplumdan sanayi çağına geçişte karın tokluğunun yerine günümüzün görünmeyen zincirlerle bağlı bir iş yaşamı bahşedilmiş çalışan insanlara. Değişen toplumların isimleri olmuş aslında, emek sömürüsü her daim devam etmiş ve etmeye devam ediyor.
Kimi ülkeler artık çalışma hayatının sadece yaşam için bir araç olduğunun ve insanların daha az çalışarak daha çok verimli olacağının da farkında. Lakin çoğu ülkeler çalışma hayatında olanları karın tokluğuna mahkûm etmeye devam ediyor. Çalışma ve insan haklarını hiçe sayarak...
Bay Tavşan bir fabrika sahibi ve işletmesini çikolatalı yumurtaların üretimi üzerine çalıştırıyor. Tahmin ettiğiniz gibi üretimi tavuklar yapıyor. Bu üretim süreci çocuklar için oldukça eğlenceli ve kahkahalar atarak okuyacakları bölümler. Çünkü tam da çocukların hayal ettikleri tarzda bir süreç. Önce tavuklara yedirilmek için koca kazanlarda çikolata hazırlanıyor. Çikolataları yiyen tavuklar çikolatalı yumurta yumurtluyor ve bu yumurtalar satılmak için birçok yere ulaştırılıyor. Bu sürecin kalite kontrol uzmanı dahi var. Tavuklar en başta çalışma süreçlerinden memnun. Sonuçta alıştıkları ve kendi tempolarına uygun bir çalışma zamanı var. Bay Tavşan ki kendisine özellikle "Bay" dedirtmeyi seviyor bu da günümüz toplumlarında dahi zorla mevkiini hatırlatan kişilerin özelliklerinden. Kazandıkça daha çok kazanmaya yöneliyor. Çok tanıdık geliyor değil mi bu süreçler? Hele ki pandemi koşullarında bunu çok daha net gördük. İşverenlerin asla kâr marjlarından vazgeçmediklerini ve sadece emeğe göz diktikleri süreçler.
Bay Tavşan kendince bir hesaplama yapıyor ve üretimi iki katına çıkartırsa daha çok, daha çok para kazanacağını görüyor. Ama tabii ki elinde olan iş gücü ile yerine yenisini getirmek gibi bir planı yok. İşte birçok işverenin yanıldığı yer burası. Kimse ölümüne çalışarak sizi daha çok zengin etmez. Tam tersine bir noktada işveren daha çok zarar edecektir. İşsizliğin çok olması iş bilenlerin yerine kalifiyesiz çalışanların alınması ileri taşıyan değil, daha da geriye götüren bir süreç olacaktır.
Bütün bu yazdıklarım yetişkinlerin kitabı okuduğunda yakalayacakları detaylar. Çocuklar, bir fabrika nasıl üretim yapıyor, çalışanların mutsuzluğunda işi bırakma hakkı, işverenin kimseye ihtiyacı olmadığını düşünüp işini nasıl da yok ettiğini eğlenceli olarak okuyacaklar. Ayrıca iş yerinde yardımlaşmanın, biraradalığın gücü ve sebze yemenin de güzelliğini görecekler. Bir de açgözlü işverenlerin ikinci bir şansı hak ederek hep birlikte mutlu olabileceğini...
Hayat herkes için üreterek elbette ki çok güzel geçebilir. Dünyamızda her bir insana yetecek doğal kaynaklar varken açgözlülüğe geçit vermemek tüm insanların elinde. Tavuklar ne diyor "Güçlü Kümes, Güçlü Tavuk"... Tabii ki Bay Tavşan hatasını anlıyor, darısı anlamayanların başına.
Hikâye çizimlerinin minik detayları ayrıca eğlenceli. Sayfaları okurken her bir cümlesini her bir görselini incelemenizi öneririm. Keyifli okumalar olsun...
Yazan – Çizen: Elys Dolan Çeviri: Ümit Mutlu Yayınevi: Uçanbalık Yayınları.
(SB/AÖ)
