Anayasa Mahkemesi'nin 2011/78 sayılı (gerekçeli) kararı 9.07.2011 tarihli Resmi Gazete'de yayımlandı. Kararda "5997 sayılı Bazı Kanunlarda ve 190 Sayılı KHK'de Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 14'üncü maddesiyle, T.C. Emekli Sandığı Kanunu'nun 89. maddesinin değiştirilen 1'inci fıkrasının 2'nci cümlesinin 'Son defa bu Kanun veya 5510 sayılı Kanunun geçici 4'üncü maddesi hükümlerinin uygulanmasını gerektiren görevlerde çalışmakta iken emekliye ayrılan ve ...' bölümünün Anayasa'ya aykırı olduğundan iptali" yer aldı.
İptal kararının getirisi ne olacak?
Memurken istifa edip SSK veya Bağ-Kur'a bağlı çalıştıktan sonra emekli olanlar, kamuda geçirdikleri süreye ait emekli ikramiyesini mevzuat gereği alamıyordu. Bu emeklilerden Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)'na ikramiyelerinin ödenmesini talep edenlerden başvurusu reddedilenler idare mahkemesine dava açtı. Yargılama sonucundaki kararla emekli ikramiyelerini alma hakkı kazananlar oldu.
Alınan yargı kararları bireye özgü olduğu ve aynı durumdaki emekliler için düzenleme yapılmadığından konu Anayasa Mahkemesi'ne götürüldü. Mahkeme ilgili yasa hükmünü iptal edip, yeni bir düzenleme yapması için hükümete bir yıl süre tanıdı. Gecikmeli olarak TBMM tarafından yapılan düzenlemede "Son defa T.C. Emekli Sandığı'na tabi görevlerden emekliye ayrılan ve... (2829 sayılı Kanunun 12. maddesi 1. fıkrası)" ibaresine yer verilince, ikramiye ödenmesinin yasal dayanağı ortadan kalktı. Anayasa Mahkemesi verdiği iptal kararında, bu durumun Anayasa'nın 2. maddesindeki hukuk devleti ve 10. maddesindeki eşitlik ilkesine tam olarak uygun olmadığına yer verince azalan umutlar yeniden arttı.
Benzer durumda olanlar ile varisleri, SGK'ya başvurarak iptal kararı dayanağında ikramiyesi ödenmesini SGK'dan talep edip, olumsuz yanıt alınca İdare Mahkemesi'ne dava açtı. Bu arada Cumhuriyet Halk Partisi "5997 Sayılı Bazı Kanunlarda ve 190 Sayılı KHK'de Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"la getirilen düzenlemeyi Anayasa Mahkemesi'ne taşıdı.
Bazı idare mahkemeleri emsal uyuşmazlıklar dayanağında; Anayasa Mahkemesi'nin kararı işbu davaların sonucunu etkileyeceğinden, karar verilene dek bakılan davaların bekletilmesi ve esas hakkında verilecek kararın ertelenmesine, Anayasa Mahkemesi'nin kararı gelmezse davanın yürürlükteki hükümlere göre çözümlenmesine karar verdi.
"Tek hak kullanılmalı" demiştik
bianet'te yayımlanan "İstifa eden memur ya da varisleri ikramiyesini alabiliyor" başlıklı ve bir diğer yazımızda "Bu bir hak ve sonucu ne olursa olsun kullanılmalı" temasını işlemiş, ayrıca "(...) Dava kazanılır ya da kazanılmaz. Bu tek bir haktır. Dava açanların bu süreçten kârlı çıkacağını düşünüyorum. Yasal düzenlemeler sıkça değiştiğinden bu tek hak kullanılmalı. Mağdur olup dava açmayanlar bu süreyi boşa harcamasın. Devlet memuru iken 'istifa' edip ayrılanlar, memuriyetine son verilenler, askerliğini yedek subay olarak yapanlar ile bu durumda olup da vefat edenlerin varisleri SGK'ya başvurup, aldıkları yanıt 'red' ise, idare mahkemesine 60 gün içinde dava açmalı" diyen Avukat Fatma Şahin Çolak'ın sözlerine yer vermiştik.
Anayasa Mahkemesi ikinci kez iptal etti
9.07.2011 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Anayasa Mahkemesi kararında; "5997 sayılı Bazı Kanunlarda ve 190 Sayılı KHK'de Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 14'üncü maddesiyle, T.C. Emekli Sandığı Kanunu'nun 89. maddesinin değiştirilen 1'inci fıkrasının 2'nci cümlesinin 'Son defa bu Kanun veya 5510 sayılı Kanunun geçici 4'üncü maddesi hükümlerinin uygulanmasını gerektiren görevlerde çalışmakta iken emekliye ayrılan ve ...' bölümünün Anayasa'ya aykırı olduğundan iptaline karar verildi."
Emekli Sandığı'na tabi çalışma süreleri için ikramiye ödenmesini engelleyen yasa hükmünü 2'nci kez iptal eden Anayasa Mahkemesi, bu kez yasama organına yeni bir düzenleme yapılması için süre vermediğinden, Resmi Gazete'de yayımlandığı gün itibarıyla yürürlüğe girdi.
İptal Kararı ne getirecek?
Avukat Fatma Şahin Çolak "Karar sevindirici. Emekli Sandığı'na bağlı çalışırken ayrılıp SSK veya Bağ-Kur'a tabi çalıştıktan sonra birleştirilmiş hizmet süreleri toplamı üzerinden SSK veya Bağ-Kur'dan 9 Temmuz 2011 tarihi itibarıyla emekli aylığı bağlanacak olanlar, Emekli Sandığı'na bağlı süreleri için ikramiye alabilecek. 9 Temmuz 2011 tarihi öncesi açılan, yani sürmekte olan idari yargı davalarının bu kararı beklediği için olumlu sonuçlanacağı düşüncesindeyim. Ancak dava açmamış olanların alamayacağını düşünüyorum. Çünkü Anayasa'nın 153. maddesinde iptal kararları geriye yürümez. İdarenin uygulamasının ne yönde olacağını kestirmek şimdilik güç olsa da; bu anlamda anayasal ilkeler doğrultusunda uygulama yapılacağını düşünüyorum" diyor.
Bir dilek
Yazıyı bitirirken, her hizmet yılı için verilecek ikramiye miktarı hesaplanırken aynı derecedeki memurun bugün aldığı maaş ve katsayının baz alınmasını diliyoruz. (ŞD/YY)
