Günümüzde Şiddet
Vahşi kapitalizmin şiddetle olan ilişkisi artık herkesin az çok bildiği bir konu. Bu hafta tanıtacağımız ilk eser, bu 'şiddetli' gerçeği farklı boyutlarıyla ve derinlemesine ele alan bir çalışma: "Günümüzde Şiddet". Yıllık Socialist Register dergisinin 45. sayısını Türkiye'deki okuyucuyla buluşturan ve 'Ya Sosyalizm Ya Barbarlık' alt başlığıyla sunulan kitabı, Leo Panitch ve Colin Leys hazırlamış. Bu arada, Socialist Register'ın başka bir sayısının "Küresel Parlama Noktaları" adı altında yine Yordam Kitap tarafından yayınlanmış olduğunu ve yine bu sayfalarda tanıtıldığını da hatırlatalım.
Socialist Register'ın "Günümüzde Şiddet" başlıklı sayısında ulaşmak istedikleri hedefi "günümüz dünyasında karşılaşılan şiddet biçimleri ve derecelerinin sergilediği olağanüstü çeşitlilik üzerine net bir bakış açısı geliştirmek" olarak açıklayan Panitch, söz konusu sayının içeriği bağlamında şöyle devam ediyor:
"Şiddetin çağdaş biçimleri o kadar çeşitli ve karmaşık ve o kadar farklı düzey ve değişen bağlamlarda ortaya çıkıyor ki, kapitalizm ve emperyalizmle bu biçimler arasındaki özel bağların yeni bir kavrayışla incelenmesi gerekiyor. (...) 'Reel sosyalizm' yönetimi altında uygulanmış şiddeti olduğundan çok daha az gösterme eğiliminden kaçınmak da aynı derecede önemli. (...) Bu sayı[daki] makalelerin büyük bir kısmında, bugün dünyanın çeşitli bölgelerindeki örnek şiddet vakalarının doğası ve kökleri masaya yatırılıyor."
Bu çerçevede, kitapta yer alan bazı dikkat çekici makaleler şöyle:
- Amerikan Militarizmi ve Egemen Siyasi Yapısı: Irak'ın İşgalinden Çıkarılacak Gerçek Dersler (Vivek Chibber)
- Devletin Söyledikleri ve Söylemedikleri: İngiltere'de Emek ve "Şiddet" (Joe Sim / Steve Tombs)
- Kolombiya: Şiddetin Eski ve Yeni Biçimleri (Ulrich Oslender)
- Devrimci mi, Barbar mı, Yoksa Savaş Makinesi mi? Nikaragua ve Güney Afrika'da Çeteler (Steffen Jensen / Dennis Rodgers)
- Özgürleşme ve Sol: Şiddet Sorunu (Michael Brie)
- İnsanlığın Savunulması İçin Halk Mücadelelerini Radikalleştirelim (Samir Amin)
Ayrıca, kitabın en sonunda yer alan 'Canlı Kalkan' başlıklı parçanın mutlaka okunması gerektiğini belirtelim. Kısa bir mektubun okuyucuyla buluşturulduğu bu parçada, Filistin'de yaşanan bir olaya ve benzer olaylara gönderme yapılarak, şiddetin barışçıl bir eylemle nasıl ortadan kaldırılabileceği çarpıcı bir dille anlatılıyor. Bu mektup sayesinde, okuyucuda genel itibariyle iyimserlikten çok karamsarlığa yol açabilen çalışmanın güzel ve umut verici bir sona kavuştuğunu belirtelim.
Özetle, "Günümüzde Şiddet - Ya Barbarlık Ya Sosyalizm", okunması ve okutulması gereken, dikkat çekici bir eser:
Günümüzde Şiddet - Ya Barbarlık Ya Sosyalizm, Leo Panitch / Colin Leys (haz.), Yordam Kitap, 2010, 288 sf.
Finansallaşma ve Kapitalizmin Krizi
Bu hafta tanıtacağımız ikinci kitap da derleme bir çalışma. Yine Yordam Kitap'tan okuyucuyla buluşan eser, kapitalizmin krizine finansallaşma açısından bakan önemli bir eser: "Finansallaşma ve Kapitalizmin Krizi".
Costas Lapavitsas'ın hazırladığı kitap, Lapavitsas'ın kaleme aldığı 'Giriş: Finansallaşmanın Krizi' başlıklı bölümle açılıyor ve meselenin birçok yönüne değinen dikkat çekici makalelerle devam ediyor. Bu makalelerden bazıları şöyle:
- Irka Dayalı Dışlama ve İkinci Kalite İpotek Kredileri Krizinin Ekonomi Politiği (Gary A. Dymski)
- Günümüz Kapitalizminde Bankacılığın İçeriği Üzerine (Paulo L. dos Santos)
- Finansal Sermayenin Küreselleşmesi: 1997-2008 (Carlos Morera Camacho / José Antonio Rojas Nieto)
- Finansallaşma Döneminde Gelişmekte Olan Ülkeler: Sürekli Açıktan, Döviz Rezervi Biriktirmeye (Juan Pablo Painceira)
Bu bağlamda, kitabın içeriğine ve okuyucuya sunabileceği faydaya ilişkin genel bilgilendirmeyi kitabı hazırlayan Lapavitsas'ın kaleminden dinleyelim:
"Kitap iki kısımdan oluşuyor. Birinci kısımda finansallaşmanın ülke içiyle ilgili yönlerine odaklanılıyor ve krizin, gelişmekte olan ülkelerin finans sistemlerinin işleyişinin kökenleri araştırılıyor. (...) İkinci kısımda, dikkatimizi finansallaşmanın uluslararası yönüne çeviriyoruz. (...) Bu kitapta bir araya getirilen katkıların, ekonomi politiğin günümüzde karşı karşıya olduğu en yakıcı konulardan biri olan finansallaşmış kapitalizmin mizacı hakkında yeni tartışmalara vesile olacağını umut ediyoruz."
Ayrıca, kitap boyunca çok sayıda tabloya yer verildiği gibi, her makalenin sonunda o konuyla ilgili bir kaynakça sunulduğunu da belirtelim.
Nihayet, kitabın, Türkiye üzerine bir makaleyle, Nuray Ergüneş'in kaleme aldığı 'Finansallaşma Döneminde Türkiye Ekonomisinin Küresel Bütünleşmesi' başlıklı bölümle sona erdiğini hatırlatalım.
Özetle, dünyada etkileri hâlâ devam eden krizi daha iyi anlamak için, "Finansallaşma ve Kapitalizmin Krizi"ni okumak faydalı olabilir:
Finansallaşma ve Kapitalizmin Krizi, Costas Lapavitsas (haz.), Yordam Kitap, 2010, 335 sf. (ECG/TK)
