Gazeteciliğe Başlarken - Okuldan Haber Odasına
Bu hafta tanıtacağımız ilk eser, haziran ayında IPS İletişim Vakfı tarafından yayınlanan önemli bir çalışma: "Gazeteciliğe Başlarken - Okuldan Haber Odasına". İzmir Ekonomi Üniversitesi dekanı Sevda Alankuş'un hazırladığı (derlediği) çalışma, alanında uzman kişilerin nitelikli yazılarından oluşuyor. Alankuş dahil olmak üzere toplam 21 yazarın katkı yaptığı hacimli çalışma, hemen her yönüyle gazeteciliği ve özellikle de hak haberciliğini ele alıyor. Bu yönüyle alanında Türkiye'de yayınlanan ender kitaplardan biri olan çalışma dört bölümden oluşuyor:
I. Haber Eleştirisi ve Kuramı, Hak Haberciliğinin Gerekliliği
II. Hak Haberciliği İçin
III. Gazeteciliğe Başlarken
IV. Habere Çıkarken
Görüldüğü gibi, kitap, iletişim alanında çalışma hayatına atılmayı düşünenlerin bilgi ve deneyim kazanmaları gereken 'olmazsa olmaz' konuları ele alıyor. Kitapta bu çerçevede dikkat çeken bazı altbaşlık ve yazarlarsa şöyle:
- Türkiye'de Geçmişten Bugüne Gazetecilik ve Habercilik / Umur Talu
- Yeni Habercilik Arayışları: Hak Odaklı Habercilik, Yurttaş Gazeteciliği, Barış Gazeteciliği / Sevda Alankuş
- İnsan Haklarını Savunma Hakkının Korunması ve Medya / Hüsnü Öndül
- Televizyon Haberciliği ve Hak Haberciliği Açısından Etik İhlaller / Özden Cankaya
- İş Ararken... / İpek Çalışlar
- Basın İş Yasası ve Gazetecilik Hakları / Rana Yılmaz
- Haber ve Habercilik Üzerine: Haber Ne Değildir ? / Nurcan Akad
- Televizyon Haberciliği / Murat Utku
Bu başlıklar altında yer alan makaleleri, değerlendirmeleri, nitelikli analiz, öngörü ve tavsiyeleri bu kısa yazıda ele almak elbette mümkün değil. Ancak genel bir saptama olarak, "kitapta sadece gazeteciliğe değil, herhangi bir iletişim mesleğine adım atmaya hazırlanan herkesin okuması gereken konuların, en ilgi çekici ayrıntısına kadar ve canlı örnekler üzerinden incelendiğini" belirtmekle yetinelim. Kitabın genel felsefesi ve kurgusuna ilişkin dikkat çekilmesi gereken belki de en önemli noktayı ise Alankuş'un önsözünden okuyalım:
"(...) ulaşmak istediği [kitle] esas olarak iletişim fakültesi öğrencileriyle, gazeteci adayları olan bu kitabımızda (...) pedagojik bir tavır olarak 'tek doğru var' demeyi seçmiyoruz. Bunun için de 'kendi doğrumuzu' (hak haberciliğini) tanımlamakla ve uğranması gereken bir durak/adres olarak sunmakla birlikte, bunu ne bir bitmiş/tamamlanmış yol haritası, ne de giderek güven kaybına uğrayan bir meslek olarak gazeteciliğin bütün sorunlarına devasa bir reçete haline getiriyoruz. Yapmaya çalıştığımız daha çok zihinleri sorularla dolu gazeteci adaylarına, gerekli cevapları nerelerde bulabilecekleri konusunda ipuçları vermek."
Çalışmaya, bianet editörlerinden Tolga Korkut ("Hak Haberciliği ve Habercilikte Kültürel Çeşitlilik") ve Erhan Üstündağ'ın ("bianet Deneyimi: Medyayı ve Hayatı Dönüştürmek") katkı yaptığını da belirtelim. Ayrıca, bianet'in hikayesini kitapta Ertuğrul Kürkçü'nün kaleminden okuyabilirsiniz.
Kitapta bir "dizin"in bulunması da çok yararlı olabilirdi.
Özetle, "Gazeteciliğe Başlarken - Okuldan Haber Odasına", son dönemde bu alanda yayınlanan en nitelikli, çok yönlü ve dikkat çekici eserlerden biri.
Gazeteciliğe Başlarken - Okuldan Haber Odasına, Sevda Alankuş (haz.), IPS İletişim Vakfı, 2009, 348 sf.
Başka Bir Avrupa İçin - Avrupa'nın Ekonomik Bütünleşmesinin Sınıf Tahlili
Bu hafta tanıtacağımız ikinci eser, yine çok kısa bir süre önce (geçen ay) Yordam Kitap'tan çıkan, konusuyla ve hacmiyle önemli bir eser: "Başka Bir Avrupa İçin". "Avrupa'nın Ekonomik Bütünleşmesinin Sınıf Tahlili" başlığını taşıyan eser, tam da bu altbaşlığının hakkını veren analiz ve değerlendirmeler ortaya koyuyor. Bu bağlamda, kitabın yazılış nedenini yazarı Guglielmo Carchedi'nin kendi kaleminden okuyalım:
"Avrupa Birliği (...) ekonomisi üzerine bol miktarda kitap var. Ancak bunların hemen hemen hepsi aynı kuramsal kalıpları paylaşıyor: ya neoklasik ya da Keynesçi iktisattan esinleniyor. Elinizdeki kitap, söz konusu iktisat anlayışlarının Avrupa Birliği'nin doğuşu ve gelişimini doyurucu bir biçimde açıklayamayacaklarını öne sürüyor. Ancak ve ancak değerin üretim ve dağılımını ekonominin temeli ve dolayısıyla sınıfları toplumsal yaşamın temel birimi olarak ele alan bir çalışma, Avrupa ekonomik entegrasyonunun gerçek kaynağı ve motoru olan içsel çelişkilere ışık tutabilir."
Kitapta bu çerçevede yer alan bölüm başlıkları şöyle:
- Tarih, Kurumlar ve Genişlemeler
- Ekonomik Entegrasyonun İdeolojisi
- Avrupa Ekonomik Entegrasyonuyla İlgili Bir Değer Kuramı
- Ekonomik ve Parasal Birlik
- Euronun Jeopolitiği
- Ticaret, Gelişme ve Savaşlar
- Ortak Tarım Politikası
- Toplumsal Politika
Böylece kitap, Avrupa Birliği'ni artık sıradanlaşan, indirgemeci yaklaşımlar yerine bütünüyle farklı ve inceltilmiş bir yaklaşımla ele almaya çalışıyor. Çeşitli şekil ve tablolarla zenginleştirilen kitapta, bir dizin kısmı da yer alıyor.
Ayrıca bir 'sonsöz' ve kapsamlı bir kaynakça içeren kitaba, 'Türkçe Basım İçin Ek' başlıklı bir bölüm de dahil edilmiş. Bu bölümde, 'Anayasa Taslağı', 'Euro ve AB'nin Militarize Olması' gibi ilgi çekici başlıklar bulmak mümkün. Bu bölümün ayrı bir kaynakça içerdiğini de belirtelim.
Kitabın içeriğine ilişkin en kısa ama doyurucu açıklamayı yine yazarın kendisinden dinleyelim:
"[Kitap], yalnızca Avrupa Birliği'nin kökeni, gelişimi, işleyişi ve emperyalist doğasını değil, aynı zamanda geçmiş beş yılda gündeme gelen gelişmeleri de anlamak ve analiz etmek için ihtiyacı olan bütün araçları okuyucuya sağlıyor. Bunların en önemlileri; uluslararası senyoraj için ABD dolarına biricik gerçek meydan okuma olarak Euro'nun ortaya çıkışı; AB tarafından kendi çıkarlarını, gerektiğinde ABD çıkarlarına karşı savunabilecek bir ordu kurma kararı; Doğu'ya doğru AB'nin genişlemesi; ve Anayasa Taslağı'nın, onaylanma eksikliklerine karşın, imzalanmasıdır. Bu öğeler, küreselleşme ve/veya ana metinle bütünleşerek (...) emperyalizmden hâlâ söz etmenin uygun olup olmadığı bir tartışma bağlamında analiz ediliyor."
Özetle, "Başka Bir Avrupa İçin - Avrupa'nın Ekonomik Bütünleşmesinin Sınıf Tahlili", Avrupa Birliği yapılanmasına başka bir gözle bakmak isteyenler için fazlasıyla tatmin edici bir eser:
Başka Bir Avrupa İçin - Avrupa'nın Ekonomik Bütünleşmesinin Sınıf Tahlili, Guglielmo Carchedi, Yordam Kitap, 2009, 519 sf. (ECG/TK)
* IPS İletişim Vakfı'nın genç gazeteci ve gazeteci adayları için gerçekleştirdiği, "Okuldan Haber Odasına" eğitimlerinin haberleri için tıklayın.
