Son yaşanan ekonomik kriz ile birlikte, 2009 yılında çöküş noktasına gelebilecek yazılı basına Cumhurbaşkanı Sarkozy sahip çıktı. 23 Ocak Cuma günü yapılan basın toplantısında yazılı basını desteklemek için 600 milyon avro ayrıldığı açıklandı.
Güçlü Matbaa İşçileri Sendikası (Syndicat du Livre) ile çatışmaya girmekten kaçınarak, basın maliyetlerinin düşürülmesini sorununu taraflar arasında yapılacak yeni bir “sosyal anlaşmaya” bırakan Nicolas Sarkozy’nin açıkladığı yardım programı, yılda 200 milyon avrodan üç yıl sürecek. Posta ücretlerine yapılacak zammın bir yıl ertelenmesinin maliyeti ise devlet tarafından karşılanacak (24 milyon avro).
Bedava abonelik
Programın en medyatik yanı, geçleri gazete okumaya alıştırmak amacıyla, 18 yaşını dolduran her gence bir sene süreyle istediği gazeteye bedava abonelik olanağı sunması. Yardım programı belli başlı dört başlık altında toplanıyor. İlk ele alınan konu dağıtım. Kapı kapı evlere gazete dağıtımının geliştirilmesi, genel olarak dağıtım şebekesinin modernleştirilmesi (yılda 60 milyon avro).
İkinci başlık matbaaların modernleştirilmesi yani baskı maliyetlerinin yüzde 30 ile yüzde 40 arasında düşürülmesi. Bu konuda devlet yardımının miktarı konusunda bir açıklama yapılmazken, konu daha çok basın patroları ile matbaa sendikasi arasındak görüşmelere bırakıldı.
İnternet yayıncılığına yapılan yardım (yılda 20 milyon avro) ise üçünçü başlığı oluşturuyor. Bugüne kadar, vergi indirimi, düşük oranda KDV gibi yazılı basının ayrıcalıklarından yararlanamayan internet yayıncılığının hakları yazılı basın düzeyine getirilecek. Canalıcı olduğu düşünülen, gazetecilerin yayın hakları konusunda ise şimdilik bir orta yol bulunmuş durumda. Gazetecinin ürününü, kısa bir süre için, bir çok yayın biçiminde (yazılı basın, radyo, tv, internet vb.) kullanılmak üzere devretmesi öngürülüyor.
Buna karşılık, bu ürünlerin kullanım haklarının uzun vadeli devredilmesi yeni bir ödemeyi gerektirecek.
Acil durum ve gelecek
Gönüllü 70 ayrılma ile Le Figaro, 2009 yılında 12 milyon avoluk bir tasarruf programını hayata geçirmeye çalışıyor. 2007 yılında gerçekleşen 80 gönüllü istifa ile onu Liberation izliyor Le Monde ise bankalardan 25 milyor avro kredi alabilmek için görüşmelerini sürdürmekte. Bu koşullarda, önerilen yardım programı elbette önemli ama sadece basına günübirlik bir nefes alma sağlayabilecek durumda. Uzun vadede ise durum pek net görünmüyor.
Özellikle üretim ve dağıtım maliyetlerinin düşürülmesi konusunda hiç bir netlik yok. (Fransa üretim-baskı ve dağıtım maaliyetleri açısından Avrupa’nın en pahalı ülkesi. Günlük gazete satış fiyatları konusunda da aynı durum geçerli. Örnegin Le Monde’un günlük satış fiyatı 1,5 avro, yaklaşık 3 TL). Pazarlıkların ve görüşmelerin sonuçsuz kalması halinde, durum yazılı basın açısından tam bir çöküş olabilir. Bu durumda, internet yayıncılığına oksijen taşıyan bu yardım programı ile dengeler bozulacak ve yazılı basın matbaada tıkanıp kalacak.(SŞ/EÜ)
