Türkiye’de 70’li ve 80’li yılları çocuk olarak yaşayanlar, eğer anne-babaları devrimciyse, yaşıtlarından farklı bir hayatın içinde büyüdüler. Düşleri ve oyunları bile bu kimlikle şekillendi dense yeridir. Ebeveyninin, dünyayı değiştirmek ya da en azından ülkelerini daha yaşanabilir bir yer kılmak adına verdikleri mücadelenin birinci elden tanığı olan bu çocuklar, anne babalarını, bir düşle paylaşmak zorunda kaldılar.
Gözaltılar, cezaevleri ve yitip giden sevdiklerinin acısıyla, yaşıtlarından önce büyüdüler. Önceki yıllarda Çağan Irmak’ın, Babam ve Oğlum, Handan İpekçi’nin Babam Askerde gibi filmleri, bu çocukların hikayelerini etkileyici biçimde sinemaya aktaran yapımlar olarak dikkat çekmişti. Geçen hafta gösterime giren Julie Gavras imzalı Fidel’in Yüzünden'se (La Faute à Fidel!) aynı dönemi Fransa’da yaşayan çocukların hikayesini beyazperdeye taşıyor.
Julie Gavras'ın ilk yönetmenliği
70’ler Fransa'sında yaşayan küçük kız çocuğu Anna’nın, anne ve babasının yaşadığı politik değişim karşısında yeniden şekillenmek zorunda kalan hayatına tanıklık eden Fidel’in Yüzünden, Julie Gavras’ın ilk sinema filmi.
1969’da politik gerilim filmi “Z” ile En İyi Yabancı Film dalında Oscar alan, 1982 yılındaysa Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye’yi Yılmaz Güney'le paylaşan Missing’i (Kayıp) yöneten usta sinemacı Costa Gavras’ın kızı Julie Gavras, bu ilk yönetmenlik denemesinde, otobiyografik unsurlar barındıran bir öykü anlatmayı tercih ediyor.
Beklenmedik ziyaretçi
İspanyol göçmeni bir avukat baba ile Marie Claire dergisine yazılar yazan Fransız annenin kızı olan dokuz yaşındaki Anna, küçük erkek kardeşinin tüm yaramazlıklarına rağmen Kübalı dadısı Pilomena ve ailesiyle birlikte mutlu bir hayat sürmektedir.
Bu sırada İspanya’daki halası, kocasının Franko rejimi tarafından öldürülmesi üzerine küçük kızıyla birlikte Anna’ların evine sığınır. Bu beklenmedik misafirin gelişi Anna’nın hayatını eski haline dönmemek üzere değiştirecektir.
İspanya’nın aristokrat ailelerinden birine mensup olan Anna’nın babası, feodal geçmişinin nimetlerini reddederek Fransa’ya geldikten sonra, geride bıraktığı ülkesindeki Faşist rejimi de unutmuş görünmektedir. Dul kalan kızkardeşinin yeniden hayatına girmesiyle ideallerini hatırlayan ve bunlar için mücadele etme kararı alan genç baba, karısıyla yaptığı Şili seyahati sonrasında tamamen farklı bir insana dönüşür.
Şili ve Allende
Önce kaldıkları evi terk edip daha mütevazı bir eve taşınan karı koca, mesleklerini de bırakarak, Allende’nin seçim kampanyası ve kadın hakları için çalışan birer aktivist oluverirler.
Anna, gözleri önünde gerçekleşen bu değişimden hiç de memnun değildir, çünkü bahçeli evlerini terk edip, küçük bir daireye tıkılmış, Castro düşmanı dadısı Filomena’dan ayrılıp Yunan göçmeni bir bakıcının kollarına bırakılmıştır.
Bütün bu değişimin sorumluluğunu eski dadısı Filomena’nın deyimiyle “Sakallı komünistlerin” varlığına bağlayan Anna, bütün bildiklerini sorgular hale gelmiştir.
Artık babası rahibelerin ders verdiği Hıristiyan okuluna gitmesini istememekte ve “faşist” olarak nitelendirdiği Mickey Mouse’u okumasına karşı çıkmaktadır.
Sık sık değişen bakıcılarının da etkisiyle Anna’nın kafası iyice karışacak ve izleyiciyi, hüzünle tebessümün bir arada yaşandığı duygusal bir yolculuğa çıkaracaktır.
Acemiliklerden uzak bir ilk film
Ferzan Özpetek’in Cahil Periler’inden hatırlayacağımız Stefano Accorsi’nin baba, Julie Depardieu’nünse anne rolünde başarılı birer performans sergilediği filmin en önemli oyuncusu olan Anna rolündeki Nina Kervel, yeteneğiyle büyülüyor.
Müziğinden, görüntü yönetimine kadar her yönüyle, ilk filmlerde sıklıkla rastlanan acemiliklerden uzak durmayı beceren Julie Gavras’ın ilerleyen yıllarda önemli bir sinemacı olarak anılacağı şimdiden belli.
Bir mültecinin kızı olan Julie Gavras, hayatı boyunca politik kişiliğiyle var olan ve bu yönüyle dünya sinemasında önemli bir yer işgal eden babasının izinden gideceğinin sinyallerini, bu ilk filmiyle veriyor. (ÖŞ/TK)
Fidelin Yüzünden- La Faute à Fidel!
Yönetmen ve Senaryo: Julie Gavras
Oyuncular: Nina Kervel-Bey, Julie Depardieu, Stefano Accorsi
Yapım Yılı: 2006, Fransa
