Şiddet hayatın içinde ve hayatın her alanında var. Çocuk, kadın, özürlü, yaşlı yani güçsüz olan herkes aile içinde-dışında potansiyel şiddet mağduru.
Kadın; evde, sokakta, işyerinde her türlü bahaneyle şiddetin tüm çeşitlerine maruz kalıyor. Kadınlar gördüğü şiddeti yüreğinin berisine kilitleyerek, kendilerine yöneltilen şiddete tepki vermediğinden -ve dolayısıyla kayda alın(a)madığından- mağdur sayısının saptanması güç.
Kadınlara yönelik şiddet son on yıllarda daha sıkça gündeme getirilse de, mücadele yolunda anlamlı adımlar atılsa da, konu sıkça gündeme getirilse de yapılanlar sınırlı ve yetersiz.
Yaşlılar da şiddet mağduru. Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) göre; hastane-bakımevi-huzurevinde kalan, evinde yalnız yaşayan, yoksul olan, bakıcısı olan, dul olan, zengin olan, başkasına bağımlı olan, fiziksel problemleri olanlar, bilişsel süreçlerinde yetersizlik olanlar, olumsuz fiziki koşullarda yaşayanlar, kendisine ekonomik destek ve barınma açısından bağımlı aile üyesi olan yaşlılar potansiyel şiddet mağduru.
Yaşlılar için yapılması gerekenler yapılmıyor, yapılmaması gerekenler yapıldığında, yani onlar ihmal ya da istismar edildiğinde, yani onlara şiddet uygulandığında saptanması çok güç.
Kadın ve yaşlı. Yaşlı ve kadın. İkisi yan yana geldiğinde "yaşlı kadın", "kadın yaşlı" olduğunda şiddetin debisi artıyor.
Kadına yönelik şiddetle mücadele çalışmalarında "yaşlı kadın" boyutuna, yaşlılara yönelik çalışmalarda da "kadın yaşlıya yönelik şiddet" boyutuna hiç yer verilmiyor. Oysa yaşlı kadınlar da, tüm kadınlar ve tüm yaşlı erkekler gibi şiddet mağduru.
Yaşlı kadınlar şiddet mağduru. Hastane-bakımevi-huzurevindeki kadın yaşlılar, evinde yalnız yaşayan kadın yaşlılar, yoksul olan kadın yaşlılar, bakıcısı olan kadın yaşlılar, dul kadın yaşlılar, zengin kadın yaşlılar, başkasına bağımlı kadın yaşlılar, fiziksel problemi olan kadın yaşlılar, bilişsel süreçlerinde yetersizliği olan kadın yaşlılar, olumsuz fiziki koşullarda yaşayan kadın yaşlılar, kendisine ekonomik destek ve barınma açısından bağımlı aile üyesi olan kadın yaşlılar -erkek yaşlılara görece daha fazla-- potansiyel şiddet mağduru.
Kadın yaşlının bakımını sağlayan kişi(ler), onun fiziksel, sosyal ya da duygusal ihtiyaçlarını -örn: beslenme, giyim, temizlik, sağlık, barınma, ısınma, güvenlik vb.- ve ekonomik giderlerini karşılamıyorsa...
Kadın yaşlının gereksinimlerinin karşılanmasında -kasıtlı ya da kasıtsız- yetersizlik varsa...
Kadın yaşlının bakımını sağlayan ya da çevresindeki kişi(ler) onun sağlık veya iyilik halini tehdit eden ya da zarar veren davranışlarda bulunuyorsa...
Kadın yaşlının -bir şekilde- canı acıtılıyorsa... Ona -bir şekilde- ızdırap çektiriliyorsa... Ona tecavüz ediliyorsa...
Kadın yaşlıya fiziksel, cinsel, sözel-duygusal, ekonomik ve sosyal yönden acı veya ızdırap verme olasılığı bulunan eylemler yapılıyorsa...
Kadın yaşlıya bakan kişinin ruh sağlığı yerinde değilse... Çok yorulmuşsa, tükenmişlik noktasına gelmişse... Hiç kimseden destek alamıyorsa... Kendini rahatlatmayı bilmiyorsa... Bilgisiz ise...
Kadın yaşlı kendine uygulanan şiddete tepkisiz kaldıysa... Başkalarına iletmiyorsa... Kendini suçlu hissediyorsa...
Kadın yaşlı kendine uygulanan şiddete karşı nasıl tepki verileceğini bilmiyorsa...
Kadın yaşlı bağırma-çağırma-iteklenme-azarlanma-hakaret etme-ilgisizlik vb. şiddet olarak algılamıyorsa...
Ve sayamadığımız daha bir çok nedenle şiddet görüyorsa, şiddet sürüyorsa, şiddet debisi giderek artıyorsa yapılacak tek şey mutlaka ve mutlaka bu şiddetin sonlandırılmasıdır.
Ve aklımızdan çıkmamalı; kadın yaşlıların maruz kaldığı şiddet onların ruhunu yaralar.
Ve aklımızdan çıkmamalı; kadın yaşlılar şiddet gördüğünü saklar.
İşte bu yüzden eğer bir kadın yaşlı şiddet gördüğünü söylüyorsa lütfen duyarlı olun.
Eğer bir kadın yaşlının şiddet gördüğü saptandıysa lütfen resmi kayıtlara geçmesi sağlayın ki sonlansın.
Eğer bir kadın yaşlının şiddet gördüğü saptandıysa / zannediliyorsa lütfen onu şiddetten korunma konusunda bilgilendirin ki kendini koruyup kollayabilsin.
Unutmayalım ki; şiddet bir toplum sağlığı sorunu. Hayatın içinde şiddetin her türüne duyarlılığımız ve farkındalığımız artmalı.
Ve unutmayalım ki -özellikle kadın- yaşlılar şiddetin sessiz mağdurları.(ŞD/EÜ)
* Şadiye Dönümcü, sosyal hizmet uzmanı.
