Bir kadın kolay kolay boşanmaz; kendine göre haklı nedenleri yoksa kurulu düzenini kolay kolay bozmaz, yıkmaz. Bir kadın boşanmaya karar verdiyse, bu kararından kolay kolay vazgeçmez.
Evlilik birliği zarar gördüğü için boşanma sürecini başlatan kadının kocası, boşanmak istemiyorsa, -ki çoğu kez öyle olur-, eşini kararından vazgeçirtmek için çaba sarf etse de, yakınlarını ikna aracı olarak devreye soksa da, sonucu değiştiremediğinde tehdit dahil her türlü şiddete başvurur.
Şiddete direnen, velayet, nafaka, mal paylaşımı dahil pek çok sorun yaşayan kadın boşandığında omuzladığı yükü taşımakta zorlansa da kendisi ve varsa çocukları için yeni bir düzen kurar.
Boşanmayı istemeyen ve boşanma gerçeğini kabullenemeyen eski kocasının tacizine, şiddetine maruz kalan kadının, zaten zor olan işi daha da zorlaşır.
bianet.org her ay "Erkek Şiddeti" raporu yayınlıyor. Mayıs 2011 Raporu"nu okuduktan sonra arama motoruna "boşandığı karısını" yazdığımda çıkan on binlerce sayfadan boşandığı kocasından gördüğü şiddet sonucunda hayatını yitiren kadınlara dair taradığım haberlerden bazıları aşağıda...
Antalya-Alanya'da 1 yıl önce boşanıp, ardından nikahsız birliktelik yaşadığı kocası tarafından 16 yerinden bıçaklanarak öldürülen kadın(39). Tekirdağ-Çorlu'da 9 ay önce boşandığı kocasıyla (44) yaptığı nafaka tartışması sırasında silahla yaralanarak öldürülen kadın (44).
Muğla-Fethiye'de boşanıp ardından nikahsız birliktelik yaşadığı kocasıyla çıkan tartışma sonucunda tabancayla öldürülen iki çocuklu kadın (52).İzmir-Ödemiş'te boşanma kararları kesinleşen ancak aralarında çocukların velayetini değiştirme davası devam eden, davanın karar duruşmasında çocuklar anneye verilince adliye çıkışında çocuklarının göz önünde polis eşi(34) tarafından avukatı ile birlikte silahla öldürülen kadın.
Adana'da boşandığı eski eşi tarafından iki çocuğunun gözü önünde 30 yerinden bıçaklanarak öldürülen kadın (30). İstanbul-Bahçelievler'de şiddetli geçimsizlik nedeniyle boşandığı eski kocası tarafından silahla öldürülen kadın.
İstanbul-Eyüp'de üç ay önce boşandığı ve evine gelen kocasıyla tartışırken silahla öldürülen kadın. Bursa-Osmangazi'de internette izlediği porno filmdeki kadın oyuncuyu boşandığı eşine benzetince boşandığı ama birlikte yaşam sürdürdüğü kocası tarafından 22 bıçak darbesiyle yaralanarak ölen iki çocuklu kadın.
Tekirdağ-Kumbağ'da başkasıyla duygusal ilişkisi olduğu iddiasıyla 10 yıl önce şiddetli geçimsizlik nedeniyle boşandığı kocası (52) tarafından 8 yerinden bıçaklanarak ölen kadın. Tokat-Turhal'da boşandığı eski kocası tarafından anne-babasıyla birlikte öldürülen kadın.
Ankara-Mamak'ta boşandığı karısını bıçaklayınca cezaevine giren, çıktığında iki çocuğuyla birlikte kocası tarafından silahla yaralanarak öldürülen kadın. Kayseri'de boşandığı gün yeniden barışma istediğini reddettiği kocası (31) tarafından 21 yerinden bıçaklanarak öldürülen 2 çocuklu kadın.
İzmir- Karşıyaka'da 6 ay önce boşandığı, ancak yakınlarının araya girmesi üzerine barışarak yeniden evlendiği kocası tarafından öldürülen kadın. Adana-Ceyhan'da 3 yıl önce boşanan, yakınları aracılığıyla yaptığı barışarak yeniden evlenme isteğini reddettiği için bayram nedeniyle Açık Cezaevi'nden izinli olarak çıkan kocası (37) tarafından tüfekle vurularak öldürülen kadın(32).
Boşandığı kocası tarafından öldürülen kadınlara dair o kadar çok haber vardı ki... Tümünü taramayı yüreğim kaldırmadı. Bu kez arama motoruna "boşandığı karısı tarafından öldürülen" yazdığımda sadece bir haber, 1982 yılına ait bir haber bulabildim. "Boşandığı karısı tarafından yaralanan" yazdığımda ise sadece bir tane boşanmak istemeyen kocasını bıçaklayan bir kadına ilişkin haber çıktı karşıma.
Bir insan, bir erkek, bir eski koca; bir insanı, bir kadını, eski karısını neden öldürür ki?
Bu erkekler için saldırganlık; erkek olma koşullarından biri mi? Bu erkeklerin tümü ruh hastası olabilir mi? Bu erkeklerin tümü madde bağımlısı olup, olay anında dengelerini yitirmiş olabilir mi? Bu erkeklerin tümü öfkelerini kontrol edemeyen insanlar mı? Bu erkeklerin tümünün ailesine şiddet öyküsü var mı? Bu erkeklerin büyüdüğü aile ortamlarındaki kadınlar şiddet mağduru mu? Bu erkekler ev dışı yaşamlarında ezilen, örselenen insanlar mı? Bu erkekler için şiddet; amaçlarına ulaşmak için amaç mı? Bu erkekler için şiddet sorun çözme yolu mu? Bu erkekler için şiddet aslında güçsüzlüklerini bastırma şekli mi?
Bu erkekler için şiddet; kendilerinden zayıf olduğunu düşündüğü kadınları zapturapt altına alma yöntemi mi? Bu erkekler için şiddet kendilerini ifade etme yolu mu? Bu erkekler için şiddet buldukları tek ya da son çözüm mü? Bu erkekler için öldürmeye varan şiddet aslında pes etmek mi? Bu erkekler için öldürmeye varan şiddet "ya benimsin ya da kara toprağın!" mantığının eseri mi? Bu erkekler için öldürmeye varan şiddet bağımlılığın sonucu mu?
Bilmem ki! Bunların sadece biri mi? Yoksa tümü mü?
Bildiğim her geçen gün boşanan evli çift sayısı artıyor. Bildiğim her geçen gün boşanmak isteyen kadınlardan kocası tarafından dövülen, yaralanan, öldürülenlerin sayısının arttığı ve medyaya bu haberlerin daha çok yansıdığı. Bildiğim her geçen gün kocasından boşanan kadınlardan, eski kocası tarafından dövülen, yaralanan, öldürülenlerin sayısının arttığı ve medyaya bu haberlerin daha çok yansıdığı. Ve bu gidişe dur denmesi gerektiği.
Bu yazıyı yazarken bianet.org'da yayımlanan "Uluslar Arası Dul Kadınlar Günü: Dövülüyor, Yaralanıyor, Öldürülüyor" başlıklı yazımı okuyan klinik psikolog bir arkadaşım telefonda dedi ki: "Sigmund Freud yazdığı mektuplardan birinde eşiyle beraberliğine dair 'Evliliğimiz kendini çoktan amorti etti. Heyecan bitti ve beni artık ölümü beklemekten başka çarem yok' diye yazmış. Boşanmak üzere olduğu ya da boşandığı eşi tarafından öldürülen kadınlara ilişkin haberlerde dikkatini çekmiştir, sanıyorum. Çoğu erkek eşini yaraladıktan ya da öldürdükten sonra kendini vuruyor, öldürüyor. Bitmek üzere olan ya da biten yani amortismanı dolan evliliğin ayrımına varan koca bu durumu kabullenemediği için önce karısına sonra kendine zarar veriyor. Olan, varsa geride kalan çocuklara oluyor. Ve daha kötüsü; bu haberler medyada yer alınca benzer durumdakilere öğretici oluyor. Paylaşmak istedim" dedi.
Evlilik kendini amorti ettiğinde kadın boşanır. Boşanan kadın bu kararından kolay kolay vazgeçmez. Boşanma gerçeğini kabullenemeyen eski kocasının tacizine, şiddetine maruz kalsa da, çoğu kez bu kararından vazgeçmez; çoğu kez canı pahasına.
(Şadiye Dönümcü, sosyal hizmet uzmanı.)