Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ/WHO) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, sel felaketinin yaşandığı Libya'daki durumun endişe verici olmaya devam ettiğini açıkladı.
Ghebreyesus, X sosyal medya platformundan “Libya'daki durum endişe verici olmaya devam ediyor. DSÖ, insanların psikososyal destek de dahil sağlık hizmetlerine erişimine yardımcı olmak için yerel yetkililerle birlikte çalışıyor” diye yazdı.
Ghebreyesus, olası su ve gıda kaynaklı veya diğer hastalıkların belirtilerini tespit etmek ve ortaya çıkması durumunda yayılmasını önlemek amacıyla hastalık erken uyarı sistemini güçlendirmek için mücadele ettiklerini kaydetti.
Barajlar yıkılmıştı
Libya'nın Derne kentinde 10 Eylül'de "Daniel" fırtınasının getirdiği yağışlar nedeniyle iki baraj yıkılmış, kent sular altında kalmıştı.
Derne'nin yaklaşık bir buçuk kilometre güneyinde yer alan El-Bilad Barajı 1,5 milyon metreküp su bulundurma kapasitesine sahipti. Kentin 13 kilometre güneyinde yer alan Bumansur Barajı da 22,5 milyon metreküp su tutuyordu.
Aşırı yağışlar ve sel suları nedeniyle önce Bumansur Barajı çöktü ve buradan boşalan sular sonrasında Bilad Barajı'nın da taşmasına neden oldu.
AA’dan Velid Abdullah’ın haberine göre, gözlemciler, yoğun yağışlar ve iki barajın tuttuğu sularla birlikte toplamda 50 milyon metreküp suyun Derne Vadisi'ne döküldüğünü ve bu durumun büyük yıkıma neden olduğunu değerlendiriyor. Uzmanlar, barajların yıkılmasına, aşırı yağışların mı yoksa barajların yapısının mı neden olduğunu söyleyebilmek için henüz erken olduğunu ifade ediyor.
Yapılan ilk gözlemler, yıkılan barajların beton kadar dayanıklı olmayan, sıkıştırılmış toprak veya kayalarla inşa edildiğini gösteriyor.
Derne halkından protesto
Derne'de 18 Eylül'de gösteri düzenleyen halk, barajların çökmesinde ihmali bulunan herkese karşı yasal önlem alınmasını ve soruşturma başlatılmasını talep etti.
Kent sakinleri söz konusu iki barajın çökme nedeninin, yetkililerin birbirini takip eden ihmali ve bakım-onarım projelerinin yürütülmesindeki gecikme olduğuna inanıyor.
Soruşturma çağrısı
Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, Başsavcı Sıddık es-Sur'dan kapsamlı soruşturma başlatılmasını ve hatası veya ihmali olan herkesten hesap sorulmasını istedi.
Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, Başsavcı'ya iki barajın çökme nedenlerine ilişkin acil soruşturma başlatılması çağrısında bulundu.
Yüksek Yargı Konseyi de Derne'de yaşanan felaketin bu denli büyük oluşunun nedenlerini araştırmak, incelemelerde bulunmak ve gerçeğe ulaşmak için Konsey üyelerinden oluşan bir komisyon oluşturdu.
Konsey, bir bildiri yayımlayarak, ülkedeki bütün taraflara "komisyonla işbirliği yapmaları ve tüm belgeleri, evrakları, delilleri ve soruşturma tutanaklarını komisyona göndermeleri" çağrısında bulundu.
Savcılıktan açıklama
Libya Başsavcısı Sıddık es-Sur, "El-Ahrar" televizyonuna yaptığı açıklamada, Derna felaketine ilişkin soruşturmaların mevcut ve son 20 yılda görev yapan yetkililerin yanı sıra Su Kaynakları İdaresi ile Derne İmar Komitesini de kapsayacağını belirtti.
İki barajın çökmesine ilişkin soruşturmaların tamamlanması için belirli bir tarih vermenin zor olduğunu söyleyen Başsavcı, “Mağdurların aileleri için adaletin sağlanması konusunda her türlü tedbiri almada kararlıyız” dedi. (AS)
