Dul kadınlara ve çocuklarına olan duyarlılığın arttırılması ve dulların seslerini duyurabilmeleri için Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından Aralık 2010'da 23 Haziran tarihli Uluslararası Dul Kadınlar Günü ilan edildiğinden bu konuda yazmak için oturduğum bilgisayar başında sanal alemde gezinirken, bianet'te "Erkek Şiddetinin Mayıs 2011 Raporu"nu okurken "bir erkek boşanmak isteyen karısını... bir erkek ayrı yaşadığı karısını" cümleleri -doğal olarak- dikkatimi çekti.
Arama motoruna önce "boşanmak isteyen karısını" yazdım; on binlerce sayfa çıktı. Ardından "boşandığı karısını" yazdım; yine on binlerce sayfa çıktı. Tarama sonucunda içim karardı. Onları paylaşmadan önce bazı soruların yanıtlanması gerek.
Neden boşanır evli çiftler?
Kadın kocasının başka biriyle cinsel ilişkisini saptadıysa... Kocası tarafından terk edildiyse... Kocası suç işlediyse... Kocası tedavisi mümkün olmayan bir hastalığa -özellikle ruhsal- yakalandıysa... Kocası onunla alay ediyor, aşağılıyor, küçümsüyor ve başkalarıyla karşılaştırıyorsa... Kocası tarafından 'çocuk benden değil', 'iktidarsız', 'bakire değildin' vb. diye suçlanıyorsa... Kocası evi terk etmesini istiyorsa...
Kocası canına kast ediyorsa... Sadakatsiz ise... Artık sevmiyorsa, ondan soğuduysa... Ailesiyle görüşmesini engelliyorsa... Kocasının kişisel hijyenine özen göstermemesinden rahatsız ise... Aşırı alkol kullanıyorsa... Sık sık terk ediyorsa... Aile büyükleriyle aynı evde değil de bağımsız konutta oturmak istiyorsa... Kocası onurunu kırdıysa... Haysiyetsiz bir hayat sürdürüyorsa... Fiziksel şiddet uyguluyorsa... Tehdit ediyorsa... Birlikte cinsel sorunlar yaşıyorlarsa... Kocası başkasından çocuk sahibi olduysa... Kadın ya da erkek ayrı ayrı ya da her ikisi birlikte evlilik birliğinin sarsıldığını düşünüyorsa, boşanmak üzere (**) dava açıp, hak(i-e)mi devreye sokar.
Boşanma sürecinde neler yaşanır?
Boşanma süreci sancılıdır, sıkıntılıdır. Bu süreç evli çifti de, varsa çocuklarını da, ailelerini de tüketir, yorar. Velayet, nafaka, bakım konularında, malların paylaşımında, ortak evde kimin kalacağı konusunda ve daha birçok hususta sorun yaşanır.
Eşlerden biri boşanmak istemiyorsa, -ki çoğu kez öyle olur-, diğer tarafı kararından vazgeçirtmek için çaba sarf eder. Bazen yakınlarını eşini ikna etmesi için aracı yapar. Boşanmak isteyen eş -eğer kadınsa- kararlılığını sürdürünce, tehdit ve her türlü şiddete başvurur boşanmak istemeyen taraf. Boşanmak isteyen -ya da boşanan- kadınlar için başlayan süreç, karşı tarafa göre çok daha ağırdır.
Boşanmak isteyen kadınsa...
Boşanma artış oranının evlenme artış oranının 7-yazıyla yedi- kat fazla olduğu ve giderek arttığı ülkemizde; boşanmak istediği için dava açan kadının başına neler gelmez ki?
Boşanma sürecinin mahkeme aşaması; boşanmak isteyen ve istemeyen taraf, çocuklar ile tarafların aileleri açısından mutsuz, umutsuz, keyifsiz, çatışma-kavgadan yorgun düşülen, korku-kaygı-keder benzeri olumsuz duygular yaşanan bir dönem olur çoğu kez.
Mesela... Boşanmak istediği kocası çocuklarını annelerine düşman etmeye kalkışır. Boşanmak istenilen kocası verdiği sözleri tutmaz. Çocuklarını aracı olarak kullanarak, karısına pahalı hediye vb. alarak, kararından vazgeçirtmeye kalkışır vb. Kocasından boşanmak isteyen kadın gelecek kaygısıyla baş etmeye çalışırken, can güvenliği de tehlikededir çoğu kez.
Boşanmak isteyen karısını...
Sanal alemden taradığım "boşanmak isteyen karısını" ile başlayan iç karartıcı haberlerin bazıları aşağıda...
Adana'da boşanma davası açan ve ayrı tuttuğu eve eski evinden bazı eşyalar götürmek isteyen eşini (51) çocuklarının gözü önünde pompalı tüfekle vurarak öldüren emekli güvenlik görevlisi koca (51).
Kayseri'de 20 yıllık evli olup, boşanma dilekçesi veren eşini (37) hizmetli olarak çalıştığı özel okulda kurusıkı tabancayla yaralayan koca (43).
İzmir-Urla'da boşanmak isteyen eşini (25) bayıltarak, akrabalarıyla birlikte kaçırmaya kalkışan koca (31).
İstanbul-Beylikdüzü'nde boşanma davası açan eşini (36) kahvaltı almak için girdiği pastanede kurşunlayarak öldüren üç çocuk babası koca (41). Adana'da boşanma aşamasındaki kocasının azmettirdiği kişi tarafından silahla vurularak yaralanan kadın.
Antalya'da boşanmak isteyen eşini karnından bıçaklayarak öldüren ve ardından intihar girişiminde bulunan koca.
Ankara'da ayrı yaşadığı eşine şiddet uygulamaktan dokuz ay hapis cezası alan ancak para cezasıyla kurtulunca öldüren koca.
İstanbul'da sekiz aydır ayrı yaşayan ve boşanmak için dava açan eşiyle (28) oğlunu görmeye gittiği evde kıskançlık ve çocuklarının velayeti konusunda anlaşmazlık nedeniyle tek kurşunla öldüren koca (32).
Denizli'de aşırı cinsel istekleri olan eşinden boşanmak için dava açarak sığınma evine yerleşen üç çocuk annesi kadını (57) sokak ortasında tüfekle öldüren ve kendisini de yanlışlıkla yaralayıp ölen koca (54).
İstanbul-Kumburgaz'da aşırı alkol kullandığı için kendisinden boşanmak istediğinden ayrı eve taşınan ve barışma taleplerini geri çeviren eşine (40) oğlunun (16) yanında önce balyozla saldıran ardından silahla vurarak öldürüp, kendini de yaralayan koca.
Mersin-Mezitli'de kendisinden ayrılmak isteyen eşini (41) kızının (13) önünde ayaklarından tutarak evin balkonundan atarak ölümüne neden olan koca.
Aksaray'da şiddetli geçimsizlik nedeniyle iki ay önce boşanma davası açan tercüman eşini (46) karnından ve bacağından yaralayıp, adından kendi başına ateş açarak intihar eden koca (46).
Anlaşmalı boşanmak için eşiyle bir avukat bürosunda buluştuğunda ikram edilen ve içine uyku ilacı katılan meyve suyunu içince fenalaşınca, onu hastaneye götüreceğini söyleyip bindirdiği arabada darp eden koca.
İstanbul-Ümraniye'de dini nikahla beraber olduğu iki çocuğunun annesini (33) sokak ortasında kurşunlayarak öldürüp, bir gün sonra da babasının mezarı başında intihar eden koca (54).
Samsun'da dokuz yıllık evli iki çocuklu kuaför eşini (31) boşanma davası çıkışında Adliye önünde bıçaklayarak yaralayan koca (32).
Konya'da 1,5 yıl önce evlenen ve sürekli alkollü olarak eve geldiği için boşanmak isteyen kadını (24), bıçaklayan koca (30).
İstanbul-Bayrampaşa'da, boşanmak isteyen karısını silahla öldürüp, intihar girişiminde bulunan koca (54). Ayrılmak isteyen imam nikahlı eşini yaralayan koca.
"Boşanmak isteyen karısını" döven, yaralayan, öldüren kocalar
Kadın evlenmeden önce müstakbel kocasından, evlendiğinde kocasından, boşanmak istediğinde kocasından, boşandığında eski kocasından şiddetin her türüne maruz kalıyor. Dövülüyor, yaralanıyor, öldürülüyor.
Durumdan vazife,
Dul kadınlara ve çocuklarına olan duyarlılığın ve farkındalığın artması için hepimize görev düşüyor. (ŞD/EKN)
* Şadiye Dönümcü. Sosyal Hizmet Uzmanı.
** Yazının "Neden boşanır evli çiftler?" bölümü Ömer Uğur Gençcan: Boşanma, Tazminat ve Nafaka Hukuku adlı kitapta yer verilen "ülkemizde en sık rastlanan 45 boşanma sebebi"nden yararlanılarak yazıldı.
