Modelên perwerdehiyê dikarin li ser teoriyên fêrbûnê û nêzîkatiyên cihêreng bin. Modelên perwerdehiyê beşek girîng a pergala perwerdehiyê ne. Modelên perwerdehiyê yên bi bandor di piştgirîkirina fêrbûn û pêşkeftina xwendekar de rolek girîng dileyzin.
Taybetmendiyên sereke yên modelên perwerdehiyê ev in:
- Armancên fêrbûnê diyar dike
- Naveroka fêrbûnê hildibijêre
- Rêbazên hînkirinê diyar dike
- Rêbazên nirxandinê diyar dike
Li Tirkiyeyê bi salan e li ser modelên perwerdehiyê nîqaş tên kirin, lê di van nîqaşan de ti encam dernakeve. Ji ber vê yekê di perwerdehiyê de gelek caran guhertin têne kirin. Niha jî nîqaş li ser wê yekê heye ku modeleke perwerdeyê ya taybet bi Tirkiyeyê heye yan na. Dema ku hewl didin modelên perwerdehiyê biafirînin, an rojhilatnasî an jî dij- rojhilatnasî nêz dibin û modelek xwemal nayê afirandin.
Taybetmendiya civakê taybetmendiya wê civakê ye ku ji civakên din cudatir e û wê taybetmendiyê dike. Di van taybetmendiyan de dibe ku dîrok, çand, nirx, kevneşopî, ziman, ol, huner û mîmariya civakê hebin.
Taybetmendiya civakekê nasname û karaktera wê civakê diafirîne. Van taybetmendiyan alîkariya endamên civakê dikin ku xalên hevpar bibînin û hesta civakê pêş bixin.
Mebesta perwerdehiyê ew e ku alîkariya kesan bike ku bibin guhertoyên xwe yên çêtirîn bi riya ku ew bikarin bibin xwedî zanîn, jêhatîbûn û nirxan. Ji ber vê yekê girîng e ku her civak xwedî modela xwe ya perwerdeyê be. Ji ber ku her civak xwedî pêdiviyên xwe, nirx û pêşanînên xwe ne.
Mînakî, hin civak zêdetir li ser destkeftiyên akademîk disekinin, hinên din jî zêdetir li ser pêşkeftina civakî û hestyarî disekinin. Hin civak zêdetir li ser nirxên kevneşopî disekinin, hin civak zêdetir li ser nirxên nûjen disekinin. Ev cudahî bandorê li modelên perwerdeyê jî dike.
Ji bo her civakek girîng e ku modela xwe ya perwerdehiyê hebe ji ber van sedemên jêrîn:
Perwerde alîkariya kesan dike ku civaka xwe baştir fam bikin. Her civak xwedî dîrok, çand û kevneşopiyên xwe yên taybet e. Perwerde alîkariya kesan dike ku van nirxan nas bikin û fam bikin.
Perwerde alîkariya kesan dike ku beşdarî civakên xwe bibin. Perwerde ji kesan re dibe alîkar ku jêhatîbûnên wekî ramîna rexneyî, çareserkirina pirsgirêkan û afirîneriyê pêşve bibin. Van jêhatîbûn alîkariya kesan dikin ku beşdarî civaka xwe bibin.
Perwerde alîkariya kesan dike ku paşeroja xwe ava bikin. Perwerde alîkariya kesan dike ku zanyarî û jêhatîbûnê bistînin. Van jêhatîbûn alîkariya kesan dikin ku pêşeroja xwe ava bikin.
Helbet ev rastiya ku her civakek modela xwe ya perwerdehiyê heye, dibe sedema hin zehmetiyan jî. Mînakî, modelên cûda yên perwerdehiyê dibe sedem ku kes di danûstandin û hevkariyê de bi hev re dijwar bibin. Ji bo derbaskirina van pirsgirêkan, hevkariya perwerdehiyê ya di navbera civakan de girîng e.
Bi gelemperî, pêdivî ye ku her civak modelek perwerdehiya xwe ya xwemal hebe da ku alîkariya kesan bike ku bibin guhertoyên xwe yên çêtirîn. Perwerde alîkariya kesan dike ku civaka xwe baştir fam bikin, beşdarî civaka xwe bibin û paşeroja xwe ava bikin.
Çavkanî:Nivîsên Empatîk,Özdemir,Arslan,Weşanên Sınırsız,2024
