Diyarbakır'da savcılık Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) Kürtçe marş söyleyen Yenişehir Belediyesi Korosu'ndaki çocuklar için "terör örgütünün propagandasını yapmak" iddiasıyla hapis cezası istiyor. Avukatları Baran Pamuk'sa bu marşın 1940'ta yazıldığını -adlı adınca söyleyelim- o dönemde ne PKK'nin ne de kurucularının var olduğunu, dolayısıyla propagandasının da mümkün olmadığını söylüyor.
Koronun müzik öğretmeni Duygu Bayar'sa, "Biz orada kendi kimliğimizi, kültürümüzü, farklı kültürlerle buluşturduk. Diyarbakır'ın yerel motiflerini kapsayan şarkılardan oluşan derlemeleri seslendirdik" demişti.
Bütün bu tartışma, çocukların barışçıl, insan haklarına dayalı bir eğitim ortamında bulunma hakları olduğunun üstünü örtüyor. Çünkü söylenen marş "Ey Raqip" savaşla, ölümle, militarizmle dolu.
"Ey Düşman"
"Ey Raqip"in anlamı, "Ey Düşman". Bazı kaynaklara göre 1940'ta, Wikipedia'ya göre 1938'de yazılan İranlı Kürt hukukçu ve şair Yunus Rauf Dildar'ın şiiri. Bu şiir –şiir kabul edildiği için şiir demeye devam edelim, edebi değeri başka konu- 1946'da bugünkü İran topraklarında kurulan Mahaba (Mahabad) Cumhuriyeti'nin ulusal marşı olarak kabul edildi. Aynı yıl Sovyetler Birliği'nin çekilmesinin ardından İran ordusu Mahaba Cumhuriyeti'ni yıktı. Bugün marş, Irak'taki Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin resmi marşı.
Marşın sözlerine gelince; son bölümde "Korkmuyor musun ey düşman, kanlı geçmişimizden/ Kürt gençliği daima kurban vermeye hazır/ Ölüme hazır, ölüme hazır, ölüme hazır" deniyor.
Buradaki Kürt sözcüğü yerine Türk, Alman, İtalyan, Arap, Rus, Yunan, vs. sözcüklerini koysanız da şaşırmazsınız. Zira, ulus/ulus devlet kurma sürecinin milliyetçi dili hep böyle işliyor. Her metni de kendi bağlamında, kendi tarihinde değerlendirmek gerek; bu da doğru.
Çocuklara bu marşı okutmak niye?
Peki ama bir soru: Çocuklara bu marşı okutmak niye? Çocuklara herhangi bir militarist, savaş yanlısı, ölümü kutsayan marşı, şarkıyı söyletmek neden? Yanıtı verelim: Büyüklerin sözlerinin onlara dayatılmasından.
Çocuğun eğitimde barış, eşitlik, dostluk ruhu hakları var
Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi'nin eğitimle ilgili 29. maddesinden iki bölümü hatırlayalım:
Taraf Devletler, çocuk eğitiminin aşağıdaki amaçlara yönelik olmasını kabul ederler:
(...)
b) İnsan haklarına ve temel özgürlüklere, Birleşmiş Milletler Antlaşmasında benimsenen ilkelere saygının geliştirilmesi;
(...)
d) Çocuğun, anlayışı, barış, hoşgörü, cinsler arası eşitlik, ister etnik, ister ulusal, ister dini gruplardan, isterse yerli halktan olsun, tüm insanlar arasında dostluk ruhu ile özgür bir toplumda, yaşantıyı, sorumlulukla üstlenecek şekilde hazırlanması.
Çocuklar barış için, yaşam için, eşitlik ve dostluk için şarkı söyleyebilirler. Kendi şarkılarını yaratabilirler. Yeter ki engel olmayın... (TK/GG)
