İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün (HRW) 2008 Dünya Raporu'nun ülke profillerinden önceki önemli bölümlerinden biri çocuklara karşı şiddet olarak ele alınıyor.
Dünyada milyonlarca çocuk günlük yaşamlarında evlerinde, okullarında, sokaklarda, işyerlerinde, yetiştirme yurdu ya da gençler için gözaltı merkezleri gibi kuruluşlarda şiddeti deneyimliyor.
Bu şiddeti uygulayanlar genellikle çocuklara bakım ve koruma sunmakla sorumlu aile, veli, öğretmen, bakım vericiler, işverenler, polis, güvenlik güçleri ve diğerleri olarak belirtiliyor. Çocuklar ve onları istismar edenler arasındaki yakın ilişki nedeniyle de çocukların çoğu bu şiddeti bildirmiyor.
Hindistan'da çocukların yüzde 70'i şiddet konusunda sessiz
Raporda aile içindeki şiddet, öğretmen şiddeti, işveren şiddeti, devlet yetkililerinin şiddeti ayrı başlıklar altında yer alıyor. Burada şikayet mekanizmalarının eksikliği, sosyal tutumlar tartışılıp çocuklara karşı şiddete etkili yanıtların neler olabileceğine dikkat çekiliyor.
Şikayet mekanizmalarının eksikliği: Genelde çocuklara karşı şiddetin bildirim oranları az. Örneğin HRW’nin Hindistan çalışmasında cinsel istismardan yakınan çocukların yüzde 70'inin deneyimleri hakkında hiç kimseyle konuşmadıkları görülüyor. Çoğu durumda çocukların şikayet edebilecekleri mekanizmalar ya da bununla ilgili bilgileri yok.
Rio de Janiero’daki gençler için göz altı merkezlerindeki kötü muamele ya da Mısır’da sokak çocuklarına rutin olarak uygulanan şiddetle ilgili soruşturmaların yapılmadığı görülüyor.
Sosyal tutumlar: Çocuklara karşı şiddet konusunda, dirençli sosyal normların etkili olduğu ve çocukların genelde toplumda sahip oldukları düşük statülerinin etkili olduğu görülüyor.
Örneğin Güney Afrika’da sınıf arkadaşları ya da öğretmenleri tarafından cinsel istismara uğradığını belirten okula devam eden kadın öğrencilere ilgisizlik, inanmama ya da düşmanlıkla yaklaşıldığı rapor ediliyor.
ABD'de eşcinsel çocuklara şiddet "haklı" görülüyor
Amerika Birleşik Devletleri'ndeyse (ABD) lezbiyen, gey, biseksüel ve transseksüel öğrencileri tacizden korumayı reddeden önemli oranda öğretmen ve yöneticinin bu öğrenciler hakkında "tacizi hak ettikleri" yönünde bir inanca sahip oldukları görülüyor.
Çocuklara Yönelik Şiddete Etkili Yanıtlar: Birleşmiş Milletlerin (BM) çocuklara karşı şiddet konusundaki çalışması üye devletlere çocuklara karşı şiddeti önleme ve meydana geldiğindeyse etkili yanıtlar verme konusunda önerilerde bulunuyor.
Öneriler çocuklara karşı şiddetin tüm türlerini yasaklayan yasal reform, konuyla ilgili ulusal eylem planlarının oluşturulması, şikayet sisteminin geliştirilmesi ve güçlendirilmesi, soruşturma, belgeleme sistemleri ve kamu eğitim kampanyaları gibi pek çok boyutu içeriyor. Bu çalışma aile, okul, bakım ve adalet kuruluşları, işyeri ve toplum boyutlarının düşünülmesi gerektiğini de ortaya koyuyor.
Çocuk odaklı bakışla, samimi çaba önem taşıyor
Yasama boyutunda hükümetlere tüm yerleşimleri kapsayan yasakların getirilmesi, sosyal tutumların değiştirilmesi ve alternatiflerin ilerletilmesi, destek sistemlerinin kurulumu ve yaratılması, etkili şikayet mekanizmalarının sağlanması, bağımsız kuruluşlar tarafından yürütülen düzenli izleme aracılığıyla etkili bir gözetim ve son olarak kişisel dokunulmazlık ve cezadan muafiyet konularının ortadan kaldırılması gerekli.
Sonuç olarak, çocuklara karşı şiddet küresel bir sorun ve çok katmanlı. Bu nedenle raporun da dikkat çektiği gibi çok boyutlu hizmetlerle önlenmesi, ortaya çıktığındaysa etkili bir şekilde yanıt verilmesi gerekiyor. Çocukların haklarını gözeten bir bakış açısıyla şiddet konusunda samimi, yeterli ve sürekliliği olan çabalar büyük önem taşıyor. (SB/GG)
