"Bedbextî û bêhêviya ciwanan penceşêra civakê ye."
Hesteke hevpar a van demên dawî di nav ciwanan de bêbextî û bêhêvîbûn e. Ev zehmetiyên hestyarî yên ku ciwanên di civaka me de dijîn ji gelek faktoran çêdibin. Nezelaliyên aborî, zextên civakî, barên akademîk û tiryakbûna teknolojîk a ku ji ber serdema dîjîtal çêdibe hemî bandorek neyînî li tenduristiya derûnî ya ciwanan dikin.
Ciwan dema ku bi nezelaliyên li ser pêşeroja xwe re rû bi rû bimînin dikarin bêhêvî bibin. Fikarên li ser dîtina kar û kariyeran, bêbaweriya bi pergala perwerdehiyê û bêîstîqrariya siyasî û aborî hemî hêviyên wan ji bo pêşerojê têk dibin.
Ev yek pir xemgîn e ku ciwan, tevî ku di serdema xwe ya herî xweş de ne, di serdema tijî hêvî û enerjiyê de ne jî, li ser pêşeroja xwe bi nezelaliyan re rû bi rû dimînin. Ev nezelalî ji gelek faktoran pêk tên:
Rêjeyên bêkariyê yên bilind, zêdebûna pêşbaziyê û guherîna şert û mercên bazara kar dibin sedema fikarên mezin ên ciwanan li ser dîtina kar û avakirina kariyeran. Ev dikare wan ber bi bêhêvî û bedbînîyê ve bibe.
Baweriyeke berbelav heye ku sîstema perwerdehiyê nikare pêdiviyên bazara kar bicîh bîne û ciwanan bi têra xwe perwerde bike. Ev yek baweriya ciwanan bi sîstema perwerdehiyê lawaz dike û hêviyên wan ji bo pêşerojê dişkîne.
Nearamiya siyasî û aborî dibe sedema kêmbûna veberhênanê, zêdebûna rêjeyên bêkariyê û atmosfereke giştî ya nezelaliyê. Ev yek ji bo ciwanan dijwar dike ku ji bo pêşerojê plan bikin û dikare bibe sedema hestên bêhêvîtiyê.
Medyaya civakî bandorek girîng li ser ciwanan dike. Bi taybetî, rastî çîrokên serkeftinê û jiyanên bêkêmahî yên li ser medyaya civakî tên, ev yek dikare bibe sedema ku ciwan di jiyana xwe de nebaş bin û bêhêvî bibin.
Hêviyên bilind û zextên malbat û civakê yên derbarê pêşerojê de jî dikarin bibin sedema bêhêvîtiyê li ciwanan. Fişarên dijwar ên têkildarî bidestxistina serkeftinê, dîtina karekî baş, zewac û xwedîkirina zarokan dikarin di ciwanan de fikar û stresê biafirînin.
Taybetmendiyên kesane, ezmûnên berê û trawma jî dikarin bandorê li hestên bêhêvîtiyê bikin. Ciwanên ku pirsgirêkên wekî xwebaweriya kêm, fikar û depresyonê dijîn, dibe ku li ser pêşerojê nêrînek pesîmîsttir hebe.
Bedbextî ji pirsgirêkên ku ciwan di têkiliyên xwe yên civakî de dijîn, nakokiyên malbatî û nekarîna xwe îfadekirinê derdikeve holê. Nekarîna li hember hêviyên civakî, hestên kêmasiyê û xeyalên ku ji hêla medyaya civakî ve têne afirandin jî dibin sedema bedbextiya ciwanan.
Sedemên bedbextîya ciwanan dikarin gelek cûda bin. Bi gelemperî ev sedem dikarin di sê kategoriyan de werin kom kirin:
Zehmetiya çêkirin û domandina hevaltiyan, û her weha pirsgirêkên wekî çewisandin û dûrxistinê, dikarin bibin sedema bedbextiya ciwanan.
Nakokiyên bi dêûbavan re, şîdeta navmalî û windakirina endamên malbatê jî dikarin bibin sedema hestên bedbextiyê.
Pirsgirêkên wekî nekarîna îfadekirina raman û hestên bi zelalî, û kêmbûna baweriya bi xwe jî dikarin bibin sedema bedbextiyê.
Ji bo derbaskirina vê dijwarîyê, girîng e ku ciwan tenduristiya xwe ya hestyarî û derûnî biparêzin. Gihîştina pergalên piştgiriyê, dîtina cîhek ewle ji bo îfadekirina hestên xwe, û pejirandina adetên şêwazek jiyanek tendurist dikare alîkariya ciwanan bike ku di van demên dijwar de bihêztir bibin.
Wek civak, divê em bêtir balê bikişînin ser pêdiviyên hestyarî yên ciwanan û piştgiriyê bidin wan. Dayîna hêviyê ji wan re, avakirina baweriyê û avakirina têkiliyên hestyarî dikare alîkariya ciwanan bike ku ji bo pêşerojek bextewar û hêvîdar xurttir bibin.
