1989'da çıkan "Gün Gelir/Cemo" albümündeki Cemo, Grup Yorum'un en çok "yargı konusu" olan şarkılarından biri. Adı son olarak, grup üyelerinin de gözaltına alındığı Okmeydanı operasyonunun ardından açılan davanın iddianamesinde geçen Cemo için, Savcı İsmail Göktürk "suça teşvik ediyor" dedi.
Cemo'nun "Cemo ovaya inende, alnında yıldızlı bere elinde mavzeriyle çıkıp Dersim dağlarında türkü söylemek var ya" şeklindeki sözleri, "terör örgütünün faaliyetleri çerçevesinde suç işlemeye alenen teşvik eden, işlenmiş olan suçları ve suçluları öven nitelikte" bulundu. Ardından, Grup Yorum üyeleri de "Devrimci Halk Kurtuluş Partisi/Cephesi (DHKP/C) örgütü üyelerinden oluşur, örgüte üye kazandırmak için çalışır" dendi.
22 yıllık bir şarkı için, üstelik de bir resmi belgede bu yorumların yapılması size şaşırtıcı gelebilir. Ancak bu, Cemo'nun "ilk mahkeme kapısına düşüşü" değil. Şarkının yayınlandığı albüm piyasaya çıktığından beri başı dertten kurtulmayan Cemo, şarkıcıların sansürlenmesine, konserlerin iptaline, radyoların kapatılmasına "vesile oldu."
Grup Yorum'dan Caner Bozkurt'u aradım, "Yine iddianamedesiniz" dedim, güldü. Sonra da "albümlerinin hepsinin Kültür Bakanlığı onaylı olduğunu, yasal olarak satıldığını, ancak buna rağmen bu tür baskılara maruz kalmalarının 'keyfiyet' olduğunu" söyledi.
Caner, "Grup Yorum konserine katılmak, şarkılara eşlik etmek, konseri organize etmekle suçlananlar oldu. İnönü Stadyumu ve Bakırköy'deki Bağımsız Türkiye konserinde yakaladığımız kitleselliğin ardından, 10 Mayıs'taki operasyon geldi. Bu, iktidarın bizi yalnızlaştırma politikası" diye ekledi.
RTÜK, Cemo'yu "atlamıyor"
"Grup Yorum dinlemek" suçunu son işleyenlerden biri Berivan Doğan.
Berivan İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü'nde çalışırken bilgisayarında yapılan aramada, grubun Kürtçe ve Türkçe şarkıları (savcının deyimiyle "örgütsel doküman") bulundu. Bu "delillerle", hakkında "terör örgütü propagandası yapmaktan" dava açıldı. Eski Eğitim-Sen yöneticisi Berivan 2006'da açılan davadan beraat etti ancak Yargıtay 9. Ceza Dairesi bu kararı bozdu, tekrar yargılanan Doğan bu kez 10 ay hapis cezası aldı, dosya yine Yargıtay'da.
Eski yıllardan da örnek bol. Örneğin, Adana'da yayın yapan Radyo Arkadaş, Radyo Televizyon Üst Kurulu'nca (RTÜK) Ocak 2001'de altı ay kapatma cezası aldı. Suçu, Cemo çalmaktı. Radyo, yürütmeyi durdurma talebiyle açtığı davayı kazanarak, iki ay kapalı kaldıktan sonra 3 Mart 2001'de tekrar yayına başladı.
Radyonun sunucularından Muhammet Akbaba, Grup Yorum'un yasağı protesto etmek için düzenlediği miting nedeniyle açılan davada da yargılandı, 19 Ocak 2001'den 12 Mart'a kadar tutuklu kaldı. Yöneticileri Melih Eroğlu ile Mehmet Dağdoğan ve Akbaba, haklarında "Terörle Mücadele Kanunu'na muhalefet" ve "silahlı terör örgütüne yardım ve yataklıktan" yargılandıkları Adana 1. Nolu Devlet Güvenlik Mahkemesi'nde beraat etti.
RTÜK, Antalya'da yayın yapan Umut Radyo'ya da "toplumu şiddet, terör ve etnik ayrımcılığa sevk eden ve toplumda nefret duyguları oluşturacak yayınlara imkan verilmemesi" ilkesini (3984 sayılı yasanın 4/g maddesi) çiğnediği gerekçesiyle, 27 Temmuz 2001'de 90 gün kapatma cezası verdi.
"Grup Yorum çalmıyoruz"
Grup Yorum'dan Ali Papur, Haziran 2010'da bianet'le yaptığı söyleşide, Radyo kanallarından biri şarkılarımızı çalamayacağını, 'Grup Yorum, Love Story çalsa bile yayımlayamayız' diyerek belirtmişti" demişti. Caner de bugün, "Baskılara maruz kalan bütün dinleyicilerimizi sahipleniyoruz" dedi.
Cemo, 1 Mayıs'ta Taksim meydanında kalabalıklar tarafından söylendi, grubun İnönü Stadyumu'nda verdiği 25. Yıl konserinin kapanış şarkısıydı. Ve savcının da iddianamede belirttiği gibi, 5 Eylül 2009'daki Harbiye konserinde bir ağızdan söylendi.
Ancak, Cemo'nun sevilen ve yıllardır söylenen-dinlenen bir şarkı olması, "aslında sadece bir şarkı olması" Türkiye yargısının kendisine olan ilgisini azaltacak gibi görünmüyor. Dün (17 Kasım) bianet'te yayınlanan haber ilk değil, son olmayacağını tahmin etmek de güç değil.
Belki de Cemo, "sadece bir şarkı değil." (AS)
* Cemo'nun "suça teşvik eden sözleri" şöyle:
Dağların yücesinde ateş yanar
Oturmuş da başına sevdalılar
Gün gelir kahpe savrulur
Cemo ovaya inende
Yar, yar, yar, yar
Alnında yıldızlı bere
Elinde mavzeriyle
Çıkıp dersim dağlarında
Türkü söylemek var ya
Oy cemo cemo can
Savrulup ovaya inen bulutlar
Muştusudur kopacak fırtınanın
O büyük günün görkeminde
Çocuklar halaya duracak
* Şarkıyı buradan dinleyebilirsiniz.
* Grup Yorum, Pazar günü TÜYAP'ta İdil Kültür Merkezi standında saat 14:00'te albümlerini imzalayacak.