Almanya'daki Türkiyeli azınlığın başarılı sinemacısı Fatih Akın'ın son filmi Cennetteki Çöplük/Der Müll Im Garten Eden/Polluting Paradise babasının memleketi Trabzon'un Çamburnu ilçesiyle ilgili çarpıcı bir belgesel.
Tüm itirazlara rağmen 10 yıl önce bölgeye çöp alanı kurulmuş. Bu alanın çevreye vereceği zararlar çeşitli yalanlarla saklanmış; gerçekler ortaya çıktıktan sonra da zaten yok sayma, oyalama ve korkutma politikalarıyla uygulama devam etmiş.
Çam ormanları ve çay bahçeleri yanı sıra insanların evlerinin bulunduğu bir bölgeye kondurulan çöplük, ta başından yarım yamalak olduğu belli teknik bir altyapıya oturtulmuş. Yoğun biçimde yağış alan bölgenin maruz kaldığı sellerde ise durum kontrol edilemez hale gelmiş.
Mevzubahis alanın altından sızan zehirli sıvının toprağı, yeraltı sularını, hatta denizi kirletmesi bir yana, yakın çevrede yaşayan insanlar, leş ve tıbbi atık dahil her türlü pisliğin atıldığı çöp yığınının kokusuyla yaşamaya mecbur edilmiş. Özellikle karga sürülerinin üşüşmesiyle bir kıyamet manzarasıyla karşı karşıya yaşar hale gelmişler.
Kapitalist düzenin empoze ettiği tüketim politikasının kurbanı, şuursuz güruhların ürettiği ve başka merkezlerden tırlarla taşınan tonlarca atık üst üste yığılırken, mevzuattaki boşluktan yararlanan bürokratlar, muhalefet eden yerel makamların mahkemeye verilerek korkutulması, bezdirilip yıldırılması, çevrenin değil de devletin lehine karar veren adalet sistemi yüzünden cennetin kısa zamanda çöplüğe dönüşmesine şahit oluyoruz bu belgeselde.
Özellikle genç nesil, memleketini terk edip şehre göç etmeye meyilli görünse de bölge halkı, demokrasinin kendileri için öngördüğü haklardan bihaber, otorite karşısında ezik olmaya alıştırılmış, tüm insanların eşit olduğu unutturulan çoğunluktan değildir. Üst düzey yöneticiler ağır makam arabalarının oluşturduğu kortejlerle boy gösterip sorunla ilgilendiklerini iddia etseler de köylüler güvenlik bariyerini aşarak sözünü esirgemez, küçücük kızların bile uzmanların bilimsel palavralarına kanacak hali yoktur.
Cannes ve Hamburg Film Festivallerinde gösterilen Cennetteki Çöplük/Der Müll Im Garten Eden/Polluting Paradise'ı Fatih Akın, Çamburunlularla işbirliği içinde beş yıllık bir çalışma sonucunda ortaya çıkartmış.
Türkiye'deki ilk gösterimi İKSV'nin düzenlediği ve halen devam etmekte olan 2012 Filmekimi'nde 29 Eylül Cumartesi günü yapıldı, bugün ve 2 Ekim Salı Beyoğlu sinemasındaki iki seans dışında 5 Ekim Cuma günü genel gösterime girecek.
Belgesel gezegenin içine düştüğü arsız talan süreciyle mücadele sırasında kullanılabilecek en etkin yollardan birine başvurup durumu ifşa ediyor. Her an teyakkuzda olmamız gerektiğini hatırlatıp herkesin başına gelebilecek acı bir örneği ortaya çıkarıyor; iletişim çağının imkânlarını sonuna kadar kullanmakta fayda olduğu artık bilinen bir gerçek!
İstanbullu bir azınlık ferdi olarak öteden beri özdeşleştiğim Akın, ait olduğu iki topluma da objektif bakabilmenin avantajını Cennetteki Çöplük'te de konuşturuyor, çekimini yaptığı tüm karakterlerle eşit mesafede durmaya özen gösterirken kendi kendilerini rezil veya vezir etmelerine yarayan zemini oluşturuyor.
Almanya'ya Yunanistan ve İtalya'dan da çalışmaya giden cemaatleri yakından bilen ve özellikle Solino gibi bir filmle İtalya'ya Ferzan Özpetek'ten çok daha samimi bir bakış atabildiğini kanıtlayan Akın, belki günün birinde İstanbul azınlıklarına da eğilir. Gecenin birinde, İstiklal caddesinden Boğazkesen'e inen karanlık Postacılar sokağında karşıma çıktığında kendisine anlatacak o kadar çok şeyim olurdu ki... (RL/HK)
* Filmekimi programı için tıklayın.
