Ay yüzeyine insanlı ilk uzay uçuşunun yapıldığı 1969’dan 15 yıl önce, yani 1954 yılında, Amerikan Petrol Enstitüsü adlı kuruluşun (API) yaptırdığı bir araştırma ile fosil yakıtların iklim değişikliğine neden olduğu gerçeğinin 64 yıl önce öğrendiğimiz bir haftayı geride bıraktık.
Stanford Üniversitesi’nden Tarihçi Benjamin Franta’nın Nature Climate Change Dergisi için yaptığı araştırmada bulduğu verilere göre, fosil yakıt endüstrisinin yarattığı yıkım 1950’lerin başlarından beri biliniyordu.
Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’nden bir araştırmacıya yaptırılan çalışmanın sonucunda, küresel karbon emisyonu salımının geçen 100 yıl içinde dünya üzerindeki sıcaklık değerlerinde %5’lik bir artışa neden olduğu bilimsel olarak net bir şekilde açıklanmış.
Amerikan fosil yakıt lobisinin bu araştırmanın sonuçlarını gizlediği yetmezmiş gibi, iklim değişikliği inkârı için uğraşan çevrelere kesenin ağzını da açarak içinde bulunduğumuz ana kadar bu gerçeği kamuoyundan gizlemeyi başardı.
Fakat artık yaşanmakta olan zamanlar - iklim felaketinin açıkça görülmeye başlandığı yıllar - insanları artık harekete geçirmenin elzem olduğu düşüncesiyle sokağa çıkarmaya başladı.
Peki kim bu insanlar?
Son günlerde iklim değişikliğine karşı mücadele için şiddetsiz sivil itaatsizlik yolunu seçen, sıradan insanlardan oluşan yeni oluşumların kimler olduğunu sizler için derledik:
***
Gündoğumu Hareketi
Biz kimiz?
Gündoğumu, iklim değişikliğini durdurma ve bu süreçte milyonlarca iyi iş oluşturmak için ortaya çıkan bir harekettir.
İklim değişikliği ile mücadele etmeyi Amerika genelinde acil bir öncelik haline getirmek için genç insanlardan oluşan bir ordu kuruyor ve fosil yakıt şirketlerinin yöneticilerinin yozlaşmış etkisini sona erdirerek, bütün insanların refahı ve sağlığı için ayağa kalkan liderleri seçiyoruz.
Bizler iklim krizinin sevdiğimiz yerler ve insanlar için ne manaya geldiğinden korkan sıradan gençleriz. Ülke genelinde sınıflarda, oturma odalarında ve ibadethanelerde biraraya geliyoruz. Kamuoyu zaten bizimle. Eğer milyonlarca insanı birleştirirsek, bunu politik güce dönüştürebilir ve demokrasimizi geri alabiliriz.
Sağa ya da sola bakmıyor, ileri bakıyoruz. Birlikte, bu ülkeyi ve bu dünyayı değiştirebileceğimize, her sabah güneşin doğduğundan emin olduğumuz kadar eminiz. (sunrisemovement.org)
Talepler
ABD’nin Temsilciler Meclisi’nin tarihteki en genç kadın üyesi olan 1989 doğumlu Amerikalı hispanik Alexandria Ocasio-Cortez, Donald Trump’ın seçilmesi ile birlikte büyük darbe alan ABD’nin iklim değişikliği mücadelesine yeni bir soluk getirdi.
Göreve gelir gelmez, iklim değişikliği ve ekonomik eşitsizliği merkeze alan “yeşil yeni düzen” (New Green Deal) projesini kamuya duyuran Ocasio-Cortez, 10 sene içerisinde karbonsuz ve tamamen yenilebilir enerjiye geçmiş, dezavantajlı ve marjinalize edilmiş Amerikalılara ekonomik fırsatlar tanıyan bir gelecek çağrısı yapıyor.
350.org, Greenpeace, Friends of The Earth, CODEPINK gibi sivil toplum kuruluşlarının ve 18 Temsilciler Meclisi üyesinin desteğini alan girişim Gündoğumu hareketinin genç temsilcileri tarafından şiddetsiz sivil itaatsizlik eylemleri de dahil olmak üzere bir çok eylem yoluyla kamuoyuna duyuruluyor. (ocasio2018.com)
Son Eylemleri
Geçen hafta Perşembe günü bir grup genç Gündoğumu hareketi aktivisti, ABD Temsilciler Meclisi’ndeki Demokratların lideri Nancy Pelosi’nin ofisini işgal etti.
Yeni seçilen Michigan temsilcisi Rashida Tlaib ve Justice Democrats (Adalet Demokratları) adlı grubun da desteği ile 150’den fazla gencin katıldığı oturma eyleminde, Demokrat Parti Meclis Başkanı’nın ofisinin önünde “planınız ne?” sorusu soruldu ve yeni seçilecek olan komitede iklim değişikliği konusunun ön plana çıkarılması çağrısı yapıldı.
***
İklim için Okul Boykotu Hareketi
Biz kimiz?
Bizler Avustralya genelindeki şehir ve kasabalardan, yaşları 5 ila 18 arasından değişen çocuklarız.
Politikacılarımıza geleceğimizi ciddiye almalarını ve bir kriz haline gelen iklim değişikliği sorununu çözmelerini anlatmak için okulu boykot ediyoruz.
Bize acilen harekete geçtiklerini göstermek için Avustralya'yı fosil yakıt projelerinin ötesine geçirebilir (örn. #StopAdani mega kömür madeni) ve hepimiz için %100 yenilenebilir enerji işini halledebilirler.
İklim değişikliği, dünyanın karşı karşıya olduğu en büyük sorunlardan biridir ve bu tehlike yeterince hızlı bir şekilde ele alınmıyor.
Avustralya'da eğitim son derece önemli ve bu dünyada fark yaratmak için önemli bir araç. Ama sadece okula gitmemek iklim değişikliği konusunda bir şeyi değiştirmeyecek. Ayrıca politikacılarımızın iklim değişikliği konusunda hiçbir şey yaptığı görülmüyor ya da en azından bu yeterli değil.
Özetlemek gerekirse, görmek istediğimiz değişikliklere katkıda bulunmak için okulu boykot ediyoruz. Geleceğimizi iklim yıkımı getiren Adani kömür madeni gibi projelere karşı savunmak için eğitimimizi geçici olarak, feda ediyoruz.
Görmek istediğimiz değişime bir katkıda bulunmak için okulu boykot ediyoruz. Geleceğimiz kurtarmak için, Adani kömür madeni gibi iklim yıkımı projelerinden kurtarma yolunda eğitimizi feda ediyoruz. (Schoolstrike4climate.com)
Talepler
İsveç’te geçen Eylül ayında düzenlenen seçimler öncesinde, İklim Sorununa Dikkat Çekmek İçin seçim gününe Kadar okula gitmeme ve bu yolla başta siyasetçiler olmak üzere kamuoyunun dikkatini çekmeye çalışan 15 yaşındaki Greta Thunberg’in eylemi Avustralyalı gençler için ilham kaynağı oldu.
Avustralyalı öğrenciler de iklim değişikliği konusunda siyasi eylemsizliği protesto etmek için bir okul grevi örgütlemeye başladılar.
Üç talepleri var:
1. Adani kömür madenini durdurun
2. Yeni kömür ve gaz projeleri olmasın
3. 2030’a kadar 100% yenilenebilir enerjiye geçilsin. (Schoolstrike4climate.com)
Son eylemleri
Avusturalyalı çocuklarla gençlerin eylemleri Kasım ayına yayılmış durumda.
Yüzlerce öğrenci muhtelif yer ve zamanlarda okullarını boykot ederek, iklim değişikliğini bir olağanüstü hal olarak ele almaları için politikacıları zorlamaya çalışıyor.
Melbourne, Sydney, Canberra, Perth, Hobart, Whitsundays, Lismore, Gold Coast, Albury-Wodonga ve Sunshine Coast okullarında öğrenciler 28, 29 ve 30 Kasım günleri hep birlikte büyük bir boykota gitmeyi de kararlaştırmış halde.
***
Yokoluş İsyanı
Biz kimiz?
Biz siziz! İlkelerimize ve değerlerimize uymayı kabul ederseniz, aramıza hoşgeldiniz.
Dünyada harekete geçmeye ve bize şefkat gösterilmesine ihtiyacımız var. Bu isyan içimizdeki sevgiyle besleniyor, yaşadığımız bu zor zamanların yasıyla yüzleşmeye razı olduğumuz için büyüyen sevgiyle. Yas, işimizin bir parçası. Birbirimizle bağ kurmak ve Yokoluş İsyanı’na destek için oluşturulmuş gruplar var.
Kızkardeşlik, Erkek kardeşlik, İhtiyarlar, Gençler, Müslümanlar, Gönüllüler, Küçük Çocuklu Aileler için kurulan gruplar ve daha birçok grup Birleşik Krallık genelinde pıtrak gibi yayılıyor. (Rebellion.earth)
Talepler
1. Hükûmet, içinde bulunduğumuz durumun ne kadar ölümcül olduğu konusunda doğruyu söylemeli, bu pozisyonla uyumlu olmayan tüm politikalarını değiştirmeli ve medyanın yanı sıra kendisi de değişimin âciliyeti konusunda halka bilgi vermeli – bireylerin, toplulukların ve şirketlerin yapması gereken şeyler hakkındaki bilgiler de buna dahildir.
2. İyiniyet beyanları ve rehber ilkeler yayınlamak buz örtülerini eriyip gitmekten kurtarmaz. Hükûmet, Birleşik Krallık’ta karbon salımlarını 2025 yılına kadar net sıfıra indirmek üzere bağlayıcı yasalar çıkarmalı ve ayrıca atmosferden sera gazı fazlasını çıkarmak üzere ekstra önlemler almalıdır. Hükûmet ayrıca küresel ekonominin gezegenin yıllık kaynak değerinin yarısından fazlasını kullanmaması için uluslararası işbirliği içine girmelidir.
3. Bu talepler, zorunlu olarak, ancak savaş zamanlarında kanunlarla düzenlenen çapta girişimleri ve seferberlik hallerini gerekli kılar. Ne var ki, Hükûmetimizin bu amaçların gerçekleştirilmesine yetecek cesur, hızlı ve uzun vadeli değişimleri yapacağına güvenmediğimiz gibi, politikacılarımıza daha geniş çaplı yetkiler vermeye de niyetimiz yok. Onun yerine, biz enkazdan çıkarken, amaca uygun bir demokrasi kurmak üzere, değişimleri gözetecek bir Yurttaşlar Meclisi talep ediyoruz. (Rebellion.earth)
Son eylemleri
Geçtiğimiz Cumartesi günü kendilerine Yokoluş İsyanı adını veren grup, Londra’nın beş ana köprüsünü trafiğe kapatarak, İngiltere tarihinin son on yıl içindeki en büyük sivil itaatsizlik eylemlerinden birini gerçekleştirdi.
Binlerce insanın katıldığı eylemde gönüllü olarak 70'den fazla kişi gözaltına alındı.
Southwark, Blackfriars, Waterloo, Westminster ve Lambeth köprülerini tutan, aralarında çocukların da bulunduğu binlerce gösterici yaratıcı eylemler eşliğinde köprülerde araçların geçişini engelledi.
Barışçıl geçen bu toplu sivil itaatsizlik eylemini hafta içerisinde swarming (üşüşme) adını verdikleri ani eylemlerini izlemeye başladı. Londra’da trafiğin yoğun olduğu bölgelerde kavşaklarda trafik ışıklarında yol keserek yapılan eylemlerle sivil itaatsizlik gösterileri devam ediyor. Grup yaptığı açıklamalarda talepleri yerine getirilince kadar bu eylemleri sürdüreceklerini dile getiriyor. (CT/HK)
