Tekirdağ’da 2009 yerel yönetim seçimlerinde 9 ilçe belediye başkanı; Cumhuriyet Halk Partisi’nden (CHP) 5, Adalet ve Kalkınma Partisi’nden (AKP) 2, Demokrat Parti (DP) ve Demokratik Sol Parti’den (DSP) de 1’er olmak üzere toplam dört partiden seçildi.
Tekirdağ’da Merkez ilçe ve ilçe belediyeleri seçmenlerinin siyasal tercihleri 2007 milletvekili seçimlerinde iki partide (CHP ve AKP) kümelenirken, belediye başkanlığı seçimlerinde dörde çıkıyor. Çünkü 2009 yerel yönetim seçimlerinde hem Hayrabolu ilçesinde DP adayı ve Muratlı ilçesinde DSP adayı, hem de Marmara Ereğlisi’nde CHP adayı (+) aday etkisiyle belediye başkanı seçildiler. Böylece (+) aday etkisiyle seçmenlerin yöneldiği parti sayısı da, ikiden dörde çıkmış oldu.
Tekirdağ’da belediye başkanlığı seçimlerinde sadece üç ilçede seçimler bir rekabet ortamında gerçekleşirken, bu ilçelerin ikisinde (+) aday etkisiyle seçim o ilçenin birinci partisi dışındaki bir parti tarafından kazanılıyor. Üçüncü ilçede ise, (-) aday etkisi söz konusu ilçenin birinci partisini belediye başkanlığını kaybetmeye yaklaştırırken, seçimi ancak rekabet ortamında küçük bir oy farkıyla kazanabiliyor. Bu üç örnek belediye başkanlığı seçimlerinde aday etkisinin Tekirdağ’da ne denli önemli olduğunun göstergesi.
Tekirdağ’ın dokuz ilçesinin beşinde belediye başkanlığı seçimleri aday etkisi gözlenmedi. Üçünde (+) aday etkisinin, birinde de (-) aday etkisinin yaşandığı bir ortamda gerçekleşti 2009 belediye başkanlığı seçimleri. Bu üç belediye başkanlığını ilçenin birinci partisi dışında kalan partiler kazandı. Buradan hareketle, 2009 yerel yönetim seçimlerinde Tekirdağ’ın siyasi kutuplaşmanın ne denli dışında olduğu değerlendirmelerine yönelmek mümkün.
2009 – 2011’den 2014 seçimlerine bakış
Tekirdağ’da 2009 yerel yönetim il genel meclisi seçimi, belediye başkanlığı seçimlerinden çok 2007 genel milletvekili seçimine benzer sonuçlar ortaya çıkarıyor. Bu olgunun yansıması olarak Tekirdağ’ın dokuz ilçesinin sekizinde CHP birinci parti olarak seçimi tamamlıyor. Aynı eğilim 2011 genel milletvekili seçimlerinde de benzer yönde devam ederek, CHP 2009 il genel meclisi seçimlerinde olduğu gibi yine dokuz ilçenin sekizinde birinci parti olarak seçimi tamamlıyor.
6360 sayılı yasayla 30 Mart 2014’den itibaren Büyükşehir niteliği kazanacak Tekirdağ’da Merkez ilçe Süleymanpaşa adını alırken, Çerkezköy ilçesi Çerkezköy ve Kapaklı ilçelerine, Çorlu ise Çorlu ve Ergene ilçelerine bölünüyor. Böylece Tekirdağ’ın ilçe sayısı 9’dan 11’e çıkıyor ve Tekirdağ Büyükşehir’iyle birlikte il-ilçe belediye sayısı 12’ye çıkmış oluyor. Bu il-ilçe belediyelerinin 10’unda CHP, 2’sinde ise AKP birinci parti olarak 2014 im yerel yönetim seçimlerine girecek.
Kır/kent ve mahalle statüleri ayrımında seçmenlerin yönelişi
Tekirdağ seçmeninin yaklaşık dörtte biri (yüzde 27,1) köylerde ve kırsal ağırlıklı küçük kentlerde yaşarken, seçmenlerin önemli ağırlığı kentsel yerleşim birimlerinde yerleşik olarak yaşıyorlar.
Tekirdağ’da 2011 seçimlerinde kayıtlı seçmenlerin yüzde 38,8’i CHP’ye, yüzde 31,4’ü ise AKP’ye oy vermiş. Seçmeyenlerin (oy kullanmayan, oyu geçersiz sayılan seçmenler) kayıtlı seçmenler içerisindeki ağırlığı yüzde 12,6. MHP’nin oy oranı yüzde 11,7 ve diğer partilere oy verenler ise yüzde 5,4’lük bir kesimi oluşturuyor.
Tekirdağ’ın en büyük iki seçmen grubu, CHP’ye oy veren seçmenlerle AKP’ye oy veren seçmenler. Bu iki kesimi yerleşik olarak yaşadıkları mahalleler açısından karşılaştırıldığında birbirine benzer iki dağılım ortaya çıkıyor. Bu olgu da, Tekirdağ’da söz konusu iki partinin farklı toplumsal kesimlerin partileri olmadığını, benzer toplumsal kesimlerin her iki partiye de oy verdiğinin bir göstergesi olarak değerlendirilebilir.Tekirdağ’da CHP ve AKP’ye oy veren seçmenlerin en çok farklılaştığı mekanlar, en alt statülü mahalleler oluyor. Çünkü söz konusu mahallelerde AKP, ilk ve tek olarak Tekirdağ’da birinci parti konumuna yükseliyor.
Kır/kent ve mahalle statüleri ayrımında Tekirdağ’da sadece CHP ve AKP’ye oy veren seçmenler değil, neredeyse tüm partilere oy veren seçmenler ve de seçmeyenler benzer dağılımlar sergiliyorlar.
Yukarıdaki bulgulardan hareketle sonuç yerine denebilir ki; Tekirdağ’da 2009 – 2011 seçimlerinde ortaya çıkan eğilimlerin 2014 seçimlerine de yansıyacağı ve de siyasal kutuplaşma politikalarının Tekirdağ’da -süreç içinde- ancak ve yalnız tepki doğuracağı konusunda ortaya ipuçları çıkıyor. Çünkü Tekirdağ seçmeninin (+) aday etkisine ve yerel politikalara açık niteliğine karşı sosyo-siyasal kutuplaştırıcı politikalar, bir dayatma yaklaşımının ürünü olarak tepki doğurma potansiyeli yüksek politikalar olacakmış gibi görünüyor. (ST/HK)