2009 yerel yönetim seçimlerinde Muğla’da 7 ilçenin belediye başkanlığını Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) kazanırken kalan 5 ilçe belediye başkanlığı ise Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ile Demokrat Parti’ye (DP) 2’şer, Adalet ve Kalkınma Partisi’ne ise 1 belediye başkanlığı şeklinde dağılmış. CHP’nin kazandığı ilçeler arasında Muğla ili Merkez ilçesi de yer alıyor.
2007 genel milletvekili ve 2009 yerel yönetim seçimleri sonuçlarına ilçelerin belediye sınırları açısından bakılacak olursa Muğla, seçmen kitlesi CHP yönelişli olan bir il görünümü veriyor. 2007 milletvekili seçimlerinde Muğla’nın 12 ilçesinin 10’unda CHP birinci parti olmasına karşın, 2009 belediye başkanlığı seçimlerinde bu ilçelerden 2’sini DP’ye, 1’ini de MHP’ye kaptırıyor. Aynı şekilde AKP de, 2007’de birinci konumda olduğu ilçelerden birini belediye başkanlığı seçiminde MHP’ye kaptırmış durumda. Demek ki Muğla’da ilçelerin dörtte birinde seçmenler, milletvekili seçimiyle belediye başkanlığı seçimlerinde farklı parti ya da aday tercihleriyle oy kullanmışlar.
2009 – 2011 seçmen eğilimlerinden hareketle 2014’e
2014 yerel yönetim seçimlerine Büyükşehir olarak girecek olan Muğla’da belediye başkanlığı için oy kullanacak seçmenlerin sayısı 2009’a göre asgari yüzde 106 oranında artmış olacak. Bu artışta belediye sınırlarının il ve ilçelerin mülki sınırlarına kadar genişlemesi ve tüm ilçelerin Büyükşehir kapsamına alınması var. Ayrıca 2009’dan 2014’e ilin nüfus artışından kaynaklanan seçmen artışı da düşünüldüğünde bu oran daha da yukarılara çıkacak. Dolayısıyla 2009’dan 2014’e uzanırken önce belediye başkanlığı seçimlerinden il genel meclisi seçimlerine, oradan da 2011 milletvekili seçimi sonuçlarına doğru kaymak gerekiyor.
Belediye başkanlığı seçimlerinden il genel meclisi seçimlerine geçildiğinde 12 ilçenin CHP ve AKP arasında 8’e 4 şeklinde bölündüğünü gösteriyor. AKP, 2007 milletvekili seçimlerinde birinci parti olduğu Dalaman ve Kavaklıdere ilçelerine, il genel meclisi seçimlerinde Fethiye ve Köyceğiz ilçerini ekliyor.
CHP ile AKP arasındaki 2009 il genel meclisi seçimleri sonucuna göre ilçe paylaşımı 2011 genel milletvekili seçimlerinde de aynıyla yineleniyor. Dolayısıyla seçim sonuçları kır ve kentiyle bir bütünlük içerisinde ele alındığında, Muğla’da 2007’den uzanan oturmuş bir seçmen yönelişi yapısının olduğu gözleniyor.
2014 Muğla’da 1 Büyükşehir, 13 de Büyükşehir ilçe belediye başkanlığı seçimi yapılacak. Çünkü Muğla 6360 sayılı yasa kapsamına alınırken Fethiye ilçesi Fethiye ve Seydikemer ilçeleri olarak ikiye bölünüyor, Muğla Merkez ilçesinin adı da Menteşe ilçesi olarak değiştiriliyor.
Fethiye ilçesi 2011 milletvekili seçim sonuçlarına göre AKP’nin kayıtlı seçmenlerden yüzde 35,7 oranında oy aldığı ve rakibi CHP’yi 5 puan geçtiği bir ilçe. Bu ilçe ikiye bölünürken Seydikemer gibi AKP’nin ağırlıklı olduğu bir ilçe ve Fethiye gibi CHP’nin, AKP’nin 1,5 puan önünde olduğu bir diğer ilçe oluşturuluyor. Böyle yeni bir yapılanma oluşturulmasının önemli bir nedeni olmalı. Bu neden belki, CHP’nin önde olduğu 8 ilçenin 8’inde de ilk iki parti arasındaki oy oranı farkının, asgari 10 puan ve üzerinde oluşundan kaynaklanıyor. Buna karşın AKP’nin önde olduğu 2 ilçede ise bu fark sadece 1 puan. Dolayısıyla AKP Muğla’da; seçime garantili gireceği ilçe sayısını artırmayı ve küçük farkla iki ilçede birinci parti olmak yerine bir ilçede büyük farkla önde, diğer ilçede ise yarışabilecek farkla ikinci parti olmaya yeğlemiş olabilir.
Kır/kent ayrımına ve mahalle statülerine göre seçmen yönelişleri
2011 genel milletvekili seçimlerinde CHP kayıtlı seçmenlerin yüzde 39,2’sinin oyunu alarak birinci parti olurken AKP’nin oy oranı yüzde 28,1 olarak gerçekleşiyor. Aynı seçimde MHP ve seçmeyenler (oy kullanmayan, oyu geçersiz olanlar) de birlikte AKP kadar oy alırken, tüm diğer parti ve adaylar yaklaşık yüzde 5’lik bir oy düzeyine erişiyorlar.
Muğla’da CHP, tüm farklı statüdeki mahalleler ile kır ve küçük kentsel yerleşim yerlerinde hep birinci parti konumunda. Fakat CHP’nin Muğla’daki asıl ağırlığı orta ve daha üst toplumsal kesimlerde netleşiyor. Çünkü buralarda CHP, AKP’nin aldığı oy oranının iki katına çıkıyor.
Muğla kırsal ağırlıklı bir Büyükşehir. Seçmenlerin yüzde 61,4’ü kırsal nitelikli köy ve kasabalarda yaşarken, kentsel nitelikli yerlerde yaşayanların oranı yüzde 38,6 oranında kalıyor. Bu kesimde CHP ile AKP arasındaki oy oran farkı 4,5 puan olarak gerçekleşirken, kentsel alanlardaki puan farkı –bu kesimin daha küçük bir kitleyi oluşturmasına karşın- 6,6 puan düzeyine yükseliyor.
Sonuç yerine
Muğla, CHP’nin başarılı olmayı en çok umduğu Büyükşehirlerden birisi olarak sadece AKP ile değil MHP ile de yoğun yarış içine gireceği bir il konumunda.
2014 yerel yönetim seçimlerinde AKP’nin kırsal kesimde, MHP’nin ise kentsel ortamlarda CHP’ye rakip olacak olması, Muğla’da seçim atmosferini hareketlendirecek önemli etmenler.
AKP’nin seçimlere iktidar partisi olarak katılışı, MHP’nin aday etkisiyle seçim kazanma yönünde yoğun deneyim sahibi oluşu, CHP aleyhine sonuç yaratacak gerekçeleri hazırlıyor. Buna karşılık CHP’nin de, AKP’nin iktidar yıpranmasından, MHP’nin ise bölgenin üçüncü partisi oluşundan yararlanmaya çalışacağı düşünülebilir. (ST/HK)