Suriye İçin Dörtlü Zirve: Silah İhraç Eden Ülkeler Çözümü İster mi?

"Savaş meydanında silahlı güçlerimizi kullanmak eşsiz bir deneyim, silahlı güçlerimizi geliştirmek için eşsiz bir araçtı. Hiçbir tatbikat çatışma koşullarında güç kullanımıyla kıyaslanamaz.” Bu sözler Rusya lideri Vladimir Putin’e ait. Times, Putin’in sözlerine yer verdiği haberi 7 Haziran 2018’de yayınlamıştı.

Putin’in sözünü ettiği savaş ise 2011’te başlayan Suriye Savaşı.

Putin bugün İstanbul’da yapılan Suriye Zirvesi’ne katıldı. Taraflar zirvenin Suriye’de kalıcı barış ya da çözüm için önemli bir adım olduğunu söylüyor. Ancak zirveye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından davet edilen üç ülke dünya silah ticaretinin lider ülkeleri. Putin’in de belirttiği gibi aynı zamanda yeni geliştirdikleri denemek için Suriye’yi bir tür fırsat olarak gören silah üreticisi ülkeler.

TIKLAYIN - Dörtlü Suriye Zirvesi Hakkında 5 Soru

Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) Mart 2018'de güncellediği 2017 raporu bu alandaki en son bilgiler.

2013-2017 arasındaki beş 5 yıllık dönemdeki silah ticaretinin hacmi 2008-2012’ye göre yüzde 10 artış göstermiş durumda. Suriye Savaşı’nın yaşandığı yıllar bunlar.

Bugün zirveye davetli üç ülke en çok silah ihraç eden ilk beş ülke arasında yer alıyor.

Bu ülkeler şöyle: ABD, Rusya, Fransa, Almanya ve Çin.

Kaynak: Doğruluk Payı

Zirveye katılan üç ülkenin toplam silah ihracatındaki payı yüzde 34,5. Yani dünyada her 10 silahtan en az 3'ü bu ülkeler tarafından üretiliyor.

Ortadoğu'ya silah satışı yüzde 103 arttı

Silah ithal eden ülkelerdeki durum da Suriye Savaşı ve genel olarak Ortadoğu’daki savaş ortamını sonucu. Ortadoğu ülkelerinin yaptığı silah ithalatının son beş yılda, önceki beş yıllık döneme göre yüzde 103 oranında arttı.

Almanya

Rapora göre Almanya’nın 2008-2012 dönemindeki silah satışı 2013-2017 döneminden yüzde 14 azaldı, ancak Ortadoğu ülkelerine yapılan silah satışı yüzde 109 oranında arttı.

Türkiye

Türkiye Silah ihracatını artıran ülkeler arasında yer alıyor. Türkiye 2013-2017 döneminde önceki beş yıla kıyasla silah satışını yüzde 145 oranında artırdı ve 15. Sırada yer aldı.

BM daimi üyelerinin ihracatı yüzde 73,2

Vahdettin Köşkü’nde yapılan zirveye Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura da katılıyor. Mistura’nın Suriye’deki son gelişmeler, çözüme ne kadar yakın olunduğu ve BM’nin planladığı yol haritası konusunda bilgi vereceği söyleniyor.

Oysa BM’nin BM Güvenlik Konseyi’nin beş daimi üyesi toplam silah ihracatının yüzde 73,2’sinden sorumlu. Beş daimi üye Çin, Sovyetler Birliği, Fransa, Birleşik Krallık ve ABD

26 Haziran 1945’de imzalanan BM kuruluş sözleşmesindeki 23. Maddeye göre bu ülkelerin Güvenlik Konseyi’nde kalıcı üyelik imtiyazı var. 

Konseyin görevi uluslararası barış ve düzenin korunması. Konseyde beş daimi üye dışında iki yıl süreyle görev yapmak üzere 10 geçici üye ülke seçiliyor.

Sözün özü şu: Putin'in yazının başında itiraf gibi açıklaması ve dünyada silahları kimlerin ürettiği bilgileri üst üste konulduğunda zirvelerde aslında silahların susmasının bu ülkelerin işine gelemeyeceği gibi bir manzara ortaya çıkıyor.. O halde soru şu, bu zirvelerde kapalı kapılar ardında ne konuşuluyor? (HK)

 * Kaynaklar: Doğruluk Payı, SIPRI, BBC.