Güvensiz Tedavi

Siyaset değil ama spor için İngiliz gözler Türkiye’nin üstünde olacak bu hafta. Ama, İstanbul’da son düdükten sonra bir süre daha Britanya’nın dikkati orada olursa fena olmaz.

Son dakika engelleri saymazsak, Türkiye yakın bir gelecekte Irak’ın kalbine 10 bin asker gönderecek. Bu bazı nedenlerden dolayı kötü bir fikir, oradaki İngiliz silahlı kuvvetleri ve bazı İngiliz politikaları açısından da potansiyel ciddi sonuçlar doğuracak bir gelişme.

Asker gönderme Washington’un inisiyatifinde ve bir takım ağır düzenlemeleri gerektiriyor. Irak’ta hırpalanan koalisyon kuvvetlerinin yardımına gelmeleri için Pakistan gibi diğer Müslüman ülkeleri ikna edemeyen Amerika Birleşik Devletleri (ABD), sonunda boşluğu doldurmak için NATO üyesi Türkiye’yi soktu devreye.

Türk halkının büyük bir kesiminin tıpkı Amerikan kuvvetlerinin Türkiye’den geçişine izin verilmediği dönemde olduğu gibi asker gönderilmesine karşı olduğu gerçeği dikkate alınmadı bile.

Amerika, Ankara parlamentosunun bu hafta Irak’a asker göndermek için olumlu oy vermesini, Irak’ta Türk “işbirliği”ne bağlanarak yürürlüğe giren 8.5 milyar dolarlık borç anlaşması ile kolaylaştırdı.

Türk askerinin Kürt bölgelerine etkileri

Buna rağmen, Türkiye’nin şimdiki sivil ve asker yöneticileri, tıpkı onlardan önceki Osmanlılar gibi Irak’ın nasıl yönetilmesi gerektiği konusunda söz sahibi olmayı stratejik bir avantaj elde etmek olarak görüyorlar.

Her şeyin ötesinde, onların Mezopotamya’da dayanabilecekleri 400 senelik bir sömürge tarihleri var.

Bu paylaşılmış tarih yüzünden aslında pek çok Iraklı Türklerin geri dönmesine karşı çıkıyor. Bu aynı zamanda Bağdat’ta ABD’nin atadığı hükümet konseyi ile Amerikalı hünkarı Paul Bremer arasındaki can sıkıcı çekişmenin açıklanmasına da yardımcı olabilir.

Konseyin ileri gelenleri “doğrudan” Türk askerinin konuşlandırılmasının “kabul edilemez” olduğunu söylediler. Fakat Amerikalılar “hayır”ı cevap olarak almayı reddettiler ve konseye tekrar düşünmesi gerektiğini öğütlediler, böylece de kendilerinin, konseyin önemli oranda bağımsız karar alma yetkisinde olduğu, iddialarını çürüttüler.

Ancak, Türk Amerikan eyleminin akıldışı hatta tehlikeli olmasının nedeni, özellikle Türklerin konuşlandırılmayı arzu ettikleri Bağdat’ın kuzeyindeki savaş öncesi Kürt bölgesi sınırına yerleştirilmeleri halinde Kürt bölgelerinde ortaya çıkacak olan etkidendir.

Amerikan ordusunun Türk askerlerine, Türkiye’nin güney doğusunda Kürt hakları için uzun sureli bir gerilla savaşı veren Kürdistan İşçi Partisinin (simdi KADEK olarak bilinmektedir) geri kalan üyelerini temizlemek için yardim edeceğini duyurması bu koşullarda düpedüz salakçadır.

Kuzey Irak’ta KADEK üslerine karşı yapılacak herhangi bir askeri harekat, şu ana kadar koalisyonun en güvenilir yerel müttefiki olan diğer Kürt gruplarını koalisyon kuvvetlerine karşı döndürme riskini taşır. Böylece, savaştan itibaren varolan tek başarı alanı yok olacaktır. Amerika’nın bu son yanlış adımı Irak’ın dengeye kavuşturulmasını engelleyecektir. Başka bir nedenle olmasa bile sadece kendi çıkarı için Britanya, Türkiye’ye skoru söylemelidir. (SA/BB)

* The Guardian’da 11 Ekim Cumartesi günü yayımlanan makaleyi Türkçe’ye Sedat Aybar çevirdi.