“En ağır” ceza: Ağırlaştırılmış müebbet ne demek?

Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası Türkiye’de idam cezasının kaldırılmasıyla beraber 2002 yılında bu cezanın yerine getirilmiş bir hapsetme yöntemidir ve Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre bir kişiye verilebilecek en ağır cezadır.

29 Aralık 2004 yılında yürürlüğe giren Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’la düzenlenen infaz rejiminin içeriği oldukça sınırlayıcı kurallar bulunduruyor ve bu nedenle diğer tüm hapsedilme biçimlerinden keskin biçimde ayrılıyor.

“Adli suçlardan” ağırlaştırılmış müebbet hükmü verilen mahpuslar için 30 yıl sonra, örgütlü suçlardan dolayı ağırlaştırılmış müebbet hükmü verilen mahpuslar için 36 yıl sonra tahliye umudu vardır. “Siyasi suçlardan” ağırlaştırılmış müebbet hükmü verilen mahpuslar için ise bu cezanın infazı mahpusların hayatları boyunca devam eder. Yani, “siyasi suçlardan” dolayı ağırlaştırılmış müebbet hükmü verilen mahpusların tahliye umudu yoktur.

İnfaz rejimi: Günün 23 saati tek başına

Ağırlaştırılmış müebbet infaz rejiminin koşulları 13 Aralık 2014 tarihli 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 25. Maddesi ve Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Tüzük’ün 47. maddesi ile belirlendi.

Bu kanunlar ağırlaştırılmış müebbet hükmü verilen mahpusların; günlerinin 20-23 saatini tek kişilik, 7-8 metrekarelik bir hücrede ve her türlü anlamlı sosyal temastan yoksun bir şekilde geçirmelerini öngörür.

Ayrıca ziyaret edilme, telefon hakkı, sosyal etkinliklere katılma ve çalışma yönünden diğer tüm mahpuslardan kısıtlı haklara sahip olan ağırlaştırılmış müebbet hükümlüsü mahpusların en hafif tabirle “olağanüstü bir infaz rejimi”ne tâbi oldukları söylenebilir.

Tedavide de tek kişilik hücrede

Bunların yanında ağırlaştırılmış müebbet hükümlüsü mahpusların kurum dışında tedavi edilmeleri gerekse bile tek kişilik hücrelerde kalacakları şekilde tedavi edilmelerine izin verilir.

Ağırlaştırılmış müebbet hükmü alan mahpusların kesin olarak sahip olduğu haklar şöyle:

●       Günde 1 saat açık havaya çıkma ve (bu esnada) spor yapma;

●       15 günde 1 kez ve 10 dakika, yalnızca 1. dereceden akrabalar ile telefon görüşü;

●       15 günde 1 kez en fazla 60 dakika, yalnızca 1. dereceden akrabalar ile görüş yapma hakkı.

Son istatistik, 2014 yılından

Türkiye hapishanelerinde ağırlaştırılmış müebbet hükümlüsü mahpus sayısına ilişkin kamuoyuyla paylaşılan son istatistik, Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü’nün, derneğimizin (Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği / CİSST) yapmış olduğu bilgi edinme başvurusuna 21 Şubat 2014 yılında verdiği cevaptı. Verilen yanıta göre; “terör ve örgütlü suçlardan 126, adli suçlardan 1327 olmak üzere toplamda 1453 hükümlü olduğu” yönündeki bilgiydi.

Önceki yıllarda olduğu gibi 2021 yılında da ağırlaştırılmış müebbet hükümlüsü mahpusların sayısına ilişkin hiçbir istatistik “kamuoyunu ilgilendirmez” gerekçesiyle paylaşılmadı...

(HZA/AS)