Ebru Sergisi Yolculuğunun İlk Kısmını Tamamladı

Fotoğraf sanatçısı Attila Durak’ın Türkiye’nin kültürel çeşitliliğini yansıtan çarpıcı fotoğraf ve öykülerden oluşan, “EBRU: Kültürel Çeşitlilik Üzerine Yansımalar” isimli kitap ve bir dizi fotoğraf sergisinden oluşan projesi; Anadolu turnesinin son ayağını tamamladı.

2007 yılından beri iki İstanbul, üç Amerika, iki Almanya, bir İsviçre ve sekiz Anadolu sergisini geride bırakan proje 17-31 Mart tarihleri arasında da Ankara sergisiyle fotoğraf severlerle buluştu. Attila Durak’ın 2001-2006 yılları arasında çektiği ve Türkiye’de yaşayan 40’tan fazla etnik grubun renklerini bir araya getiren bazıları 1.5x2 metre boyutundaki 173 fotoğraf içinden oluşturulan sergiler daha önce Anadolu turnesi kapsamında Diyarbakır, Kars, Antakya, Samsun, Mersin, Bursa, Van ve İzmir’de sergilendi.

Çokkültürlü projeye çoksesli katılım

Kültürel çeşitliliğimizi alışılmışın dışında bir Türkiye öyküsüyle anlatan EBRU projesinin kitabı ise, yaklaşık 300 fotoğraf, düşünür John Berger’in önsözü ve aralarında Sezen Aksu, Ara Güler, Elif Şafak, İshak Alaton, Nebahat Akkoç ve Murat Belge’nin de bulunduğu 24 yazar ve düşünürün metinlerinden oluşuyor.

Metis Yayınları tarafından yayımlanan kitapta ayrıca Kalan Müzik tarafından derlenen ve müzikal zenginliği yansıtan 21 parçalık bir CD de yer alıyor. EBRU Projesi, kitabı, sergileri ve panelleriyle Türkiye’nin kültürel zenginliğine ayna tutarak, “Ben kimim?” sorusuna verilen farklı yanıtları merak, içtenlik, saygı ve anlayış çerçevesinde keşfetmeye davet ediyor. Projenin fotoğraflarını çeken Attila Durak, bu projeyle “Türkiye’nin dünden yarına doğru akmakta olan Ebru’sunun bugününü - bir anını” belgelediğini söylüyor.

Umut verici

Ebru projesi, toplumda bir arada yaşayan insanların birbirlerine bakış açılarını de değiştirmesi bakımından umut verici bir proje aynı zamanda. Diyarbakır’da büyük bir çoğunluğu Kürt olan Diyarbakır paneli katılımcıları yaşadıkları sıkıntıların yanı sıra Ebru projesinden ne kadar etkilendiklerini ve her şeyden önemlisi birlikte varolabilişe dair duydukları umudun tazelendiğini belirtmişler.

Tüyap Kitap Fuarı’nda alınan tepkiler Ebru ekibinin moralini oldukça yükseltmiş ve projenin Türkiye’nin kültürel çeşitliliği ile insanların bu konulara bakışını pozitif olarak etkileme potansiyelini göstermiş. TÜYAP’ta 13 yaşında bir delikanlının kaleminden deftere yansımış bir mesajda yazanlar ise siyasetçilerin bu ülkede yapamadığını Ebru’nun yaptığının en somut kanıtı: “Bu fotoğraflar beni tam manasıyla değiştirdi. Yan komşularımız doğulu. Onlarla hiç geçinemez, hatta onlardan hiç hazetmezdim ve benden aşağı olduklarından adeta emindim. Sergiyi gördükten sonra onları da ilk defa ‘kişiler’ olarak görebildim, ‘bizden birileri’ olarak ve serginin ertesi günü onlara çok farklı bir şekilde yaklaştım. Tabii ki bu dostça yaklaşımım onları şaşırtmıştı, bana ne olmuş olabileceğini merak ettiler. Dedim ki, “Neden şaşırıyorsunuz, sonuçta hepimiz insan değil miyiz?”

Yeni projeler ve sergiler yolda

Çalışmanın amacını; Türkiye’nin “Ebru Projesi” ile olan iletişimini anlamak olduğunu söyleyen Ebru ekibi şunları söylüyor: “Proje, medya tarafından nasıl işleniyor? Sergi, Türkiye turu boyunca nasıl karşılanıyor? Sergiyi gezen izleyiciler sanatçının Türkiye’yi görüş biçimine nasıl karşılık veriyor? Fotoğrafların etkisi tanıtıcı mı yoksa yabancılaştırıcı mı? Sergi ve panelleri izleyen ziyaretçilerin tepkisi bölgelere ya da kimliklere göre değişiyor mu?

Bu sorulara yanıt verebilmek için önceden belirlenmiş sergi mekanlarında Massachusetts Babson College Asistan Antropoloji Profesörü Lisa DiCarlo tarafından etnografik bir araştırma yapıldı. Sergiyi gezen ziyaretçiler gözlemlendi, röportajlar yapıldı ve çıkarken konuk defterine kaydettikleri yorumlar incelendi. Bunların yanı sıra, Türkiye turu boyunca medyanın konuyu ulusal ve yerel olarak işleyişi takip edildi. Proje şu anda bu verilerin bir araya getirilmesi aşamasındadır.” Böylece sergiyle ilgili mektupların ve yorumların hepsini bir kitapta “Ebru İzlenimleri” adıyla okuma şansımız olacak.

Ebru Fransızca’da

Ebru projesi ile ilgili güzel haberlerden biri de yurtdışına serginin taşınması. Ebru’nun 2009 yılında Avrupa’nın 5 ülkesi (Almanya, Rusya, Belçika, Avusturya ve İngiltere) ve 10 şehrinde gerçekleşecek olan turne için çalışmalar sürüyor. Ayrıca Avrupa’nın başka ülkelerinden gelen tekliflerin münferit olarak değerlendirilmesi için görüşme ve çalışmalar devam ediyor.

Ebru’nun Temmuz 2009 ve Mart 2010 arasında Fransa’da düzenlenecek olan Türkiye Mevsimi kapsamında 4 şehirde sergilenmesi için hazırlıklar sürüyor. Attila Durak; Ebru’nun Fransızca’da yayınlanacağı müjdesini de veriyor. Ayrıca; Ebru Amerika turnesinin 2010 yılı içinde gerçekleşmesi için görüşme ve planlamalar sürüyor. Ebru şu ana kadar Chicago, Washinton DC ve Rhode Island’dan sergi teklifi aldı. (UB/EÜ).