.jpg)
Şu an 30 yaş üstü olan neredeyse herkes canlı izlemiştir. Kıyamet senaryoları televizyon kanallarından naklen gösteriliyor gibiydi. İlk uçak Dünya Ticaret Merkezi'ne çarptıktan iki dakika sonra kanallar canlı yayındaydı.
Bu yıl 11 Eylül saldırılarının 20'inci yılı, bugün de saldırının ardından işgal ettiği Afganistan'dan yirmi yıl sonra alelacele çekilen Amerika Birleşik Devletleri'nin ardında bıraktığı kaosu izliyoruz.
Profesör Fuat Keyman'ın bize 11 Eylül ve etkilerini anlattığı röportajda vurguladığı gibi dünya sivil halka yönelik ilk büyük saldırıyı yaşıyordu.
Üç saat içinde New York'un en yüksek binaları moloz haline geldi ve Amerikan silahlı kuvvetlerinin sinir merkezi olan Pentagon yanıyor ve kısmen çöküyordu.
Tüm dünya toplu bir şoktaydı, hala bu büyüklükte koordineli bir saldırının Amerikan topraklarında gerçekleşmesine nasıl izin verildiğini anlamaya çalışıyordu.
Dakika dakika saldırı anları
weforum.org'a göre o gün dakika dakika şunlar oldu:
Üç saatlik zaman çizelgemiz, saldırıya karışan ilk uçak Boston'ın hemen dışında asfalttan ayrıldığından, sabah 8'den hemen önce başlıyor. (Tam saatin bilinmediği durumlarda bir aralık verildi.)
07:59 – American Airlines Flight 11, 81 yolcu ve 11 mürettebat taşıyan bir Boeing 767, Los Angeles Uluslararası Havalimanı'na gitmek üzere Boston'daki Logan Uluslararası Havalimanı'ndan hareket etti.
8:14 – Bir Boeing 767 olan United Airlines Flight 175 uçağı, 56 yolcu ve 9 mürettebat üyesi, Los Angeles Uluslararası Havalimanı'na gitmek üzere Boston'daki Logan Uluslararası Havalimanı'ndan yola çıktı.
8:14 - American Airlines Flight 11, Massachusetts'in merkezinde kaçırıldı. Uçakta beş korsan bulunuyordu.
8:20 – 58 yolcu ve 6 mürettebat üyesi olan bir Boeing 757 olan American Airlines Flight 77, Los Angeles Uluslararası Havalimanı için Washington Dulles Uluslararası Havalimanı'ndan kalktı.
8:42 - United Airlines Flight 93, 37 yolcu ve 7 mürettebat üyesi olan bir Boeing 757, Newark Uluslararası Havalimanı'ndan San Francisco Uluslararası Havalimanı'na gitmek üzere hareket etti.
8:42–8:46 – United Airlines Flight 175 uçağı New Jersey'nin kuzeybatısında kaçırıldı. Beş korsan vardı.
8:46 – Uçuş 11, 93 ve 99. katlar arasında, Dünya Ticaret Merkezi'nin Kuzey Kulesi'nin (1 WTC) kuzey cephesine çarptı. Uçaktaki 92 kişinin tamamı öldü.
8:50–8:54 – Uçuş 77, güney Ohio'nun yukarısında kaçırıldı. Uçakta beş korsan vardı.
9:03 – 175 sefer sayılı uçuş, Dünya Ticaret Merkezi'nin Güney Kulesi'nin (2 WTC) 77 ve 85. katlar arasında güney cephesine çarptı. Uçaktaki 65 kişinin tamamı öldü.
9:28 - Uçuş 93, dört korsan tarafından kuzey Ohio'nun üzerinde kaçırıldı.
9:37 - Uçuş 77, Pentagon'un batı tarafına düştü. Uçaktaki tüm 64 kişi öldürüldü.
9:45 – Amerika Birleşik Devletleri hava sahası kapatıldı; tüm çalışan uçakların en yakın havaalanına inmesi emredildi.
9:59 - Dünya Ticaret Merkezi'nin Güney Kulesi, Uçuş 175'in çarpmasından 56 dakika sonra çöktü.
10:03 - 93 sefer sayılı uçuş, korsanları tarafından Pennsylvania, Somerset County'deki bir tarlada düştü. Daha sonraki raporlar, yolcuların Dünya Ticaret Merkezi ve Pentagon kazalarını öğrendiğini ve hava korsanlarına direndiğini gösteriyor. Kazada uçakta bulunan 44 kişinin tamamı hayatını kaybetti.
10:28 – Dünya Ticaret Merkezi'nin Kuzey Kulesi, 11 sefer sayılı uçağın çarpmasından 1 saat 42 dakika sonra çöktü. İki kulenin tabanındaki Marriott Oteli de yıkıldı.
10:50 - Pentagon'un batı yakasının beş katı yangın nedeniyle çöktü.
Bu bilinen tarih, Zeigest gibi belgesellerde, çeşitli reality şovlarda ve internet forumlarında uçakları aslında kimsenin görmediği, bina yapısının uçak çarpmasıyla o şekilde çökemeyeceği yönünde iddialar dolandı.
Ancak tarihe geçecek kayıtlarda o üç saat bu şekilde yer alıyor.
İlk uçağın Boston'dan ayrılmasından iki buçuk saat sonra, ikonik "İkiz Kuleler" aşağı Manhattan'da harabeye dönmüştü.
O üç saatten sonra Amerika'da olduğu kadar dünyada yaşam yeni bir yörüngeye oturtulacaktı.
PATRIOT, NSA, Guantanamo
Amerika Birleşik Devletleri, tüm dünyadaki "terör yasalarına" ilham verecek bir çok hamle yaptı.
Önce İç Güvenlik Bakanlığı kuruldu, PATRIOT yasası çıktı, Ulusal Güvenlik Kurumu'nun (NSA) yetkileri genişletildi.
Guantanamo adasında "yasa dışı düşman militanlar" olarak adlandırılan kişilerin tutulduğu bir hapishane kuruldu. Yıllar içinde Gitmo olarak da adlandırılan hapishanelerdeki işkenceli yasadışı sorgularla ilgili yargı süreci hala sürüyor.
Birleşik Devletler, El Kaide'ye karşı "verdikleri mücadeleye" destek vermeyen ülkeleri düşman ilan etti. Dönemin Başkanı Bush, İran, Irak ve Kuzey Kore için "şer ekseni" ifadesini tarihe kazıdı.
Hem burada hem de daha sonra CIA'nin dünyanın farklı yerlerinde El Kaide bağlantılı olduğu iddia edilen kişilere işkenceli sorgular yapıldığı ortaya çıktı.
Siviller de "farklılaşıyordu"
Farklılıklara tepki, göçmen nüfusun da artmasıyla göçmenlere karşı ava dönüştü. Toplumların her kesimine yayıldı. Sivillerin suç kayıtlarına da yansıdı.
Düşünce kuruluşu PEW'un 2017 yılında yayımladığı raporda dahi 11 Eylül saldırılarının ardından geçen 15 yılda Müslümanlara yönelik saldırıların yüzde 50 oranında arttığı belirtildi.
Baby boomer, X ve Y kuşaklarının naklen izlediği saldırı anları dünyada başladığı korku dalgasını sürdürüyor. Z ve Alfa kuşakları ise bu dünyanın içine doğdu.
Orwell'in 1984'üne gönderme yapmak artık biraz klişe olacak ama yeni yasalara teknoloji de eklenince o gün bizi ileride belkide milat değişimi olarak tarih çizelgesine geçecek yeni bir döneme soktu.
*ABD, önce Afganistan'ı, daha sonra da Irak'ı yeni "terörle mücadele" gerekçesiyle işgalini sürdürüyordu.
(PT)