İstanbul’da yaşayan ve Türkçe bilmeyen iki Kürt kadın, Eşit Haklar İçin İzleme Derneği’ne (ESHİD) başvurarak başlattığı süreç sonucu Yüksek...
ının derneğimize Mart ayında yaptıkları başvuru ile başlayan süreç Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) 27.5.2015 tarihinde aldığı 1040 sayılı kararı ile seçimlerde bir ilk gerçekleşecek.
60 yaşındaki Z.D. ve 55 yaşındaki D.Y., Eşit Haklar İçin İzleme Derneği’nin hukuksal desteğiyle YSK’ya “Türkçe ve okuma yazma bilmediklerini bu nedenle BM Medeni ve Siyasal Haklar Sözleşmesi gereğince YSK tarafından hazırlanan seçmen eğitimi kamu spotlarının Kürtçe olarak da yapılması için Yüksek Seçim kurulu kararı alınması talebiyle” başvuru yaptı.
YSK başvurucuların taleplerine YSK başkanı Sadi Güven imzalı yazı ile şu yanıtı verdi: “7 Haziran 2015 Pazar günü yapılacak 25. Dönem Milletvekili Genel Seçimi için hazırlanan eğitim filmi Türkçe olarak hazırlanmıştır. Siyasi partiler ve adaylar tarafından yapılacak her türlü propaganda, Türkçe’nin yanı sıra farklı dil ve lehçelerde de yapılabilmektedir.Eğitim filmlerinin Kürtçe olarak da hazırlanması halinde farklı dil ve lehçelerde de hazırlanması gerekeceğinden, talebinizin karşılanma imkanı bulunmamaktadır.”
Başvurucuların avukatları YSK’ya yaptıkları itiraz başvurusunda “Müvekkillerinin taleplerinin Türkiye’nin taraf olduğu Medeni ve Siyasi haklar Sözleşmesi ve Anayasa’ya uygun olduğunu, müvekkillerinin bu konuda YSK kararı alınması talep ettiklerini ancak kurul kararı alınmadan YSK başkanı imzalı yazı ile bu haklı talebin ret edilmesinin hukuksuz olduğunu” belirtti.
Yapılan itiraz üzerine Yüksek seçim Kurulu gündemine alınan başvuru konusunda 27 Mayıs’ta alınan 1040 numaralı karar ile talep kabul edildi:
“Seçmen eğitimi materyalinin Türkçe dahil hiçbir dil ve leçelerde yapılmayıp, bu iş oy verme işlemi sırasında sandık kurulu başkanına verilmiştir. Nitekim kurulumuzun 04.03.2015 tarihli, 2015/292 sayılı kararı ile kabul edilen Sandık Kurullarının Oluşumu, Görev ve Yetkilerini Gösterir 135 Sayılı Genelgenin 30/b maddesi uyarınca, oy verme işleminin sandık kurulu başkanı tarafından anlatılması ve tarif edilmesi, Türkçe bilmeyenlerin talep etmesi halinde o yerde temin edilecek tercümanlar vasıtasıyla yapacağı işlemlerin anlatılması gerektiğinden seçmenin oy verme işlemi konusunda eğitildiğinin kabulü gerektiğine...”
Karardan kimler faydalanabilir?
YSK’nın bu kararıyla, okuma yazma ve Türkçe bilmeyen seçmenler, okuma yazma bilmeyen işitme engelli seçmenler 7 Haziran günü oylarını kullanırken talep etmeleri halinde sandık kurulu başkanlarının tercüman bulması ve seçmenin anladığı dilde oy kullanmanın nasıl olacağını bu tercüman vasıtasıyla seçmene anlatması gerekiyor.
Ayrıca okuma yazma bilmeyen işitme engellilerin işaret dili tercümanı bulunmasını talep etme hakkı da doğdu.
Eşit Haklar İçin izleme Derneği, YSK’nın bu kararının önemli bir adım olduğunu ancak kendilerine yapılan başvurudaki talepleri karşılamadığını, YSK’nın başvuruculara gönderdiği Sadi Güven imzalı yazıda seçmen eğitim filmlerinin Türkçe hazırlandığını, ancak kurul kararında Seçmen eğitimi materyalinin Türkçe dahil hiçbir dil ve leçelerde hazırlamadığını belirtmesinin çelişki olduğunu, YSK tarafından 7 Haziran seçimleri ile ilgili kamu spotlarının televizyonlarda yayınlandığını açıkladı.
Dernek bu başvuruları sonuna kadar takip edeceklerini, seçimlere ilişkin uluslararası standartların ihlal edilmesine son verilmemesi ve Türkiye’de yaşayan her seçmenin YSK hizmetlerinden eşit olarak faydalanacağı koşulların yaratılmaması halinde AİHM ve Birleşmiş Milletler komitelerine başvuru yapacaklarını ifade etti. (NT/AS)