Yerli aşıda son durum ne, gönüllüler nasıl seçiliyor?
Fotoğraflar:AA
Türkiye'de toplam uygulanan aşı sayısı 45 milyon dozun üzerine çıkarken adı "Turkovac" olarak açıklanan yerli aşının faz 3 çalışmaları da Salı günü (22 Haziran) başladı.
Yerli aşı, faz 3 çalışmaları kapsamında e-Nabız üzerinden randevu alan ve gönüllülük şartlarını taşıyan kişilere uygulanıyor.
Sağlık BakanıFahrettin Koca, yerli inaktif COVID-19 aşısı Turkovac'ın Faz 3 çalışması için gönüllü olmak üzere 846 bin 451 kişinin başvurduğunu bildirdi:
"Turkovac'ın 3. faz çalışmalarında ilk doz uygulandı. 40 bin 800 gönüllünün yardımına ihtiyaç duyulduğu halde, e-Nabız üzerinden kısa sürede 846 bin 451 başvuru oldu. Sonuca inancımız tam."
Gönüllüler hastanede hangi aşamalardan geçiyor?
e-Nabız'dan gönüllülük başvurusunda bulunanlar için öncelikle hastaneden kayıt oluşturuluyor.
Yapılan bilgilendirmenin ardından COVID-19 geçirip geçirmediğinin anlaşılabilmesi için kan ve PCR testine yönlendirilen gönüllüler, daha sonra çalışma odasına gelerek aşılarını oluyor ve yarım saat bekletiliyor.
Gönüllüler, herhangi bir yan etkiyle karşılaşmaları halinde "0850 222 00 79" numaralı telefonu arayarak sağlık ekiplerini semptomları hakkında bilgilendiriyor.
Turkovac faz 3 çalışması için gönüllüler 18-55 yaş aralığında, COVID-19 geçirmemiş, PCR testi pozitif olmayan, daha önce COVID-19 aşısı yaptırmamış, ayrıca Toraks bilgisayarlı tomografisi (BT) testi veya antikoru pozitif olmayan kişiler arasından seçildi.
Ayrıca bağışıklık sistemini etkileyen kronik hastalıklardan "kelebek hastalığı" olarak da adlandırılan Sistemik veya Kutanöz Lupus Eritematozus, otoimmün hastalıklar, Romatoid Artrit, Guillain-Barre Sendromu, Sjögren Sendromu, Glomerülonefrit, Haşimato hastalığı, HIV ve dev hücreli arterit hastalıklarını taşıyanlar da çalışma dışında bırakıldı.
Belirlenen koşulları sağlayan aday gönüllüler ayrıca e-Nabız üzerinden, toplu taşıma araçlarını kullanıp kullanmadığı, çalışıp çalışmadığı, çalışıyorsa insanlara yakın, halka açık bir ortamda mı görev yaptığı sorularının yer aldığı ankete yanıt verdi.
Bu kapsamda, başvurular arasından gereken şartları sağlayan yurt içi ve yurt dışındaki 40 bini aşkın gönüllünün yerli aşının faz 3 çalışmasına katılması uygun bulundu.
"3. doz olarak yerli aşı yetişir diye ümit ediyoruz"
Yerli aşının geliştirildiği Erciyes Üniversitesi'nin (ERÜ) Rektörü Prof. Dr. Mustafa Çalış, AA yaptığı açıklamada, "Sağlık Bakanlığımızın izin verdiği tüm aşılar zaten etkili ve güvenilir aşılardır. Sayın Bakanımız da açıklamıştı ileriki dönemlerde takviye olarak veya 3. doz olarak yerli aşımız yetişir diye ümit ediyoruz." dedi.
COVID-19 teşhisini 10 saniyeye düşüren test
Bilkent Üniversitesi Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezi (UNAM) tarafından COVID-19 teşhisini 10 saniyede yüzde 99 güvenilirlikle yapabilen nanoteknoloji temelli "Diagnovir" adlı sistem, güvenilirlik testlerini geçerek kullanılmaya başlandı.
"Hızlı test kitinin doğruluk oranı yüzde 99"
Bilkent Üniversitesi UNAM baş araştırmacılarından Doktor Öğretim Üyesi Bülend Ortaç, hızlı test kitinin klinik çalışmalarda yüzde 99 doğruluk oranıyla çalıştığını test ettiklerini belirterek şu bilgileri paylaştı:
"Temel bilimlerden uygulama bilimlerine kadar çeşitli dallardan uzmanlarla çalışılarak geliştirdiğimiz sistem, ağızdan alınan bir sürüntü hızlı test kitine yerleştiriliyor. Virüs pozitif olması halinde virüs proteinleri bu kite bağlanarak optik sinyal veriyor. Bu hızlı sinyal sonucunda yapılan algoritmalar, farklı varyantlara da cevap verebiliyor. Bu algoritmalar negatif ya da pozitif olarak cevap veriyor. Hastadan alınan numune örneğinin pozitif olması halinde 5-10 saniye içinde, negatif durumda ise kontrollerin yapılarak 20-30 saniye içinde sonuç çıkıyor.
"PCR testi, hata payı yüksek ve hastalık başladıktan 2-3 gün sonra sonuç veren bir yöntemken bizim sistemimiz saniyeler içinde ve hastalığın erken evresinde sonuç veriyor, doğruluk payı ise yüzde 99'lık oranla çok çok yüksek. Hastalar üzerinde yaptığımız testlerde, PCR testlerinin çok öncesinde sonuç aldık." (KÖ)