Yenilmez Bahar Delikanlısı Anıldı

11 yıl önce ölen İnsan Hakları Derneği (İHD) kurucularından, İHD İstanbul Şubesi'nin ilk Başkanı Emil Galip Sandalcı, Zincirlikuyu Mezarlığı'ndaki mezarı başında anıldı.

10 Aralık 1993 günü yaşamını yitiren Sandalcı, yaşamı boyunca hak ve özgürlüklerin gelişimi için verdiği mücadelesi ile tanınıyor.

71 yaşında ölen insan hakları savunucusu Sandalcı'yı, İHD Genel Merkez eski yöneticilerinden yazar Ragıp Zarakolu, birlikte Yönetim kurulu üyeliği yaptığı Ali Armutlu ve Nimet Tanrıkulu, İHD üyelerinden oluşan 25 kadar kişi andı.

Anmada 250'ye yakın sivil ve çevik kuvvet polisi de görev aldı.

Emil Galip Sandaşlcı kim?

Sandalcı, 1922'de İstanbul'da doğdu. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesinden mezun oldu. Michigan Üniversitesi'nde master, Harvard Üniversitesi'nde tarih, sosyoloji, antropoloji bilimleri üzerine çalışmalar yaptı.

1955 yılında Tercüman Gazetesinin açtığı yarışmada Ahmet Kabaklı ile birinciliği paylaşarak gazeteciliğe başladı. Sandalcı daha sonra Vatan, Ulus, Yeni Sabah, Öncü, Yeni Gazete, Demokrat, Kim, Tef, Yarın, Yedigün, Güney gibi gazete ve dergilerde yazdı.

1961'de Yeni Türkiye Partisi'nin kuruluş çalışmalarına katılan Sandalcı, TRT Dış Haberler Servisi'nde de çalıştı.

Çalışanların temsilcisi olarak TRT Yönetim Kurulu üyeliği, 1960-1962 yılları arasında İstanbul Gazeteciler Sendikası Yönetim Kurulu üyeliği, 1961-1963 arası Basın Şeref Divanı üyeliği, 1978-1986 arasında Türk Yazarlar Sendikası Yönetim Kurulu üyeliği yaptı.

TRT Yönetim Kurulu'ndaki muhalif tutumu, Musa Öğün Paşa'nın TRT'nin başına getirilmesine direnmesi, nedeniyle 1971'de tutuklanıp Yıldırım Bölge Erkekler Koğuşu'nu kondu. Tutuklu bulunduğu süre içinde işkence gördü.

Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idam edilmemesi için imza kampanyası başlatan Sandalcı, Erdal Öz, Altan Öymen, gözaltına alındıktan sonra 12 Mart darbecileri tarafından Bulgaristan'a uçak kaçırdıkları iddiasıyla suçlandılar. Uçak kaçırma eylemi hiçbir zaman kanıtlanamadı.

Demokrat Gazetesi 12 Eylül darbecileri tarafından kapatılıncaya kadar bu gazetede makaleler yayınladı. Sandalcı, muhalif yazıları nedeniyle 1981 ve 1983'te tutuklandı. 1984'te Aydınlar Dilekçesi'ni imzalayanlar arasındaydı.

İnsan Hakları, Türk-Yunan Dostluk, Helsinki Yurttaşlar derneklerinin ve Türkiye İnsan Hakları, Toplumsal Araştırmalar, Kültür ve Sanat İçin vakıflarının kurucuları arasında yer aldı. 1956 yılından ölümüne dek sivil ve askeri mahkemelerde sayısız davanın sanığı oldu. Bir kez olsun mahkûm edilemedi.