Yeni Dönemde Yeni Cezalar: Özür ve Uyarı

Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) dün (19 Temmuz) yaptığı açıklama ile, 3984 Sayılı Kanunun 4756 Sayılı Kanunla değişik 4. maddesine aykırı yayın yaptıkları gerekçesiyle, üç yayın kuruluşuna "özür dileme" cezası, altı yayın kuruluşuna da uyarı cezası verdiğini duyurdu.

Yeni Yasa

TBMM'de 15 Mayıs 2002'de kabul edilen "Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun, Basın Kanunu, Gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun", 21 Mayıs 2002'de Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

İptali için mahkemeye başvuruldu

Aynı gün, Cumhurbaşkanı Sezer, RTÜK olarak yürürlüğe giren 4756 Sayılı Kanunun bazı maddelerinin Anayasaya aykırılığı ileri sürülerek iptal istemiyle 21.05.2002 günü Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu. Ardından, birçok milletvekili, içerisinde yayın ilke ve cezaları ile ilgili düzenlemelerin de yer aldığı yasanın çeşitli maddelerinin yürütülmesinin durdurulması için Anayasa Mahkemesi'ne başvurmuştu.

Dokuz ulusal kuruluşa özür ve uyarı cezası

RTÜK, "Kanal 6", "Star TV", "Haber Türk"e, "özür dileme" cezası uygulanmasına, "Mesaj TV"ye iki kez, "TGRT", "Star TV", Flash TV", "Moviemax" ve "Moviemax 2"ye de uyarı cezası verilmesine karar verdi.

Üç medya kuruluşuna özür dileme cezası

RTÜK, 17 Temmuz 2002 tarihli toplantısında 3984 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanuna aykırı yayın yaptıkları gerekçesiyle;

* "Haberlerin yayınlanmasında tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerine bağlı olunması; özgürce kanaat oluşumunun engellenmemesi..."ne ilişkin (l) bendini 1, 2 ve 4 Temmuz 2002 tarihlerindeki yayınlarıyla ihlal ettiği iddiasıyla "Kanal 6" ve "Star TV"ye "özür dileme" cezası;

* "Kişilerin manevi şahsiyetlerine eleştiri sınırları ötesinde saldırıda bulunulmaması, cevap ve düzeltme haklarına saygılı olunması, soruşturulması basın meslek ilkeleri çerçevesinde mümkün olan haberlerin soruşturulmaksızın veya doğruluğuna emin olunmaksızın yayınlanmaması, saklı kalması kaydıyla verilen bilgilerin kamu yararı ciddi bir biçimde gerektirmedikçe yayınlanmaması"na ilişkin (ı) bendini, 31 Mayıs 2002 tarihinde yayınlanan haber programla ihlal ettiği gerekçesiyle "Haber Türk" televizyonuna "özür dileme" cezası;

Altı kuruluşa uyarı cezası

* "Yayıncılığın haksız bir amaç ve çıkara alet edilmemesi ve haksız rekabete yol açılmaması..."na ilişkin (j) bendini 16, 18, 25 ve 29 Haziran 2002 tarihlerindeki yayınlarıyla ihlal ettiği iddiasıyla "Star TV"ye uyarı cezası;

* "Türkçenin, özellikleri ve kuralları bozulmadan konuşma dili olarak kullanılması; milli birlik ve bütünlüğün temel unsurlarından biri olarak çağdaş, kültür, eğitim ve bilim dili halinde gelişmesinin sağlanması"na ilişkin (h) bendini ihlal ettiği iddiasıyla "TGRT"ye uyarı cezası;

* "Siyasi partiler ve demokratik gruplar arasında fırsat eşitliği sağlanması; tek yönlü, taraf tutan yayın yapılmaması"na ilişkin (n) bendini çeşitli tarihlerdeki yayınlarıyla ihlal ettiği gerekçesiyle "Mesaj TV" ye uyarı cezası;

* "Gençlerin ve çocukların fiziksel, zihinsel ve ahlaki gelişimini zedeleyecek türden programların, bunların seyredilebileceği zaman ve saatlerde yayınlanmaması"na ilişkin (z) bendini 31 Mayıs 2002, 3, 4, 6, 9, 13 Haziran 2002 tarihlerindeki yayınlarıyla ihlal ettiği gerekçesiyle "Flash TV" ve aynı bendi 22, 24 Haziran 2002 tarihlerinde yayımladığı filmlerle ihlal ettiği iddiasıyla "Moviemax" ve "Moviemax 2"ye uyarı cezası verdi.

Üst Kurul ayrıca, 3984 Sayılı Yasanın reklamların yerleştirilmesine ilişkin 21. maddesinin "...Haber bültenleri, ... otuz dakikadan kısa oldukları takdirde reklamla kesilemez" hükmünü ihlal ettiği gerekçesiyle "Mesaj TV"ye de uyarı cezası verdi.(NK)