Yaşamdan Yana Davet

Yaklaşık 10 aydır sürdürülen ölüm oruçları, açlık grevleri ve cezaevi operasyonları çerçevesinde sağlık sorunları nedeniyle tahliye edilenlerin tedavilerini üstlenen Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) maddi kaynak sıkıntısı içinde.

Cezaevlerinden tahliye edildikten sonra, kendisine başvuruda bulunan 244 kişinin tedavisi için bugüne kadar 90 milyar TL harcayan Vakıf, tedavileri sürdürebilmek için 200 milyar TL'ye ihtiyaç duyuyor.

Sağlık sorunları nedeniyle tahliye edilenlerin tedavileri, TİHV'nın desteğiyle evde ya da hastanede sürdürülüyor. Tedavi sürecinde, göz, kulak, diş, psikiyatri, nöroloji, cerrahi, dahiliye, fizik tedavi alanlarında muayeneler yapılıyor. Gerekli tedavi süreçleri belirleniyor. Psikoterapi uygulanıyor, laboratuar tetkikleri, MR tetkiki, çeşitli testler uygulanıyor. Tedavi en az 6 ay boyunca sürdürülüyor.

Tedaviler sırasında ilaç, vitamin, mama, gözlük, boyunluk, tabanlık gibi değişik destek ürünlerinin yanı sıra, havalı yatak, alt bezi, tekerlekli sandalyeye ihtiyaç duyulabiliyor. Fizik tedavi işlemleri aylarca sürdürülüyor. Nakillerde ambulans kullanılabiliyor.

Ölüm orucundan çıkmış bir kişinin tedavisinin ortalama maliyetinin 1-1,5 milyar TL'yi bulduğunu belirten Vakıf yetkilileri, cezaevi operasyonu sonrasında yanık tedavisi için başvuruda bulunanlar için gereken paranın ise, kişi başına 15 milyar lirayı bulduğunu belirtiyor.

Tedavinin maliyeti

TİHV'nın bugün tedavi için yeterli deneyim birikimi var. Ancak tedavi büyük mali kaynaklar gerektiriyor:

* Bir kişinin 10 gün süreyle hastane tedavi giderleri yaklaşık 750 milyon TL.

* Fizik tedavi rehabilitasyonu için aylık tedavi gideri ortalama 500 milyon T. Bazı hastalara 8-10 ay süreyle tedavi gerekebiliyor.

* Ortalama 100 kişiye fizik tedavi rehabilitasyonu yapılsa ve bu tedavi sadece 2 ay sürse, 100 milyar TL harcanacaktır.

* Yoğun kas erimesi olan kişilere yüksek protein içeren ithal mamalar veriliyor. Mama tedavisi gereken bir kişinin günlük ortalama mama gideri, 30 milyon TL. Kimi başvurulara 6-8 hafta süreyle mama tedavisi gerekebiliyor.

* 50 kişiye sadece 3 hafta mama verilecek olsa, yaklaşık 30 milyar TL harcanacaktır.

* 1 aylık yoğun tedaviden sonra, periyodik kontroller ve 6 aylık ilaç tedavisi için, kişi başına ortalama 70 milyon harcanacağı düşünülürse, 244 kişinin sadece kontrol ve ilaç giderleri 17 milyar TL olacaktır.

* Kısacası, ölüm orucundan çıkmış bir kişinin tedavi maliyeti ortalama 1-1,5 milyar TL'yi bulacaktır.

* Toplam 244 başvuru için TİHV, 30 Ağustos 2001 tarihi itibariyle 90 milyar TL harcamış durumda.

* Ayrıca, 19 Aralık cezaevi operasyonları sırasında oluşan yanık vakaları ile şarapnel ve mermiyle yaralanan kişiler de TİHV'na başvuruyor.

* Yanık vakalarının tedavisi için gereken miktar ise, kişi başına en az 15 milyar TL.

* Birçok kişi de, vücutlarındaki şarapnel ve kurşunların çıkartılması için ameliyat olmayı bekliyor.

* Tüm bu veriler dikkate alındığında, cezaevi operasyonları ve ölüm oruçlarından sağ kalanların tedavisi için yaklaşık 200 milyar TL'yi aşan maddi kaynak gerekiyor. (BB/NU)