Yard. Doç. Dr. Altıparmak: Akpınar ve Gezen’e Yapılan “Usulsüz Gözaltı”
Sanatçı Metin Akpınar ve Müjdat Gezen’in bu sabah polis tarafından evlerinden alınarak savcılık ifadesine götürülmeleri “Gözaltına mı alındılar?” tartışmasını beraberinde getirdi.
Haberi ilk olarak geçen Demirören Haber Ajansı (DHA), Akpınar Gezen’in “polis eşliğinde adliyeye götürüldüklerini” yazdı.
Haberin bu şekilde yayılmasının ardından pek çok kişi Twitter’dan Metin Akpınar ve Müjdat Gezen’in gözaltına alındıklarını ifade ederek, bunun medya tarafından gizlendiğini ifade etti.
Bu tartışmalar sürerken Müjdat Gezen’in avukatı Celal Ülgen şu açıklamayı yaptı:
"Gözaltı değil ama mevcutlu getirme. Fakat hem Cumhuriyet Savcısı davetiyeyle çağırdık diyor, hem de sabahleyin polis gönderiyor, mevcutlu gelsin diye."
Konuyu hukukçu Yard. Doç. Dr. Kerem Altıparmak’a sorduk.
“Usulsüz gözaltına tazminat davası açılabilir”
Gözaltının ne olduğunun yasada belli olduğunu ifade eden Altıparmak, “Usule uygun değilse gözaltı değildir” denilebileceğini, ama yasada belirlenen usule uygun olmayan şekilde bir kişiyi polis zoruyla gidip almaya da “hukuka aykırı gözaltı” denebileceğini söyledi.
Usulüne uygun olmayan şekilde polis zoruyla alınan kişilerin Ceza Muhakemeleri Kanunu’nun (CMK) 141. Maddesi uyarınca tazminata mahkum edilebileceğinin altını çizen Altıparmak, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Kişiyi davet edersin, polisi toplayıp götürmezsin”
“Aslında gözaltı adını koymasan bile, o faaliyet gözaltına benziyorsa ama usule uygun yapılmadıysa o da bir gözaltıdır ama hukuka aykırı gözaltıdır.
“Gözaltı nihayetinde bir tedbir. Başka yol kalmadığını düşünüyorsan kişiyi gözaltına alırsın. Normalde soruşturma varsa, yapılması gereken şey tebligat çıkarırsın, davet edersin, kişi de gider ifadesini verir. Polisi de toplayıp götürmezsin.
“Gözaltı, arama, yakalama bize çok olağanmış gibi geliyor”
“Bizim artık günlük hayatımızda çok olağan şeylermiş gibi kullandığımız gözaltı, arama, yakalama aslında tedbir kararları. Normalde yapamayacağın bir şeyi yapmak için aldığın kararlardır. ‘Bu kişi gelmiyor, ben de o yüzden gidip getiriyorum’ diyorsun.
“Sonuçta evinden zorla alıp bir yere götürüyorlar”
“O yüzden polisin gidip bu kişileri almasının adını koymak da bana zor geliyor. Nihayetinde gözaltı kişi özgürlüğünü sınırlandırma uygulamasıdır. Seni evinden alıp zorla bir yere götürüyorlar. Ben dışarıdan ona bakarım.
“Fiziksel olarak bu şekilde yapılmışsa ve eğer bunu yapmayı gerekli kılacak hem usul hem maddi bir gerekçe yoksa, ki ben burada göremiyorum, bu benim gözümde usulsüz gözaltıdır.”
* Yakalama ve gözaltına ilişkin yasal düzenlemeler CMK 90-100. maddelerde; Koruma tedbirleri nedeniyle tazminat düzenlemesi ise CMK 141’de belirtiliyor.