Yaban Koyunları için Yeni Çiftlik
Konya Milli Parklar Av ve Yaban Hayatı Koruma Başmühendisi İskender Halit Yaz, Bozdağ'da bulunan üretme çiftliğindeki yaban koyunlarının sayısının 2 bini aştığını belirtti.
Yaz, yeni üretme çiftliği ile ilgili şunları söyledi:
* Soyları tükenme noktasına gelen yaban koyunları için Sarayönü İlçesi'nin Ladik Beldesi yakınlarındaki 3 bin 500 dekar alanda yeni bir üretme sahası oluşturmak için çalışmalara başladık.
* Ana vatanı Orta Anadolu'nun stepleri bu yaban koyunları, Bozdağ'da bizim gözetimimizde yaşamlarını sürdürüyor.
* Sayıları gittikçe artan koyunlar için ikinci bir çiftlik oluşturmak zorunlu hale geldi.
Kışın ot, yazın su
* Ladik Beldesi yakınlarında bu hayvanların yaşaması için uygun bir yer bulduk. Selçuk Üniversitesi'nden konunun uzmanı öğretim üyeleri bu proje üzerinde çalışıyor.
* Bozdağ'dan getireceğimiz genç koyunları burada çitlerle çevireceğimiz alana bırakarak doğal hayatlarını sürdürmelerini sağlayacağız.
* Yaban koyunlarının doğal yaşamlarına,kış mevsiminde kar yağdığında ot vermek ve sıcak yaz aylarında da su vermek dışında fazla müdahale etmiyoruz.
* Yaban koyunları evcillere oranla çok hızlı koşarlar. Sağlıklı bir yaban koyununu bir kurt kolay kolay yakalayamaz. Yiyecek sıkıntısı çekmedikleri sürece bu hayvanlar kısa zamanda çoğalabilirler. İmkanlar ölçüsünde Konya'da başka bölgelerde de yaban koyunu üretme çiftliği kurmak istiyoruz.
Yaban koyunlarının hikayesi
Elli yıl öncesine kadar İç Anadolu`nun Batı (Sivrihisar, Nallıhan, Emir Dağları) ve Güney (Karaman civarı, Bolkar Dağları) sınırlarında, orta yükseklikteki dağlarda yaşayan Anadolu Yaban Koyunu, evcil koyunların atası olmasına karşın, onlara hiç benzemez. Çok zarif ve çevik bir hayvandır.
Yazın sarımsı kahverengi olan postu kışın koyulaşır, ayak bileklerindeki ve sağrısındaki (beli ile kuyruğu arasındaki dolgun ve yuvarlakça kısmında) beyaz lekeler belirginleşir.
Erkeklerin iki yana doğru açılan ve yaşlandıkça uzayan boynuzları vardır.
Dişiler boynuzsuzdur ve diğer akrabaların bu şekilde ayrılırlar.
Erkeklerinin 45-74kg, dişilerininse 35-50kg ağırlıkta olduğu bu hayvanların boyları 105-140cm`dir.
Anadolu Yaban Koyununun tipik yaşama ortamı, bozkırla ormanın birbirine yaklaştığı, kurak ve yumuşak hatlı tepelerdir. Otlar, baklagiller ve yer altından kazarak çıkardıkları yumrularla beslenirler. Düşmanlarını çok uzaktan görüp hızla kaçabilirler.
Ceran ya da ceren
Yaban koyunları 15 yaşına kadar yaşayabilir. Erkekler 4-5 yaşından sonra, dişiler iki yaşından sonra ürerler. Dişiler gençken tek, yaşlanınca ikiz kuzu doğururlar. Yaşlı erkekler kızışma mevsimi dışında, diğer bireylerden ayrı olarak gevşek sürüler oluştururlar.
Yörede evcil koyunların çokça otlatılması ve çoban köpeklerinin yaban koyunu kuzularını öldürmeler en önemli azalma etkenleri. Bunu önlemek için 1989 yılında, yaklaşık 5000 hektarlık bir alan elektrikli tel örgüyle çevrilmiş ve kışın kuru ot ile desteklenmiş.
Yerel olarak "ceran" ya da "ceren" olarak da adlandırılan Anadolu yaban koyununun dünya üzerindeki toplam bireylerinin yüzde 90`ı şimdi Milli Parklar ve Av-Yaban Hayatı Genel Müdürlüğü`nün yönettiği Üreme İstasyonunda bulunuyor. (ÇM)
* Yaban koyunu ile ilgili bilgiler, http://animals.kolayweb.com/koyun.htm adresli web sitesinden alındı.