Wikipedia Neden Hala Kapalı?

Fotoğraf: Susma

Haberin İngilizcesi için tıklayın

İfade Özgürlüğü Derneği'nden Prof. Dr. Yaman Akdeniz ve Yrd. Doç. Dr. Kerem Altıparmak, Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) 26 Aralık Perşembe günü internet ansiklopedisi Wikipedia'nın erişime kapatılmasının ifade özgürlüğünün ihlali olduğuna hükmetmesinin ardından dün (30 Aralık) Ankara 1. Sulh Ceza Hakimliği'ne başvurarak engelin derhal kaldırması istedi.

Başvuruda, aradan geçen sürede Wikipedia’nın erişime açılmadığını belirten Prof. Dr. Akdeniz ve Yrd. Doç. Dr. Altıparmak, yerel mahkemenin AYM kararının yazılmasını beklemesine gerek olmadığını aktardı.

Yaşanan gecikmenin ihlali ağırlaştırdığını belirten Prof. Dr. Yaman Akdeniz bianet’e “İhlalin giderilmesi için yapılması gereken tek şey erişim engelleme uygulamasının durdurulması ve kaldırılmasıdır” diye konuştu.

TIKLAYIN - AYM: Wikipedia'nın Erişime Engellenmesi Hak İhlali

"Mahkemenin AYM'nin verdiği kararı beklemesine gerek yok"

AYM’nin gerekçeli kararının yazımında geç kaldığını belirten Akdeniz, “Bunun nedeni kararın oy çokluğuyla alınmış olması” dedi ve şöyle devam etti:

“Mahkeme kararı 10’a 6 üstünlükle aldı. Muhtemelen karşı oyların yazılması beklendiği için gerekçeli karar henüz yayınlanmadı. Gerekçeli karar genellikle 15 gün içerisinde yazılıyor, bazı durumlarda da bu 3 hafta kadar sürebiliyor.

"Fakat her ne kadar gerekçeli karar açıklanmasa dahi AYM kararın sonucunu resmi internet sitesinden yayınladı. Yani herkes, Wikipedia başvurusuyla ilgili AYM’nin ihlal kararı verdiğini biliyor. Dolayısıyla ortada bir yerel mahkeme olan Ankara 1. Sulh Ceza Hakimliği’nin kararı görüp incelemesini gerektirecek bir durum yok. İhlalin giderilmesi için de tek yapılması gereken şey erişim engelleme uygulamasının durdurulması ve bir an önce kaldırılması.

"Biz de AYM başvurusunun tarafları olarak, erişim engelleme kararının artık derhal kardırılması gerektiği için Ankara 1. Sulh Ceza Hakimliği’ne bir başvuruda yaptık ve AYM kararının yazılmasının beklemesine gerek olmadığını ifade ettik.”

"Twitter için 10, Youtube için 45 günde karar vermişti"

Ankara 1. Sulh Ceza Hakimliği’nin AYM kararını uygulamasının ardından kararın icrası için Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na (BTK) bildiri yapması gerektiğini belirten Yaman Akdeniz, daha önce AYM’nin Twitter için 10 günde, Youtube için ise 45 günde karar verdiğini hatırlatarak, AYM’nin ihlal kararı için iki yıl sekiz ay beklediğini belirtti ve şöyle konuştu:

“Twitter kararında AYM, sosyal medya platformları için benzer ihlaller söz konusu olduğunda kendisi dahil tüm mahkemelerin acilen karar vermesi gerektiğini yönünde görüş belirtmişti.

“Çünkü böyle durumlarda sadece geçmişe dönük bir yazı ya da makalenin engellenmesi söz konusu olmuyor, ileriye dönük birçok içerik de engelleniyor.

“Fakat biz Wikipedia’yla ilgili başvurumuzu AYM’ye Nisan 2017’de yaptık. Aradan neredeyse üç sene geçti, AYM bu başvuruyu bir türlü öncelikli olarak incelemeye almadı. Ta ki AİHM, Wikipedia başvurusunu gündemine aldı, Temmuz ayında hükümete bunu ilan etti, Eylül ayına kadar hiç hareket olmayan dosya birden hareketlendi. Bizim yaptığımız başvuru Wikimedia Vakfı’nın yaptığı başvuruyla birleşti, Ekim ayında Adalet Bakanlığı görüşü geldi, ona cevap verdik ve o yazışmaların sonucu olarak AYM’de bu karar verdi.

“Normal şartlarda AYM Adalet Bakanlığı’yla yapılan yazışmalardan sonra kararını 9 ile 12 ay içerisinde veriyor.

“Bu hızlanmanın ana sebebi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin karar verme aşamasında olması. Eğer AİHM, AYM’den önce karar vermiş olsaydı, AİHM Türkiye’de etkili bir iç hukuk yolu olmadığına bir kez daha hükmetmiş olacaktı. AYM ve hükümet bu duruma düşmek istemediği için hızlı şekilde kararını verdi.

"Şimdi yerel mahkeme AYM’nin verdiği kararı beğenmeyebilir, AYM’yle aynı fikirde değildir fakat uygulamak zorundadır. Kaldı ki; Ankara 1. Sulh Ceza Hakimi’nin AYM’nin verdiği kararı görmesine gerek yok. Sonucu belli mi kararın? Belli. Sonucun gereği olarak yapılması gereken belli mi? Belli. Dolayısıyla vakit kaybetmeden yerel mahkeme AYM’nin kararını uygulamalı.”

AİHM kararı... 

Yaman Akdeniz AYM kararı sonrası AİHM başvurusunun durumuyla ilgili olarak ise şöyle konuştu:

“Normal şartlarda AYM kararı uygulanıp Wikipedia açılırsa AİHM Wikipedia’nın başvurusunu rafa kaldıracaktır. Gene karar verecektir ama aciliyet ortadan kalktığı için süreç önümüzdeki 2-3 seneye yayılacaktır. Ama engel uygulaması devam ederse AİHM önümüzdeki 2-3 ay içerisinde kararını verecektir. Tabii engelin devam etmesi durumunda bunun siyasi sonuçları da olacaktır Türkiye için.

"Çünkü Selahattin Demirtaş kararında biz bunu gördük, Osman Kavala kararında da bunu gördük. Her iki kararda da AİHM de 18. maddenin ihlal kararı verdi. Dolayısıyla Wikipedia için de benzer bir durum olursa AİHM önünde Türkiye’de etkili bir iç hukuk yolu olmadığını değerlendirme yolu olacaktır.” (HA)