UAÖden Kadın Hakları İhlallerine Genel Bakış
Rapora göre Afrika'da kadın sünneti, cinsel istismar, HIV/AIDS'e yakalanma oranları ve hukuki ayrımcılık, hak ihlalleri başlıklarını oluşturuyor.
Avrupa ve Orta Asya bölgesinde hak ihlalleri, kadın ticareti ve ev içi şiddet noktalarında yoğunlaşıyor. Ortadoğu ve Kuzey Afrika'da ise kadınlara uygulanan hukuki ayrımcılık konusunda gelişme kaydedilemiyor.
Afrika: Cinsel istismar
UAÖ'nün Afrika'da kadın hakları konusunda yaptığı genel gözlemler şöyle:
* Kadınlara şiddet uygulamak toplumsal olarak kabul edilebilir bir olgu olmaya devam ediyor ve kadınlar politik, ekonomik ve kültürel haklarından sıklıkla mahrum bırakılıyor. Kadınların toplumsal açıdan zayıf durumda olması cinsel istismara daha açık olmalarına yol açıyor ve belli bir yaş grubundaki kadınların erkeklerden daha yüksek oranda HIV/AIDS'e yakalandığı görülüyor.
* Kadınlar hukuki yapılarda ve yargılama süreçlerinde ayrımcılığa maruz kalmaya devam ediyor. Bunun durumun sonucu olarak, özellikle eğitim seviyesi düşük ve ekonomik durumu kötü olan kadınlar daha sıklıkla ölüm cezasına ve diğer insanlık dışı cezalara maruz kalıyor.
* Silahlı çatışma ortamında, mülteci durumuna düşen kadınlar istismara açık hale geliyor. Bu gibi durumlarda tecavüz ve diğer cinsel istismar vakalarına sıklıkla rastlanıyor. Özellikle Burundi, Fildişi Sahilleri, Liberya, Sudan ve Uganda'da benzer vakalar sıklıkla rapor ediliyor.
* Kadınların hakları, devletin mağdurlara gerekli desteği sağlamaması yüzünden bir kez daha ihlal ediliyor. Güney Afrika ve Swaziland gibi ülkelerde bu durum gerekli hukuki altyapının olmamasından kaynaklanıyor.
* Kadınların sünnet edilmesi, artan toplumsal tepkilere rağmen, birçok bölgede hala süren bir uygulama.
Avrupa ve Orta Asya: Kadın ticareti
Avrupa ve Orta Asya bölgesinde, kadın hakları açısından yapılan genel gözlemler şöyle:
* Kadınlara ve genç kızlara yönelik insan hakları ihlalleri tüm bölge çapında devam etti. Kadın ticareti ve fahişeliğe zorlama kapsamında, kadınların gerek kaynak ülkenin, gerekse transit ülkeler ve gelinen son ülkedeki hukuki sistemler tarafından dikkate alınmadığından kaygı duyuluyor.
* Ev içi şiddet de Avrupa'dan Orta Asya'ya, Belçika'dan Rusya Federasyonu'na kadar görülen ciddi bir sorun oluşturmaktadır. Ev içi şiddete karşı önlemlerin olduğu ülkelerde konu "özel alan"da ele alınmaktadır. Bazı ülkelerde ev içi şiddetin cezalandırılmasını özellikle karşı çıkan yasalar bulunmaktadır.
* Özel polis birimlerinin ve bu alanda eğitimin olmaması, ev içi şiddete maruz kalanları korumaya yönelik önlemlerin yetersiz kalması sık sık görülen durumlar arasındadır. Mahkeme kararları da çoğunlukla bu olayların ciddiyetinin göz önüne alınmadığını gösteriyor.
Ortadoğu ve Kuzey Afrika: Hukuki ayrımcılık
Uluslararası Af Örgütü'nün Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgesinde 2003 yılına ilişkin kadın hakları gözlemleri şöyle:
* Bölgede kadın haklarına ilişkin giderek artan bir tartışma var. Dikkatler özellikle kadınlara yönelik şiddet üzerinde yoğunlaşmış. Bölgedeki kadınlar daha fazla haklar edinebilmek için çalışmalarını arttırdı. Kadınlar, Kuveyt'te seçime katılma hakkı; Bahreyn'de de kişisel statü yasası çıkarılması için baskı yapıyorlar.
* Bununla birlikte yalnızca birkaç somut reform gerçekleşti:
* Fas'ta evlenme yaşını 15'ten 18'e çıkaran ve kadın ve erkeklerin ailede eşit sorumluluk almasını öngören reformlar yapıldı. Ancak miras hakkı gibi bölgenin tamamında yaygın olan ihlaller konusunda değişiklik öngörülmüyor.
* Ürdün'de, aile cinayetlerinde kadınlara avantaj sağlayan Ceza Yasası değişikliği parlamentoda reddedildi.
* İran'ın Birleşmiş Milletlerin Kadın Haklarına ilişkin Sözleşmesi'ni onaylama ve reformlar yapma konusundaki girişimler Devrim Muhafızları Konseyi tarafından geri çevrildi.
* Suudi Arabistan'da da yetkililerin vermiş olduğu sözlere rağmen kadın hakları konusunda bir gelişme kaydedilmedi.(YS/EÜ)