UAÖden Adalet Bakanına Mektup Var

Uluslar arası Af Örgütü (UAÖ), F tipi cezaevlerinin kullanıma açılmasından 16 ay sonra, Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk'e gönderdiği bir mektupla F tipi cezaevleri ve tecritle ilgili kaygılarını tekrarladı.

Af Örgütü mektubunda, Hikmet Sami Türk'e "binlerce siyasi tutuklu/mahkumun tecritte tutulmasını sona erdirmesi, üç kapı üç kilit önerisinin hayata geçirilmesi ve gerekli tıbbi bakımı alamadan cezaevinde kalmaları durumunda hayatları ciddi risk altında olan tutuklu/mahkumların durumlarını tekrar değerlendirmesi için derhal adım atması" için çağrıda bulundu.

Uygulama izolasyonu kaldırmıyor

UAÖ'nün Adalet Bakanı'na yazdığı mektupta şu noktalara dikkat çekildi:

* Küçük grup izolasyonu ve tecrit, ciddi zihinsel ve fiziksel zarar riski taşıyor; işkence ya da kötü muamele teşkil edebiliyor.

* Açık görüş ve ortak alan kullanımıyla ilgili girişimlerin hayata geçirilmesiyle ilgili kaygılarımız sürüyor.

* Adalet Bakanı'nın haftada 5 saat, 10 kişiye varan tutuklu/mahkumun görüşmesine izin veren yeni uygulaması izolasyonu sona erdirmek için yeterli değil.

Günde 8 saat ve koşulsuz

* Tutukluların günde en az 8 saat bir araya gelmesine izin verilmeli.

* Ortak alanlara erişim koşula bağlı olmamalı. Tutuklu/mahkumlar belirli siyasi görüş ve rehabilitasyona razı olmak zorunda bırakılmamalı.

Bağımsız gözlemciler

* Cezaevleri, insan hakları savunucuları, doktor ve avukatları içeren bağımsız gözlemcilerin incelemesi için açılmalı.

* Gerekli tıbbi bakım alamadan cezaevinde kalmaları durumunda hayatları ciddi risk altında olan tutuklu/mahkumların durumlarını tekrar değerlendirilmeli.

64 kişi halen ölüm orucunda

Türkiye'de geçtiğimiz yıllarda cezaevi koşulları yoğun tartışmalara konu olmuştu.

Tutuklu ve ailelerinin yanı sıra birçok insan hakları savunucusu ve diğer sivil toplum örgütleri de yeni "F-tipi" cezaevi sisteminin işkence ve kötü muamele riskini arttıracak izolasyon uygulamasına yol açacağından kaygılıydı.

Ekim 2000'den bu yana binin üzerinde siyasi tutuklu ve mahkum F tipi cezaevlerine karşı açlık grevi yapmakta. Resmi rakamlara göre halen 64 kişi ölüm orucunu sürdürüyor. Bugüne dek açlık grevi nedeniyle 50 kişi hayatını kaybetti.

19 Aralık 2000 günü güvenlik güçlerinin 20 cezaevinde yürüttüğü operasyon sonucu 30 tutuklu/mahkum ve 2 asker öldü. Bunun ardından yüzlerce tutuklu üç yeni F tipi cezaevine transfer edildi. 2001 yılında üç tane daha F tipi cezaevi açıldı. (BB)