" Tekel ve Tütün IMF'ye kurban ediliyor " başlığıyla yayınlanan basın açıklamasında, "Tütün yasası ile 400 milyon dolarlık tütün satan ülke durumundan, 600 milyon dolarlık tütün ithal eden ülke durumuna düşeceğiz. Kar eden Tekel hediye edilecek, devlet tekelinin yerini, yabancı tekeller alacaktır" denildi.
Yeni yasa ile Tekel'in çokuluslu tekellere kurban edildiğini vurgulayan basın açıklamasında, Türkiye'deki fabrikalarda, Türkiye'deki çalışanlar tarafından üretilecek sigaralar için yurtdışından tütün ithal etmek zorunda kalınacağı belirtildi.
Açıklamada, tütün yasasının çokuluslu şirketlerin yararına olduğunun altı çizildi, bu şirketlerin taktikleri şöyle sıralandı:
* Önce kaçakcılığı yönlendirip, ülke tüketicisini yabancı ürünlerin damak zevkine alıştırmak,
* Yabancı sigara ithalinin serbest bırakılması için hükümetlere baskı yapmak,
* Lobi faaliyetleri ile ülke içinde tanınmış yerli sanayicilerle ya da devlet tekeli ile ortaklık kurmak ,
* Modern teknoloji getireceği vaadi ile kendi fabrikalarını kurmak,
* Aşırı reklam kampanyaları ve çeşitli sosyal etkinliklere sponsorluk yaparak tüketici kitlesini geliştirmek,
* Reklam yasaklarını kaldırmaya çalışmak veya konmasını tehditle engellemek,
* Son olarak da devlet tekeline gerek kalmadığı gerekçesiyle özelleştirme için baskı yapmak.
Tütün Yasası'nın olası sonuçları şöyle dile getirildi:
"Türkiye'nin tütün üretim ve sigara tüketim yapısı yüzde 100 Türk tütününden yapılan sigaralar aleyhine bozulacak ve sigaralar yüzde 85 oranında Virginia ve Burley tütününden üretilecektir.
"Bu kendi tütünümüzün kendi vatanında sigara pazarından kovulması, kıraç arazide tek geçim kaynağı tütün olan yoksul köylünün perişan olması demektir.
"Yüzbinlerce Tekel işçisi ve çalışanı da işsizliğe mahkum olacaktır.
"1980 yılında tütün ithal etmeyip, 284.5 milyon dolarlık ihracat yapan Türkiye, 1999 yılında 300 milyon dolara yakın tütün ithal etmiştir. 2000 yılında ise 62 bin 500 ton tütün ithal etmiştir ."
İkiyüzü aşkın ürün çeşidi
Açıklamada ayrıca şu görüşlere yer verildi:
"Güçlü bir kuruluş olan Tekel zarar etmemektedir."
" Tekel'de, yüksek maliyetli çalışma ve istihdam fazlası yoktur. Tekel, ülke çapında binlerce arazi ve arsanın, makine ve techizatın sahibidir. Trilyonlarla bedellendirilen, ülke çapında her yerde satışa amade iki yüzü aşkın ürün çeşidi imal edip pazarlayan büyük bir kuruluştur."
"2001 Mali Yılı Bütçe Kanunu'nda Maliye Bakanlığı için ayrılan bütçenin yüzde 2203'ünü, Milli Savunma Bakanlığı Bütçesi2nin yüzde 42'sini; Sağlık Bakanlığı bütçesinin ise yüzde 64 fazlasını karşılayacak kadar bir fon yaratmaktadır."
ÖDP tarafından konuyla ilgili önerilen çözüm yolları ise şöyle:
* Tekel, modern teknoloji ile donatılarak, üreticilerin ve çalışanların yönetimine bırakılmalıdır.
* Tütün üreticilerinin kuracağı ve yöneteceği demokratik kooperatif ile üretimden pazarlamaya kadar geçen evrelerde elde edilen gelir ; üretici, teknik eleman, işçi, tezgahtar vb. arasında paylaştırılmalıdır.
* Tekel'in özerkleştirilmesiyle bir şekilde yönetilen TEKEL, yabancı sigara firmaları ile rekabet edebilecek, kendi tütünümüzü en iyi şekilde değerlendirecektir.
(BB/NU)