İstanbul 3. Sulh Ceza Hakimliği, Türkiye'nin tanınan haber sitelerinden medyaradar.com’u sansürledi. Sitenin tamamı hakkında erişim engeli uygulanmasına karar verdi.
medyaradar.com’un sansürlenmesine neden olan başvuruyu iktidara yakın Kalyon Grubu bünyesindeki Turkuvaz Medya yaptı.
Turkuvaz Medya önce İstanbul 6. Sulh Ceza Hakimliği’nden Ekran Kedisi mahlaslı yazarın “Turkuvaz Medya'nın içi boşaldı!” başlıklı yazına erişim engeli aldırttı.
Ardından, kararın uygulanmamasını gerekçe göstererek İstanbul 3. Sulh Ceza Hakimliği’ne başvurdu.
Hakimlik de "Erişim engeli kararı verildiği fakat sitede söz konusu içeriğin başlığının olması, bu anlamda İstanbul 6. Sulh Ceza Hakimliği'nin kararının uygulanmadığı, başvuran hakkında kişilik haklarının ihlali niteliğinde devam eden haber içeriklerinin de yer aldığı, içeriğe erişimin engellenmesi yöntemiyle ihlalin engellenemeyeceği” gerekçesiyle siteyi tamamen kararttı.
bianet’in ulaştığı medyaradar.com yetkilileri “Turkuvaz Medya'nın içi boşaldı!" başlıklı yazıyı kaldırdıklarını ancak buna rağmen erişime engellendiklerini söyledi:
"Günlük binlerce haberi halka ulaştıran bir medya kuruluşunun erişime tümden kapatılması hukuk devleti ile bağdaşmamaktadır. Halkın haber alma hakkı yargı tarafından engellenmiştir. İncelense haberin kaldırıldığı görülecektir."
Erişim engelini uygulamak ESB’nin görevi
Mahkemeler yasaya göre sansür mekanizmalarında ‘içeriğin erişime engellenmesi’ ve/veya ‘içeriğin siteden çıkartılması’ kararı verebiliyor.
Bilgi Üniversitesi öğretim üyesi ve İfade Özgürlüğü Derneği (İFÖD) Kurucu Başkanı Prof. Dr. Yaman Akdeniz'e göre iki kararın uygulanışı farkı. Erişim engelleme kararlarını uygulamak Erişim Sağlayıcı Birliği’nin (ESB) göreviyken, içerik çıkartmada yayıncı sorumlu.
“Haber siteleri, teknik olarak kendi içeriklerine erişim engelleyemez” diyen Akdeniz şunları aktarıyor:
“Kanun koyucu 5651 sayılı İnternet Yasası’nda farklı yaptırımlar öngörmüş ve bu yaptırımların muhatapları farklı. Her durumda, bir basın sitesinin topyekûn engellenmesi ancak sansür anlamına gelir. Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) kişilik hakları ihlalleriyle ilgili 9. madde hükmünü iptal etmesine rağmen, sulh ceza hakimlikleri kolay bir şekilde bu kararları halen verebiliyor. 10 Ekim 2024 tarihine kadar, bir başka deyişle iptal kararı yürürlüğe girene kadar da bu saçmalıklar devam edecek."
Anayasa Mahkemesi, sansür maddelerini iptal etti
TGC:
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) medyaradar.com'a sansüre tepki gösterdi. Yaptığı açıklamada hükümetin bakıyı her geçen gün arttırığına dikkat çekti. "Erişim engeli kararları basın ve düşünceyi ifade özgürlüğü ağır bir şekilde engelleniyor" dedi:
Anayasayı ve Basın Kanunu'nu hatırlatan TGC, "Erişim engelleme kararlarının bu kadar rahat verilebilmesi ise bütün basının haberleri üzerinde caydırıcı etki yapıyor. Anayasaya göre herkes, bilgi edinme ve haber alma, özgür düşünce, ifade ve serbest eleştiri hakkına sahiptir. Düşünce ve ifade özgürlüğünün kullanılmasının başlıca yolu olan basın ve yayın özgürlüğü temel insan haklarındandır. Bu hakların demokratik hukuk devletinde anayasal güvence altında olması esastır. Erişim engelleme kararları, halkın haber alma ve gerçekleri öğrenme hakkına yönelik bir sansüre dönüşmemelidir" ifadelerini kullandı.
Bir yılda 14 binden fazla habere sansür
Medyaya sansür konusunda son rapor Free Web Turkey'in. Bu rapora göre Türkiye, 2023’te 783 mahkeme kararıyla 219 binden fazla linki erişime engelledi. Bunların en az 14 bin 680’i haber.
Engellenen haberlerin konularına göre dağılımında ilk sırada yolsuzluk ve usulsüzlük (5 bin 881 haber) yer alırken onu kadın ve çocuklara karşı işlenen suçlar (2 bin 256 haber) ile örgütsel suçlar (1.733 haber) izliyor.
Yolsuzluk ve usulsüzlük konulu olup da erişim engeli getirilen 5 bin 881 haberde söz konusu suçu işlediği iddia edilen kişiler ise kamu görevlileri (3 bin 192 haber), AKP’ye yakın kişi ile organizasyonlar (1.133 haber) ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ailesi (646 haber) yer suçlamaların odağındaydı.
Genel itibarıyla engellenen 14 bin 680 haberin kimler hakkında olduğuna bakıldığında ilk beşte kamu görevlileri (5 bin 150 haber), sivil yurttaşlar (2 bin 580 haber), AKP’ye yakın kişi ve organizasyonlar (2 bin 575 haber), şirketler (1.151 haber ) ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ailesi (854 haber) şeklinde sıralandı.
(HA)