Türkiyeninki Gecikmiş Bir Refleks

Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Başkanı Yavuz Önen ile İnsan Hakları Derneği (İHD) Genel Başkanı Hüsnü Öndül, Türkiye'nin barış döneminde idam cezasını kaldıran Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) 6. ek protokolüne taraf olmasını olumlu ancak yetersiz bir gelişme olarak nitelendirdiler.

Avrupa Konseyi'nin 6. ek protokolü 1983'de kabul ettiğini, ancak iki yıl önce 13 numaralı protokolü onaylayarak barış ve savaş dönemi ayrımını ortadan kaldırdığını hatırlatan Önen ve Öndül; Türkiye'nin 13. ek protokolü imzalaması gerektiğini söylediler.

Türkiye'nin ölüm cezasını savaş ve savaşa yakın hallerde de kaldıran 13 numaralı protokolü imzalamayan beş ülkeden birisi olduğunu belirten Önen ve Öndül, protokolün Türkiye'nin Avrupa Birliği (AB) üyelik sürecini de etkileyeceğini vurguladılar:

"AB Katılım Ortaklığı belgesinde, AB'nin ölüm cezasına ilişkin altı numaralı protokole atıfta bulunuluyordu. AB artık daha ileri adımlar attı. Bir süre sonra Türkiye'nin 13 numaralı protokolün de tarafı olmasını isteyecekler."

Türkiye imzalamayan beş ülkeden birisi

* Türkiye, barış zamanında idam cezasını kaldıran AİHS'nin 6. ek protokolünü 15 Ocak 2003'te imzalamıştı. Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) de bunu bir kanunla onayladı. Dün (Çarşamba) Türkiye'nin Avrupa Konseyindeki temsilcisi, bu onay belgesini Avrupa Konseyi Genel Sekreteri'ne sundu. Böylece, Türkiye AİHS'ne ek 6 numaralı protokolün tarafı oldu.

* 6 numaralı protokol barış döneminde ölüm cezasını kaldırıyor. Halbuki, Avrupa Konseyi; iki yıl önce 6 numaralı protokolü aşan bir düzenleme yaptı; 13 numaralı protokolü kabul etti. Buna göre, barış ve savaş dönemi ayrımını ortadan kaldırdı, her durumda ölüm cezasını yasakladı.

* 13 numaralı protokolü 41 AB ülkesinden 36'sı imzaladı. Türkiye ise, imzalamadı.

* İnsan hakları savunucuları; Türkiye'nin 6 numaralı protokol gibi 13 numaralı protokolü de imzalamasını; ölüm cezasının bütünüyle yasalardan çıkarılmasını istiyor. (BB)