Türkiye UCM Roma Statüsünü Onaylamalı
Başbakan R.Tayyip Erdoğan'a bugün bir mektup gönderen CICC, Türkiye'nin özellikle Ekim 2005'te başlayacak olan AB üyelik müzakerelerine bağlı olarak, Roma Statüsünü kabul etmeyi öncelikli olarak ele almasını istedi.
Roma Statüsü, soykırım, insanlığa karşı suçlar ve savaş suçları işlemekle suçlanan kişileri yargılama yetkisine sahip ilk daimi küresel mahkemenin kurulmasına olanak sağlayan anlaşma.
CICC Avrupa Koordinatörü Irune Aguirrezabal, "Türkiye'nin UCM'ye katılmasının uluslararası hukuk düzeninin geliştirilmesinin yanı sıra başta Ermenistan, Azerbaycan ve Lübnan gibi komşuları olmak üzere, bölgede mahkemeye desteğin artmasına da yardımcı olabileceğinin" altını çizdi.
Roma Statüsüne taraf olmamış tek AB adayı Türkiye
Uluslararası Ceza Mahkemesi Koalisyonu (CICC) bugün yaptığı açıklamada, Avrupa Birliği'nin(AB) Türkiye'ye defalarca Roma Tüzüğü'ne katılması için çağrıda bulunduğunu hatırlatarak "AB üyeliğine aday ülkeler arasında Roma Statüsüne taraf olmamış tek ülke - Çek Cumhuriyeti hariç - Türkiye" dedi.
Açıklamada şu görüşlere yer verildi:
* Türkiye'de son dönemlerde yaşanan olumlu gelişmeler, Türkiye Büyük Millet Meclisinin 2005 yılında UCM'ye katılma olasılığını ciddi olarak ele alacağı yönünde umutları arttırıyor.
* Bu gelişmeler arasında, başta Türk vatandaşlarının UCM'ne teslim edilmesine olanak sağlayan 38. madde olmak üzere yapılan Anayasa değişikliklerinin yanı sıra, ölüm cezasının tamamen kaldırılması, Türk silahlı kuvvetlerinin yetkilerinin azaltılması ve basın özgürlüğünün güçlendirilmesi bulunuyor.
* Ayrıca Türkiye 2004 yılı başlarında UCM'nin amaçlarını desteklemek için çalışan Devletlerin oluşturduğu "UCM Dostları"na da katıldı.
* En önemli umut verici gelişme ise Başbakan Erdoğan'ın 8 Ekim 2004 tarihinde Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisinde yaptığı konuşmadaki şu sözleriydi: "Yakında Türkiye Roma Statüsünü onaylayacak... ve Uluslararası Mahkeme Sözleşmesinin bir parçası olacak."
CICC Avrupa Koordinatörü Irune Aguirrezabal, "Türkiye'de, başta son yapılan anayasal reformlar ve Başbakan Erdoğan'ın Türkiye'nin UCM'ne katılımına dair sarf ettiği olumlu açıklamalar olmak üzere, UCM konusundaki son gelişmeler Türkiye'nin Mahkemeyle ilgili olumlu yaklaşımını ortaya koymaktadır" dedi.
UCM'ne 97 ülke üye
1 Temmuz 2002 tarihinde Roma Statüsünün yürürlüğe girmesiyle, Hollanda'nın Lahey kentinde kurulan UCM dünyanın ilk daimi ceza mahkemesi olma özelliğini taşıyor.
* Mahkeme, bu tarihten önce işlenmiş suçlarla ilgili yargı yetkisine sahip değil.
* UCM'nin yargı yetkisi Roma Statüsünü onaylamış ya da katılmış ülkelerin toprakları ve vatandaşları üzerinde geçerli.
* Bugüne kadar 97 üye ülkeye sahip olan UCM'ye Çek Cumhuriyeti hariç Avrupa Birliği üye ülkelerinin tamamı taraf.
* Ayrıca UCM, BM Güvenlik Konseyi'nin başvuru yaptığı olaylarla ilgili de yargı yetkisine sahip. Ancak, Mahkemenin "tamamlayıcılık" ilkesi uyarınca UCM sadece ulusal mahkemelerin yargılama isteği, ya da kapasitesi olmadığı durumlarda yargı yetkisini kullanabiliyor.
* UCM Haziran 2004'te Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde, Temmuz 2004'te ise Uganda'da resmi soruşturmalara başladığını duyurdu.
Her ay bir ülkeye çağrı
Uluslararası Ceza Mahkemesi Koalisyonu (CICC) her ay UCM'ye katılması için çağrı yapmak üzere bir ülke seçiyor.
Uluslararası kampanyanın temel kuruluşları arasında Uluslararası Af Örgütü, İnsan Hakları İzleme Örgütü, Küresel Eylem için Parlamenterler, Türkiye İnsan Hakları Vakfı ve Helsinki Yurttaşlar Meclisi bulunuyor.
CICC'nin son altı ayda mahkemeye katılması için odaklandığı ülkeler Dominik Cumhuriyeti, Fas, Ukrayna, Lübnan, Cape Verde ve Kenya'ydı.
1997 yılında Uluslararası Af Örgütü Türkiye tarafından başlatılan kampanya çerçevesinde oluşturulan ve aralarında Türkiye İnsan Hakları Vakfı, Mazlum-Der, İnsan Hakları Gündemi, İnsan Hakları Derneği ve Helsinki Yurttaşlar Derneği gibi örgütlerin bulunduğu ulusal koalisyon, Türkiye'nin UCM'ne katılımı için lobi çalışmaları yürütüyor.
(YS)