Türkiye Aşağılama Suçuna Hapsi Kaldırmalı

Bilgi Üniversitesi'nde hafta sonu gerçekleştirilen Düşünce Özgürlüğü için 5. Buluşma' da "Türkiye'de ifade özgürlüğü ve ona yönelik tehditler" konusunda bir konuşma yapan Uluslararası Af Örgütü (UAÖ) Türkiye Şubesi Başkanı Levent Korkut, "301. madde diğer AB ülkelerinde de var" demenin gerçeği çarpıtarak yansıtmak olduğu söyledi.

"301 ve diğer maddeler birlikte düzeltilmeli"

Terörle Mücadele Yasası'nda (TMY) yapılan değişiklikle basına yönelik sınırlandırmaların ifade özgürlüğü önünde engel oluşturmaya devam ettiğini ifade eden Korkut, terör tanımının genişliği ve uluslararası standartlara uygun olmayışının ayrıca sorun olduğunu söyledi.

"Gündem" gazetesine verilen cezalar ve gazetecilere yönelik tutuklamaları buna örnek gösteren Korkut, halkın TMY'nin topluma ve basına getirdiği zararların farkında olmadığını belirtti.

Yasalarda 301 dışında 20-25 civarında kritik madde bulunduğunu kaydeden Korkut, "Bu maddeler birlikte ele alınıp düzeltilmeli" dedi; bunlar arasında"halkı askerlikten soğutma" ve "Cumhurbaşkanı'na hakaret" gibi suçları saydı.

Amerika İnsan Hakları Mahkemesi, Birleşmiş Milletler ve Avrupa Konseyi'nin 2000 ve 2001'de yaptığı iki ayrı açıklamaya atıf yapan Korkut, kararlarda "Kurumlara ve değerlere yönelik aşağılama suçları ceza hukukundan çıkarılmalı. Eğer şahsa yönelikse hapis cezası değil tazminat cezasıyla yetinilmeli" dendiğini ancak Türkiye bu genel tavsiyelere uygun tavır sergilemediğini söyledi.

"Evet, AB ülkeleri içinde de 301'e benzer maddeler ama bu maddeler uygulanmıyor. Uygulanmamasının nedeni de keyfilik değil. AİHM'in kararları bu maddelerin uygulanması olanağını ortadan kaldırmıştır."

Casstells kararı "aşağılamaya hapsi" durdurdu

İspanya'daki bombalama gibi olaylarla ilgili Miguel Casstells adlı milletvekili, 4 Haziran 1979 tarihli makalesinde İspanya hükümetini suçladığı için bu ülkede yargılandı ve mahkum oldu.

Makalesinde devleti ve kurumlarını suçlayan Casstells, "faşistler birçok insanı öldürdüğü ancak faillerinin bulunmadığı halde ETA üyeleri hemen yakalanıp suçsuz olsalar bile cezalandırıldıkları"nı dile getirdi.

AİHM, kişinin eleştiri hakkını, kanaat hürriyetini vurgulayarak verilen cezanın doğru olmadığını ve İspanya'nın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin ihlal ettiğine karar verdi.

Türkiye'de dava, hakaret, tehdit ve beraat

Korkut, AİHM'in bu kararının Avrupa'da bütün aşağılama suçlarının fiilen uygulanmasını engelleyecek düzeyde bir içtihada yol açtığını, Avrupa'da kanunlarda bulunmasına rağmen, aşağılama suçlarına ilişkin maddelerin uygulanmadığını söyledi.

Türkiye'deyse 301 ile mağduriyetlerin sürdüğünü ifade eden Korkut, mağduriyetin mahkumiyet biçiminde değil, kişilerin defalarda yargı önüne çıkmaları, mahkemelerde hakarete uğramaları ve tehdit edilmeleri ve sonunda beraat etmeleri biçiminde kendini gösterdiğini söyledi.(EÖ/EÜ)