TÜİK'ten, alternatif enflasyon hesaplayan ENAG'a suç duyurusu
Fotoğraf: Cumhuriyet
Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) Prof. Dr. Veysel Ulusoy başta olmak üzere akademisyen ve ekonomistlerin TÜİK’e alternatif enflasyon hesaplaması yaptığı Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) hakkında suç duyurusunda bulunduğunu açıkladı.
Dün akşam katıldığı bir televizyon programında TÜİK’i savunan Elvan, “Kesinlikle TÜİK’in rakamlarla oynaması, yüzde 30-40’lık bir enflasyon söz konusu değil” dedi. Elvan, ENAG'ı kastederek “Tarihte ilk defa TÜİK, bu grup ile ilgili suç duyurusunda bulundu. Bu grubun amacı TÜİK’i itibarsızlaştırmak” dedi.
TIKLAYIN - Enflasyon dolu dizgin: Yıllık artış yüzde 17,14
TIKLAYIN - TÜİK'in yüzde 1,08'lik enflasyonunu ENAGrup yüzde 3,36 açıkladı
İddia Türkiye İstatistik Kanunu'na muhalefet
Olayı araştıran Cumhuriyet’ten Şehriban Kıraç suç duyurusunun Şubat 2021'de, TÜİK başkanlığından alınan Muhammed Cahid Şirin'in yerine vekaleten atanan Ahmet Kürşad Dosdoğru döneminde yapıldığını ortaya çıkardı.
Kıraç, suç duyurusunun 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanunu’nun 6. maddesinin üçüncü fıkrası hükmüne muhalefetten yapıldığını yazdı.
TÜİK yaptığı suç duyurusunda, Enagurup.org'un TÜİK'e bir alternatif olarak kamuoyuna sunulduğuna da işaret ederek, günlük 20 liradan az olmamak üzere adli para cezası uygulanmasını da talep etti.
ENAG ise 5 Nisan'da İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığına yaptığı savunmada, 6. maddede belirtilen tüm koşulları sağlayacak verilerin yayımlandığını ifade ederek, veri yayınlama konusunda eksiklerinin olmadığını vurguladı.
Fıkra ne diyor?İstatistikî sonuçlar içeren araştırma faaliyetleri yürüten gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişiliğine sahip kuruluşlar, araştırmalarının sonuçlarını basın ve yayın yoluyla kamuoyuna açıklamaları hâlinde, araştırmanın kapsam, örnekleme yöntemi ve örnek hacmi, veri derleme yöntemi ve uygulama zamanını araştırma sonuçlarıyla birlikte kamuoyuna açıklamakla yükümlüdürler. |
Enflasyon Araştırma Grubu hakkında
Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG), bir grup akademisyen tarafından Türkiye'deki enflasyonun saatlik, günlük ve aylık olarak açıklanması amacıyla kuruldu.
Üyeleri arasında Prof. Dr. Veysel Ulusoy (Yönetici), Dr. Öğretim Üyesi Caner Özdurak (Yönetici), Serkan Gençer (Finansal Ekonomi, Doktor Adayı, Yürütücü), Serhat Çebi (Uni. of Basque Country, Ekonomi, Doktor Adayı), Mustafa Demirok (Finansal Ekonomi, Doktor Adayı), Mehmet Ali Özer (Veri Bilimi), İbrahim Can (Yönetim, Organizasyon, Doktor Adayı) ve Mehmet Çağdaş (Finansal Analist) bulunuyor.
Grup, anlık olarak takip edilen döviz kuru, faiz ve borsa hisse fiyat değişimlerini etkileyen enflasyon verisinin de anlık olarak hesaplanması hedefleniyor. TÜİK, enflasyon verilerini sadece aylık olarak açıklıyor.
İlk verisini Eylül 2020'de yayınlayan ENAG, TÜİK'in 3 Mayıs'ta yüzde 1,68 olarak açıkladığı Nisan ayı enflasyonunu yüzde 2.62 olarak tahmin etmişti.
ENAG'ın enflasyon sepetinde, TÜİK sepetindeki 418 maddenin 314 tanesi yer alıyor. Bu da TÜİK'in enflasyon sepetinin ağırlık olarak yüzde 80'ine denk geliyor. Geriye kalan 104 madde ise enflasyona etkilerinin yoğun olmaması ve tüketim davranışlarını tam olarak yansıtmamaları nedeniyle kapsam dışında tutuluyor.
Ancak TÜİK enflasyon oranı ile birebir karşılaştırma yapılabilmesi için bu 104 ürünün aylık fiyat değişimi, TÜİK'ten alınarak ENAG'ın hesapladığı enflasyon oranının içine kalan yüzde 20 olarak ekleniyor. Böylece ENAG'ın enflasyon hesaplamasında ürün sepeti ve ürün ağırlıkları TÜİK ile aynı şekilde ele alınırken ölçümleme ve metodolojide farklılık görülüyor.
TÜİK'e daha önce enflasyon sepetine aldığı ya da almadığı ürünler üzerinden bazı eleştiriler yöneltilmişti.
ENAG'ın internet sitesine ulaşmak için TIKLAYIN
(HA)