"Toplum toplu taşımada anadilini konuşmaktan tedirgin"

Görsel: Yeni Yaşam 

Haberin İngilizcesi / Kürtçesi için tıklayın

Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi,  21 Şubat Dünya Anadil Günü nedeniyle, Türkçe dışında kullanılan anadillerin kullanım yaygınlığı üzerine bir araştırma yayınladı. Çalışma, 20 Ocak-7 Şubat 2021 tarihleri arasında 20’i büyükşehir 40 il ve 1 ilçede yaşayan 1476 kişi ile yapıldı. 

TIKLAYIN - Raporun tamamını okuyun

"Ermenice ve Çerkesce konuşma oranı düşüyor"

Araştırmadan önce çıkan bulgular şöyle:

*Katılımcıların yüzde 94,9 gibi oldukça büyük bir kesimi Anadillerinin “Kürtçe” olduğunu belirtirken, yüzde 3,5’i “Çerkesce”, yüzde 1,2’si “Ermenice”, yüzde 0,3’ü “Arapça”, yüzde 0,1’i Süryanice, yüzde 0,1’i ise “Lazca” olduğunu ifade etti.

*Bununla birlikte; yüzde 60,9’u “Kûrmancî”, yüzde 31,1’i “Türkçe”, yüzde 5’i “Zazakî/Dimilî”, yüzde 1,5’i “Çerkesce”, yüzde 0,3’ü “Arapça”, yüzde 0,3’ü “Ermenice”, yüzde 0,3’ü “Hem Kürtçe Hem Türkçe”, yüzde 0,2’si “yaşlılar dışındakilerle Türkçe”, yüzde 0,1’i “Lazca” ve yüzde 0,1’i ise “Süryanice” dillerini hane içinde çoğunlukla kullandıklarını belirtti.

*Araştırma sonucunda anadili Ermenice, Çerkezce olanların hanelerinde anadillerini kullanma oranlarındaki düşüş dikkat çekti.

*En büyük anadil grubunu oluşturan Kürtçe anadiline sahip olanların yaklaşık 3’te 1’inin de hanelerinde ağırlıklı olarak Kürtçe konuşmadığı ortaya çıktı. 

*Sokakta, sosyal hayatta bu oranların çok daha fazla düştüğünü tespit eden çalışmaya göre; sokakta, sosyal hayatlarında katılımcıların yüzde 61,5’i “Türkçe”, yüzde 36,4’ü “Kûrmancî”, yüzde 1,2’si “Zazakî/Dimilî”, yüzde 0,6’sı “Kûrmancî/Türkçe”, yüzde 0,2’si “Çerkesce”, yüzde 0,1’i “Arapça”, yüzde 0,1’i “Lazca” ve yüzde 0,1’i ise “Süryanice” kullandığını kaydetti.

*Bununla birlikte katılımcılara kimi mekân/ortamlarda anadillerini kullanma sıklığı da soruldu. Buna göre; Devlet dairelerinde yüzde 52,’si anadilini “hiçbir zaman” kullanmadığını; yüzde 31,1’i “nadiren”, yüzde 13,6’sı “ara sıra” kullanırken, sadece yüzde 3,4’ü resmi dairelerde anadillerini “çoğunlukla” kullandığını belirtti.

Sadece 5,3'ü ayrımıcılığa uğramadığını belirtti 

*Türkçe dışında başka bir anadile sahip olanların ayrımcılık algısını ölçmek amacıyla sorulan sorulara gelen yanıtlara göre; katılımcıların yüzde 72’si “Devlet dairelerinde” çoğunlukla ayrımcılığa maruz  kaldıklarını söylerken, sadece yüzde 5,3’ü “hiçbir zaman” ayrımcılığa maruz kalmadığını ifade etti.

*Ayrıca Anadili Süryanice olanların tamamı, Kürtçe olanların yüzde 73,5’i, Ermenice olanların yüzde 52,9’u, Lazca olanların yüzde 50’si, Çerkesce olanların yüzde 42’si, Arapça olanların yüzde 25’i “çoğunlukla” devlet dairelerinde ayrımcılığa maruz kaldıklarını söylerken, diğerleri genel olarak “ara sıra”, “nadiren” yanıtlarını verdi.

*Araştırma grubuna anadilleri nedeni ile tedirginlik duyup duymadıklarına dair bir dizi soru da yöneltildi.

Buna göre katılımcılara sorulan “Toplu taşıma araçlarında anadilinizi kullanırken tedirgin oluyor musunuz” sorusuna katılımcıların yüzde 39,5’i “evet, tedirgin oluyorum” derken, yüzde 25,3’ü toplu taşımada anadilini kullanırken “kısmen” tedirginlik hissettiğini, yüzde 33,8’i ise hissetmediğini kaydetti. Toplu taşımada anadilini kullanırken Lazca dışındaki dil gruplarının hepsi tedirginlik hissetmekle beraber en çok tedirginlik hisseden ilk iki grubu yine Süryanice ve Kürtçe konuşan gruplar oluşturdu.

Katılımcılar hakkında

Araştırma, yüzde 66,5’i “Erkek”, yüzde 33,1’i “Kadın” ve yüzde 0,3’ü “LGBTİ+” katılımcılardan oluşan çalışmaya 18 yaş ve üstü her yaş grubundan katılım olmakla beraber en fazla katılım yüzde 30,6 ile “25-34 yaş” grubu, yüzde 28,4 ile “35-44 yaş” grubundan gerçekleşti.

Araştırmaya katılanların yüzde 65,5’i üniversite ve üstü mezunu iken; yüzde 22,5’inin hane geliri “0-1500 TL” arasında ve sadece yüzde 10,5’inin hane aylık geliri “7501 TL ve üzeri” oldu. 

TIKLAYIN - "Adigece Anadili Dersinin Yasal Olup Olmadığını Soran Veli Oldu"

TIKLAYIN - "İki Saatlik Zazaca Dersinde Dilimizle Kaçamak Bir Aşk Yaşıyoruz"

TIKLAYIN - "Kürtçe-Kurmancî Dersi Kapanır Korkusundan Tayin Bile İsteyemiyoruz"

TIKLAYIN - Anadili Abhazca'yı Öğretmek için Her Gün 70 Kilometre

(EMK)